Na podstawie obowiązujących przepisów, o zmianach granic decyduje samodzielnie rząd w drodze rozporządzenia. Przy czym, ustawy ustrojowe dopuszczają wprowadzenie zmian terytorialnych na wniosek organu stanowiącego samorządu. Rola mieszkańców sprowadza się obecnie do uczestniczenia w konsultacjach przeprowadzanych przez rady gminy. Zmienić się ma to jednak po nowelizacji przygotowanej przez posłów z sejmowej komisji samorządu terytorialnego i polityki regionalnej. Źródło: Serwis samorządowy PAP
Projekt zgłoszony przez komisję zakłada, że rada gminy będzie miała obowiązek wystąpić z wnioskiem o utworzenie, połączenie, podział lub zniesienie gminy, ewentualnie zmianę granic między jednostkami w przypadku rozstrzygającego referendum w tej sprawie.
Jak wyjaśniają autorzy propozycji, z inicjatywą przeprowadzenia takiego referendum będą mogli wystąpić wyłącznie mieszkańcy gminy. W przeciwieństwie do zapisów z ustawy o referendum lokalnym, inicjatywy w tym zakresie pozbawione byłyby struktury terenowe działającej na danym obszarze partii politycznej oraz posiadające osobowość prawną organizacje społeczne.
Poparcie dla propozycji posłów wstępnie zgłosiło już ministerstwo spraw wewnętrznych i administracji. Zdaniem Tomasza Siemoniaka wiceszefa resortu, istnieją w Polsce miejsca, gdzie pomimo woli mieszkańców, nie ma zgody organów gminy na uruchomienie odpowiedniej procedury.
Propozycję zmian pozytywnie zaopiniował także na ostatnim posiedzeniu w Ustce zarząd Związku Miast Polskich.
Mieszkańcy zmienią granice gminy
Posłowie chcą wzmocnić rolę mieszkańców w procesie zmiany granic samorządów. W ustawie o samorządzie gminnym ma się znaleźć zapis, który w praktyce pozwala lokalnej społeczności zainicjować procedurę zmian w podziale terytorialnym.