Kodeks postępowania cywilnego stanowi, że postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy samego prawa, jeżeli wierzyciel w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania (art. 823). Instytucja ta jednak budzi wiele wątpliwości, zwłaszcza w kwestii określenia terminu, w którym dochodzi do umorzenia.
W obecnym stanie prawnym, aby uzyskać potwierdzenie umorzenia postępowania egzekucyjnego ex lege zainteresowana strona musi wnosić o wydanie postanowienia stwierdzającego umorzenie egzekucji z mocy prawa.
Aby usunąć te wątpliwości Ministerstwo Sprawiedliwości chce, by przy bezczynności wierzyciela komornik - podobnie jak w wypadkach wskazanych w art. 824 k.p.c. - z urzędu wydawał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Skróci się też czas bezczynności wierzyciela, którego upływ spowoduje umorzenie postępowania. Resort uważa, że sześć miesięcy to wystarczający okres na podjęcie przez wierzyciela stosownych czynności.
Problem umorzenia postępowania egzekucyjnego z mocy prawa dotyczy także postępowania upadłościowego. Po ogłoszeniu upadłości postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności zgłoszonej do masy upadłości wszczęte przed ogłoszeniem upadłości również ulega takiemu umorzeniu (art. 146 Prawa upadłościowego i naprawczego). Z założeń do projekty nowelizacji nie wynika jednak, by ministerstwo chciało rozwiązać ten problem w podobny sposób.
Monika Sewastianowicz