- Wbrew zapowiedziom przedstawicieli partii rządzącej, że zmiany legislacyjne oraz zmiany osobowe w Trybunale mają poprawić jego działanie, dane przedstawione w raporcie wskazują na istotne pogorszenie efektywności działania polskiego sądu konstytucyjnego - stwierdzają autorzy raportu.
Mniej spraw wpływa do Trybunału
Z opracowania wynika, że w 2017 roku wpłynęły do TK 42 sprawy A, w tym 22 wnioski i 21 pytań prawnych, oraz 240 spraw B, w tym 231 skarg konstytucyjnych i 9 wniosków. Łącznie wpłynęły 282 sprawy.
W porównaniu z dotychczas najniższym wpływem spraw w 2016 roku było to o 22 proc. spraw mniej; liczba wniosków i pytań prawnych (sprawy A) spadła o 37 proc., a liczba skarg konstytucyjnych i wniosków (sprawy B) zmniejszyła się o 18 proc. Skargi konstytucyjne stanowiły 82 proc. wszystkich wniesionych spraw.
Natomiast w porównaniu z najwyższym wpływem spraw w 2015 roku było to o 55 proc. spraw mniej. Liczba wniosków i pytań prawnych (sprawy A) spadła o 76 proc., a liczba skarg konstytucyjnych i wniosków (sprawy B) zmalała o 45 proc. Liczba skarg konstytucyjnych w stosunku do ogólnej liczby spraw wzrosła o 17 proc.
- Raport pokazuje niespotykany wcześniej spadek liczby spraw wpływających do Trybunału Konstytucyjnego oraz znaczne zmniejszenie jego aktywności orzeczniczej. „W porównaniu do poprzednich lat do TK wpływa obecnie niemal o połowę mniej spraw, a spadek ten dotyczy nie tylko spraw z wniosków posłów opozycji czy innych instytucji publicznych, ale także pytań prawnych zadawanych Trybunałowi przez sądy oraz skarg konstytucyjnych wnoszonych przez zwykłych obywateli. Spadek liczby spraw należy interpretować jako spadek zaufania do Trybunału Konstytucyjnego - komentuje członek Zespołu, prof. Marcin Matczak z Uniwersystetu Warszawskiego.
Trybunał wydaje mniej orzeczeń
W 2017 roku TK wydał 88 orzeczeń. Było to 36 wyroków, w 28 częściowo umorzył postępowanie, oraz 52 postanowienia o umorzeniu postępowania w całości. W porównaniu z rokiem poprzednim, w którym TK wydał najmniej orzeczeń (od 2003 roku), ponownie nastąpił spadek ogólnej liczby wydanych orzeczeń o 11% (11 orzeczeń).
Dla porównania w "słabym" 2016 roku TK wydał 99 orzeczeń. Było to 39 wyroków, w 30 częściowo umorzył postępowanie, oraz 60 postanowień o umorzeniu postępowania w całości. Natomiast w "dobrym" roku 2015 roku TK wydał 173 orzeczenia. Były to 63 wyroki, w 46 częściowo umorzył postępowanie, oraz 110 postanowień o umorzeniu postępowania w całości.
Pełna wersja raportu>>
Zespół Ekspertów Prawnych przy Fundacji im. Stefana Batorego prowadzi monitoring projektów aktów prawnych, analizując je pod kątem zgodności wprowadzanych rozwiązań z Konstytucją RP, normami międzynarodowymi i demokratycznymi standardami państwa prawa. Ocenia też stopień ingerencji przepisów w prawa człowieka i obywatela oraz kierunek zmian ustrojowych, jaki wytycza stanowione prawo.
