Wszystkie te trzy sprawy zostały pozostawione bez rozpoznania, oddalone jako niezasadne albo wyjaśnione co do istoty. Podstawą orzekania była uchwalona 9 czerwca 2022 r. ustawa o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym. Z dniem wejścia w życie tej ustawy zniesiono Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego, a utworzono Izbę Odpowiedzialności Zawodowej.

W myśl art. 8 ust. 2 powołanej ustawy sprawy wszczęte i niezakończone przed  dniem jej wejścia w życie, należące do Izby Dyscyplinarnej, przejmuje i prowadzi Izba Odpowiedzialności Zawodowej.

 

 

Sędzia sam chce się wyłączyć

O wyłączenie prosił sędzia Jarosław Duś z Izby Dyscyplinarnej. Sąd Najwyższy w nowej Izbie przypomniał, że sędzia przed złożeniem żądania w trybie art. 41 par. 1 k.p.k. powinien ocenić okoliczności, jeżeli takie występują, które w jego ocenie mogą powodować wyłączenie na wniosek strony.

Pamiętać jednak należy, iż o potrzebie zastosowania instytucji wyłączenia sędziego nie może decydować jedynie zasadność in casu danych będących podstawą żądania wyłączenia, ale również ocena, czy dla postronnego obserwatora zachodzą, w realiach sprawy,  wystarczające okoliczności które w odbiorze społecznym mogą budzić wątpliwości co do bezstronności sędziego (por. np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 grudnia 2005 r., sygn. akt SK 53/04). Tego rodzaju okoliczności zostały wskazane we wniosku SSN Jarosława Dusia. Pomimo tego, w realiach sprawy wniosek ten należało, jako bezprzedmiotowy, pozostawić bez rozpoznania - stwierdził w uzasadnieniu sędzia Wiesław Kozielewicz.

 

Wniosek rzecznika dyscyplinarnego - wycofany

W drugiej sprawie zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Apelacyjnym zwrócił się o wyznaczenie sądu dyscyplinarnego do rozpoznania w pierwszej instancji sprawy SSO M.Z. Jednak w piśmie z dnia 12 lipca 2022 r., również skierowanym do Prezesa Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, oświadczył, iż cofa wniosek.

Sędzia sprawozdawca pozostawił sprawę bez rozpoznania.

Obwiniony za złe parkowanie

Trzeci wniosek dotyczył wyznaczenia sadu dyscyplinarnego dla obwinionego sędziego w stanie spoczynku. Sędzia ten popełnił wykroczenie, polegające na zaparkowaniu samochodu w sposób niedozwolony i przez to uchybienie godności sędziego. 

Sędzia sprawozdawca Wiesław Kozielewicz przywołał wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 lipca 2021 r. w sprawie C 791/19. Trybunał uznał że przepisy art. 110 par. 3 u.s.p. i art. 114 par. 7 u.s.p., w zakresie w jakim powierzają Prezesowi Sądu Najwyższego kierującemu pracą Izby Dyscyplinarnej, prawo do dyskrecjonalnego wyznaczenia sądu dyscyplinarnego właściwego miejscowo do prowadzenia postępowań przeciwko sędziom sądów powszechnych, nie spełniają wymogu wynikającego z art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, zgodnie z którym sprawy te powinny być rozpoznawane przez sąd ,,ustanowiony na mocy ustawy.”

Przepisy, o których mowa w powołanym wyroku TSUE, zostały zmienione. Art. 110 par. 3 u.s.p., po tej nowelizacji, wprowadza jako zasadę, że do rozpoznania spraw, o jakich mowa w art. 110 par. 1 pkt 1 lit. a u.s.p., sędziów sądów rejonowych, właściwy miejscowo jest sąd dyscyplinarny, w okręgu którego pełni służbę sędzia objęty tym postępowaniem. Tylko w przypadku, gdy taka sprawa dotyczy sędziego sądu apelacyjnego albo sędziego sądu okręgowego, właściwy jest inny sąd dyscyplinarny wyznaczony na wniosek rzecznika dyscyplinarnego przez Sąd Najwyższy - Izbę Odpowiedzialności Zawodowej, spośród sądów dyscyplinarnych właściwych dla obszarów apelacji sąsiadujących z obszarem apelacji, w którym znajduje się sąd, w którym pełni służbę sędzia objęty postępowaniem.  Sąd Najwyższy – Izba  Odpowiedzialności Zawodowej wyznacza ten sąd w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku.  Orzeka w składzie jednego sędziego.

Wyznaczenie sądu

Postępowanie to nie dotyczy  kategorii spraw, które w pierwszej instancji rozpoznaje Sąd Najwyższy w składzie dwóch sędziów orzekających w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i jednego ławnika Sądu Najwyższego (por. art. 110 par. 1 lit. b u.s.p.). Spełnione są zatem wymogi określone w art. 110 par. 3 zdanie drugie u.s.p. W tej sytuacji Sąd Najwyższy  wyznaczył Sąd Dyscyplinarny przy Sądzie Apelacyjnym w K.  jako właściwy miejscowo do rozpoznania w pierwszej instancji sprawy dyscyplinarnej sędziego sądu okręgowego  w stanie spoczynku B. Z. (jest to jeden z sądów dyscyplinarnych właściwych dla obszarów apelacji sąsiadujących z obszarem apelacji, w której znajduje się Sąd Okręgowy w S.  gdzie pełnił on służbę).

Sygnatury akt I ZO 7/22, I ZW 2/22 i I ZW 4/22, orzeczenia Izby Odpowiedzialności Zawodowej z 27 lipca 2022 r.