Ustawa z 12 maja 2011r. przede wszystkim dostosowuje porządek prawny do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 listopada 2009 r. Uwzględnia też postulaty zgłaszane przez Krajową Radę Sądownictwa, wynikające z doświadczeń związanych ze stosowaniem uprzednio obowiązującej ustawy z 27 lipca 2001r. o Krajowej Radzie Sądownictwa.
Jednym z głównych zadań należących do Rady należy rozpatrywanie i ocena kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych.
Nowa ustawa reguluje szereg kwestii związanych z postępowaniem przed Radą. Według nowych przepisów, jeżeli o urząd sędziego będzie się ubiegał przedstawiciel innego zawodu prawniczego, np. radca prawny, adwokat, czy notariusz, to w posiedzeniu zespołu będzie mógł wziąć udział przedstawiciel właściwej korporacji.
- Ta ustawa to otwarcie dostępu do zawodu sędziego dla przedstawicieli samorządu adwokackiego i radcowskiego. Dzięki nowym zapisom przy podejmowaniu decyzji, czy adwokat bądź radca może rozpocząć wykonywanie zawodu sędziego, będą obecni przedstawiciele ich samorządu - mówi minister Krzysztof Kwiatkowski. - To ważna i oczekiwana zmiana - dodaje.
Nowe przepisy określają też procedury oceniania kandydatów na wakaty. Będzie się tym zajmował specjalnie powołany zespół w składzie od trzech do pięciu członków Krajowej Rady Sądownictwa.
Zgodnie z ustawą, jeżeli na stanowisko sędziowskie zgłosił się więcej niż jeden kandydat zespół ten opracuje listę rekomendowanych kandydatów. Przy ustalaniu ich kolejności na liście zespół kierować się będzie przede wszystkim oceną ich kwalifikacji, a także uwzględni doświadczenie zawodowe, opinie przełożonych, rekomendacje, publikacje i inne dokumenty dołączone do karty zgłoszenia. Ponadto zespół będzie brał pod uwagę opinię kolegium właściwego sądu oraz ocenę właściwego zgromadzenia ogólnego sędziów.
W przypadku zgłoszenia się więcej niż jednego kandydata na stanowisko sędziowskie Rada rozpatrzy i oceni wszystkie zgłoszone kandydatury łącznie. Krajowa Rada Sądownictwa będzie musiała podjąć uchwałę obejmującą rozstrzygnięcia w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu sędziego w stosunku do wszystkich kandydatów. Imiona, nazwiska kandydatów, stanowisko zespołu oraz uchwała KRS z uzasadnienie będą zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej.
Ponadto ustawa rezygnuje z dotychczasowego rozwiązania dającego pierwszemu prezesowi Sądu Najwyższego, prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz ministrowi sprawiedliwości możliwość delegowania swego zastępcy na posiedzenie plenarne Rady w przypadku, gdy osoby te nie mogą osobiście brać udziału w jej pracach, jak również usuwa przesłanki wygaśnięcia mandatu członka KRS w przypadku złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu oraz w sytuacji odwołania przez organ, który dokonał wyboru.