Prokuratura Generalna proponuje racjonalne ograniczenie liczby czynności procesowych polegające na rezygnacji z przeprowadzania przesłuchań pokrzywdzonych w tych wypadkach, w których czynności te nie są konieczne dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie.
Praktyka związana z dążeniem do przesłuchania w charakterze świadka każdego pokrzywdzonego znacznie wydłuża czas trwania postępowań, uniemożliwia szybkie egzekwowanie odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa i godzi w interes samych pokrzywdzonych.
Jak podkreślaja autorzy projektu, konsekwencje te dostrzegalne są w sprawach przestępstw przeciwko mieniu i przeciwko obrotowi gospodarczemu, w których przestępstwem została pokrzywdzona bardzo liczna grupa osób. - W szczególności w wypadku tych ostatnich rodzajów przestępstw często występuje sytuacja identycznego i powtarzalnego sposobu działania sprawcy przestępstwa, który postępując według takiego samego schematu, wykorzystuje możliwości zawładnięcia cudzym mieniem lub doprowadzenia innych osób do niekorzystnego nim rozporządzenia - czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Jego autorzy twierdzą, że znane są przypadki postępowań dotyczących przestępstw godzących w mienie lub bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, na przykład dotyczących wyłudzeń dokonanych przy wykorzystaniu podmiotów prowadzących działalność o charakterze parabankowym oraz konstrukcji tzw. piramidy finansowej, w wypadku których liczba osób pokrzywdzonych przestępstwem liczona jest w tysiącach. - Sprawy te zwykle budzą szczególne zainteresowanie społeczne. Przedłużające się postępowanie w takich sprawach oddala moment prawomocnego rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa i rodzi negatywne odczucia społeczne, prowadząc do kształtowania się w społeczeństwie poglądu o nieefektywności systemu wymiaru sprawiedliwości - stwierdzają autorzy projektu.
Ich zdaniem rezygnacja z przeprowadzania przesłuchań pokrzywdzonych w tych wypadkach, w których czynności te nie są konieczne dla dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych w sprawie, może ograniczyć tego rodzaju negatywne konsekwencje, a równocześnie wywrzeć korzystne skutki, w postaci:
- skrócenia czasu trwania postępowań i szybszego wnoszenia aktów oskarżenia do sądów bądź podejmowania innych decyzji merytorycznych kończących postępowanie, co służyć będzie obniżeniu ryzyka przedawnienia czynu oraz szybszemu uzyskiwaniu przez pokrzywdzonych rozstrzygnięć mających znaczenie w odniesieniu do ewentualnego rozstrzygnięcia sądu cywilnego rozpoznającego sprawę o roszczenie odszkodowawcze,
- redukcji kosztów postępowania ponoszonych przez Skarb Państwa, jak również uciążliwości i kosztów ponoszonych przez uczestników postępowania, związanych z obowiązkiem stawiennictwa świadków na wezwanie organu procesowego i zwrotem świadkom tych kosztów oraz zwrotem utraconego przez świadków zarobku.
Równocześnie jednak konieczne jest - co przewiduje projekt Prokuratury Generalnej - zagwarantowanie osobie pokrzywdzonej przestępstwem, iż w wypadkach, w których tego zażąda, zostanie przesłuchana w charakterze świadka niezależnie od oceny organu procesowego odnoszącej się do zasadności przeprowadzenia takiej czynności dla celów dowodowych.
PG proponuje sprawniejsze i szybsze postępowania karne
Prokuratora Generalna przygotowała projekt nowelizacji kodeksu postępowania karnego, która ma usprawnić przebieg i skrócić czas trwania postępowań karnych. Projekt został skierowany do sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.