W publikacji pt. „Biała Księga. Relacje przedsiębiorców z organami państwa” zostało wymienionych i scharakteryzowanych kilka rodzajów przestępstw w celu zdiagnozowania obowiązującej polityki karnej państwa względem przestępców gospodarczych.

W opinii autorów opracowania, w stosowaniu prawa karnego wobec osób oskarżonych o przestępstwa gospodarcze najwięcej kontrowersji budzi system karania przestępców gospodarczych i sprzeczne z prawem nadużycia związane z tymczasowym aresztowaniem. Może być ono stosowane tylko wówczas, gdy zgromadzone dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony dane przestępstwo popełnił. – A tymczasem mamy do czynienia z paradoksalną sytuacją, w której, w większości analizowanych przypadków, na przestępców gospodarczych nakłada się kary pozbawienia wolności. Ich realizację sądy jednak z reguły zawieszają. Znacznie bardziej dotkliwa byłaby kara grzywny. Wiązałaby się bowiem z pozbawieniem materialnych owoców popełnionego czynu. Konfiskata nielegalnego majątku w takim wypadku to jedyne rozsądne rozwiązanie – tak stan aktualnie obowiązującej polityki karnej ocenił Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP.

Dowiedz się więcej z książki
Kodeks postępowania karnego. Komentarz do zmian 2016
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

Jak wynika z Raportu, w 2014 roku, tymczasowo aresztowanych było w Polsce ponad 11,5 tys. osób. Poręczenie zastosowano natomiast dla 6,5 tys. osób, a zakaz opuszczania kraju dla 4,3 tys. ludzi. - Tymczasowe aresztowanie nie stanowiło zatem środka zapobiegawczego o nadzwyczajnym charakterze – czytamy w komentarzu.

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców w kontekście przytoczonych danych postuluje o wdrożenie następujących działań:
•    generowanie pomostowego kapitału społecznego w celu podniesienia poziomu zaufania Polaków, w tym przedsiębiorców, do organów państwa;
•    przeorientowanie systemu karania za przestępstwa gospodarcze – w przypadku tego rodzaju wykroczeń efektywniejsze i bardziej zasadne od kary pozbawienia wolności byłoby stosowanie kary grzywny, która powinna być nieunikniona;
•    ograniczenie częstotliwości stosowania tymczasowego aresztowania oraz maksymalnego czasu trwania środka zapobiegawczego;
•    skrócenie czasu kontroli podatkowych, które powinny opierać się na szukaniu uzasadnionych i faktycznych nieprawidłowości;
•    równoważnie pozycji podatnika i organu podatkowego w ramach procedur – relacje przytoczonych podmiotów powinny opierać się na podstawowym poziomie zaufania, działającym w dwie strony.
- Budowanie zaufania pomiędzy organami państwa a jego obywatelami to proces, który, w istotny sposób wpływa na podniesienie poziomu kapitału społecznego w Polsce. W tym kontekście, zdaniem ZPP, duże znaczenie ma realizacja powyższych założeń.  Systematyczne postępy w wymienionych obszarach mają przyczynić się do budowania porozumienia i współpracy w relacjach biznesu z organami państwa, a co za tym idzie, wpłynie to również na podniesienie tempa rozwoju gospodarczego i jakości życia w Polsce – stwierdzają autorzy raportu.