Organizacja społeczna nie wystąpi już w procesie cywilnym

Z dniem 3 maja 2012 r. wchodzi w życie nowelizacja z 16 września 2011 r. Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, w ramach której dotychczasowe pojęcie organizacje społeczne zastąpiono określeniem organizacje pozarządowe.

W ocenie autorów nowelizacji (Dz. U. Nr 233, poz. 1381), zakres pojęcia "organizacje pozarządowe" jest dostatecznie szeroki, aby objąć wszystkie jednostki mieszczące się w dotychczasowym określeniu „organizacje społeczne”, w tym związki zawodowe, a zarazem pozwala on uniknąć dotychczasowych wątpliwości co do przynależności do kręgu organizacji społecznych np. fundacji. Określenie to koresponduje również z szeroko stosowanym obecnie pojęciem „sektora pozarządowego” (non-governmental sector). Konsekwencją tej zmiany jest modyfikacja wszystkich tych przepisów k.p.c., które operowały terminem „organizacja społeczna”.
W nowym art. 61 § 1 k.p.c. uznano, że dla uzyskania przez organizację legitymacji procesowej celem wytoczenia powództwa na rzecz osoby fizycznej, niezbędne będzie uprzednie udzielenie przez tę osobę pisemnej zgody na występowanie organizacji na jej rzecz w konkretnej sprawie.
Zdaniem autorów nowelizacji, odmiennie aniżeli w razie wytoczenia powództwa, jeżeli organizacja przystępuje do strony toczącego się już postępowania, jej rola procesowa powinna polegać wyłącznie na pomocy tej stronie w uzyskaniu przez nią korzystnego orzeczenia; decydujący wpływ na przebieg procesu powinna jednak zachowywać sama strona, która wszczęła postępowanie i która jest materialnie zainteresowana jego wynikiem. Z założeniem tym nie koresponduje obecne brzmienie art. 62 k.p.c., odsyłające w takiej sytuacji do odpowiedniego stosowania przepisów o prokuratorze. Stąd też w nowym art. 62 § 2 k.p.c. przewidziano, że do przystąpienia organizacji pozarządowej do strony odpowiednie zastosowanie mają przepisy o interwencji ubocznej, do której nie mają odpowiedniego zastosowania przepisy o współuczestnictwie jednolitym (tzw. interwencja uboczna niesamoistna).
Nowy przepis art. 61 § 3 k.p.c. odpowiada częściowo dotychczasowemu art. 4796 k.p.c. z tym, że organizacja pozarządowa, której członkiem jest przedsiębiorca, będzie mogła także, za jego zgodą, wytoczyć na jego rzecz powództwo przeciwko innemu przedsiębiorcy w sprawie o roszczenia wynikające z działalności gospodarczej.
W treści nowego art. 61 § 4 k.p.c. postanowiono, że organizacja pozarządowa powinna dołączyć do pozwu lub swego przystąpienia wyrażoną na piśmie zgodę osoby fizycznej. Przesądza to, że dołączenie takiej zgody stanowi warunek formalny pisma procesowego, którego brak podlega usunięciu zgodnie z art. 130 k.p.c.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line