Uczelnia złożyła wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku od towarów i usług. We wniosku wskazała, że organizuje ona konferencje naukowe, których uczestnikami są pracownicy naukowi innych uczelni, a także instytucji naukowych i innych podmiotów. W związku z organizacją konferencji uczelnia ponosi koszty, które są zwracane przez macierzyste jednostki tych pracowników. Strona zadała pytanie, czy jako organizator konferencji jest podatnikiem podatku od towarów i usług, skoro nie świadczy tych usług w ramach działalności gospodarczej, a wypełnia swój ustawowy zakres obowiązków. Jej zdaniem publiczna szkoła wyższa mieści się w zakresie pojęciowym organów władzy publicznej, w związku z czym, w zakresie w jakim realizuje zadania nałożone odrębnymi przepisami, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).
Organ podatkowy uznał stanowisko uniwersytetu za nieprawidłowe. W ocenie organu wnioskodawca organizując konferencje naukowe, świadczy usługi podlegające opodatkowaniu VAT, gdyż w zakresie, w którym wykonuje czynności opodatkowane, posiada status podatnika w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Uniwersytet zaskarżył interpretację do sądu.
WSA oddalił skargę uczelni. Według Sądu kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika VAT jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności, co jest szczególnie uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne lub bardzo zbliżone czynności bądź transakcje mogą być dokonywane przez podmioty prywatne. Zdaniem WSA uczelnia organizując i przeprowadzając szkolenia i konferencje, nie wykonuje tych czynności z pozycji nadrzędnej przysługującej organowi władzy publicznej (imperium), lecz dokonuje ich w sposób zbliżony, jeżeli nie identyczny, jak podmioty prywatnoprawne w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
NSA uznał, iż w sprawie tej istotna jest ocena, czy uniwersytet organizując odpłatnie konferencje działa z pozycji nadrzędnej, "w charakterze organu", czy też realizuje swe zadania z zakresu prawa publicznego w sposób dostępny dla podmiotów prywatnoprawnych.
NSA rozpatrując skargę przypomniał, iż z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT wynika, że usługi podlegają co do zasady opodatkowaniu, jeżeli są odpłatne. Zapłata nie musi oznaczać uzyskania przez świadczącego faktycznego zysku. Uzyskanie od świadczeniobiorcy zapłaty, która pokrywa jedynie koszty, czy nawet poniżej kosztów nie oznacza, że czynność nie ma charakteru odpłatnego. Czynności, które mają charakter odpłatny, nie należą do władztwa publicznego. NSA uznał, iż uczelnia przeprowadzając konferencje, wykonuje je w sposób zbliżony jak podmioty prywatnoprawne, na podstawie umów cywilnoprawnych. W związku z tym uniwersytet musi płacić podatek VAT od tych usług.

Na podstawie: Wyrok NSA z 21 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 1299/09, prawomocny

Opracowanie: Anna Dudrewicz

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line