Prawa procesowe nie zawsze dostępne na posterunku

Prawa procesowe nie zawsze są przestrzegane w jednostkach policji - wynika z opublikowanego właśnie raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Brakuje m.in. systemu pomocy prawnej dla osób zatrzymanych, są problemy z dostępnością tłumacza przysięgłego rzadkich języków, a pouczenia dla osób zatrzymanych trudno zrozumiałe.

Raport „Inside Police Custody” dotyczy praktyki realizowania czynności procesowych względem osób zatrzymanych. - U założeń projektu legł pomysł osobistego udziału badaczy w czynnościach procesowych. Jednak idei tej nie udało się osiągnąć z powodu zastrzeżeń prawnych Komendy Głównej Policji. Paradoksalnie to jeden z najważniejszych wniosków raportu. Pokazuje, że nie dorośliśmy jako państwo do tego, aby podawać nasze najważniejsze instytucje niezależnej, społecznej kontroli – tłumaczy Marcin Wolny, prawnik HFPC i koordynator projektu.

Nie stosujemy unijnych zasad

Raport powstał po przeprowadzeniu badań aktowych dotyczących zażaleń na zatrzymanie, a także na wywiadach z policjantami, osobami zatrzymanymi oraz ich obrońcami. Jak podkreślają autorzy, wykazały one, że mimo zapewnień władz, dyrektywa o dostępie do adwokata jest jedynie teoretycznie implementowana. - Osoba zatrzymana, nie znając danych kontaktowych adwokata, bez pomocy osób z zewnątrz, nie ma szans na uzyskanie porady adwokata lub radcy prawnego. Policjanci nie są świadomi, że kodeks postępowania karnego nakłada na nich obowiązek posiadania na komisariatach policji listy obrońców pełniących dyżur w postępowaniu przyspieszonym – mówi Marcin Wolny.

Niezrozumiałe pouczenia

Według raportu problemem ciągle pozostaje sposób pouczenia osoby zatrzymanej o przysługujących jej prawach. - Pouczenia są napisane niezrozumiałym, hermetycznym językiem. Brakuje materiałów informacyjnych bardziej przystępnych dla odbiorcy wskazuje prawnik HFPC.

Tłumaczenia dostępne, ale nie zawsze

W trakcie realizacji projektu najmniej problemów odnotowano w zakresie realizacji dyrektywy o prawie do tłumaczenia. Wśród tych zaobserwowanych, najbardziej rzucały się w oczy trudności w dostępie do tłumaczy języków rzadkich, jak również brak efektywnego środka prawnego do kwestionowania decyzji organów ścigania o nieprzyznaniu osobie zatrzymanej tłumacza. - Na tle innych państw biorących udział w projekcie, Polska wyróżniała się jednak pozytywnie pod kątem dostępności dla osób zatrzymanych informacji o ich w prawach w językach obcych. Informacja taka dostępna jest w ponad 25 językach – podsumowuje Marcin Wolny.

Raport krajowy z projektu dostępny jest tutaj>> 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.