- Ustawa porządkuje i ogranicza kompetencje służb uprawnionych do kontroli operacyjnej poprzez szczegółowe określenie procedur działania, prowadzenia rejestrów, nadzoru, oraz wprowadzenie kontroli sądów – napisano w uzasadnieniu kancelarii prezydenta.
Celem ustawy 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw miało być dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 lipca 2014 r. (sygn. akt K 23/11), ogłoszonego w Dz. U. poz. 1055. Jednak w trakcie prac legislacyjnych projekt został poszerzony o dodatkowe przepisy mające ułatwiać policji i służbom specjalnym prowadzenie postępowań
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2014 roku, stwierdził niezgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wybranych przepisów ustaw: o Policji, o Straży Granicznej, o kontroli skarbowej, o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych, o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego, o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, o Służbie Celnej.
Czytaj: Bodnar: będę skarżył nowe przepisy o inwigilacji>>
Trybunał Konstytucyjny postanowił, iż przepisy dotyczące kontroli operacyjnej oraz dostępu służb państwowych do danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych, tracą moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej tj. w dniu 7 lutego 2016 r.
Obecna ustawa została przygotowana na podstawie projektu senackiego (967), przygotowanego w poprzedniej kadencji Senatu, który nie został uchwalony w wyniku dyskontynuacji wynikającej z zakończenia kadencji Sejmu i Senatu.
Jak podkreślali jej autorzy, ustawa porządkuje i ogranicza kompetencje służb uprawnionych do kontroli opearacyjnej poprzez szczegółowe określenie procedur działania, prowadzenia rejestrów, nadzoru, oraz wprowadzenie kontroli sądów.
Ustawa dostosowując podstawy działania Policji i innych służb do wyroku Trybunału:
- doprecyzowuje zakres kontroli operacyjnej poprzez precyzyjne odesłanie do rozdziałów Kodeksu karnego oraz Kodeksu karnego skarbowego;
- wskazuje znacznie precyzyjniej niż dotychczas sposoby prowadzenia kontroli operacyjnej;
- doprecyzowuje, iż kontrolę operacyjną można zarządzić tylko wobec przestępstw ściganych na mocy umów międzynarodowych ratyfikowanych za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, określonych w polskiej ustawie karnej;
- wprowadza przepisy określające procedurę postępowania pozyskiwania i niszczenia pozyskanych przez służby zakazów dowodowych, tj. tajemnicy obrończej i tajemnicy spowiedzi, jeżeli takie tajemnice zostały w trakcie pracy operacyjnej pozyskane;
- wprowadza procedurę przekazywania do sądów przez prokuratorów materiałów, które mogą stanowić zakaz dowodowy, objęte tzw. względnym zakazem dowodowym do sądu, który decyduje o możliwości wykorzystaniu tych danych w postępowaniu;
- doprecyzowuje przepisy dotyczące uzyskiwania oraz przetwarzania danych telekomunikacyjnych, pocztowych oraz internetowych;
- wprowadza obowiązek dla Policji i innych służb prowadzenia rejestrów pozyskiwanych danych, na które sąd nie musi wyrażać zgody np.: dane billingowe, dane abonenckie i lokalizacyjne; rejestry te będą przekazywane raz na pół roku do właściwego sądu, który może przeprowadzić kontrolę pozyskiwania i wykorzystania tych danych przez służby;
- przewiduje procedurę niszczenia danych nie wykorzystanych w postępowaniu karnym, z wyjątkiem danych pozyskiwanych przez służby o uprawnieniach kontrwywiadowczych tj. ABW i SKW; Ustawa pozwala na zachowanie jedynie danych określonych jako "istotne dla bezpieczeństwa państwa" oraz "istotne dla obronności Państwa";
- nakłada na sądy obowiązek przekazywania informacji na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych, pocztowych oraz internetowych oraz o wynikach kontroli udostępniania tych danych służbom;
- nakłada na Ministra Sprawiedliwości obowiązek przedstawiania corocznie zbiorczej informacji na temat przetwarzania danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych oraz wyników prowadzonej kontroli Sejmowi i Senatowi.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 7 lutego 2016 r.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Ustawa o Policji. Komentarz praktyczny
|