Kto może zarządzić administracyjną sekcję zwłok

Zasadą jest, że sekcję zwłok można przeprowadzić zawsze, poza przypadkami, w których dana osoba wyraziła sprzeciw. Obligatoryjne zarządzenie przeprowadzenia administracyjnej sekcji zwłok ma miejsce w przypadku podejrzenia przestępnego spowodowania śmierci. Organem uprawnionym do zarządzenia sekcji zwłok jest prokurator, powiatowy inspektor sanitarny, a także kierownik zakładu opieki zdrowotnej, a jeżeli kierownik nie jest lekarzem, to upoważniony przez niego lekarz, na wniosek właściwego ordynatora lub w razie potrzeby po zasięgnięciu jego opinii pisze prokurator Michał Jeznach na łamach Wojskowego Przeglądu Prawniczego nr 4/2009.

Wyrażenie zgody na wykonanie sekcji zwłok jest ważne dla całego toku postępowania. Zgodnie z przepisami ustawy o z.o.z, zgodę taką może wyrazić sama osoba za życia, której sprawa dotyczy, bądź też może to uczynić jej przedstawiciel ustawowy (art. 24 ust. 3 ustawy o z.o.z.). Nie jest określona forma sprzeciwu lub zgody tej osoby. Może być wyrażona w sposób dowolny, byleby sens i znaczenie zgody bądź sprzeciwu były należycie zrozumiane. Kwestię tę trafnie rozstrzygnąć również Sąd Najwyższy, stwierdzając, że "Zgoda na zabieg lekarza, jako oświadczenie woli może być złożona w każdy sposób, z którego wynika treść tego oświadczenia, a więc także przez złożenie jej ustnie, czy w sposób dorozumiany".

Obligatoryjne zarządzenie przeprowadzenia administracyjnej sekcji zwłok ma miejsce w przypadku podejrzenia przestępnego spowodowania śmierci. Pierwszeństwo ma przepis kodeksu postępowania karnego. Zarówno kodeks postępowania karnego, jak i ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, podają tę samą przesłankę; jest nią podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci. W praktyce, jeżeli dojdzie do sytuacji, w której prokurator uzna, że nie ma podstaw do zarządzenia sekcji zwłok zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego, wówczas organ administracyjny może zarządzić taką sekcję na podstawie przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, które mają charakter subsydiarny w stosunku do przepisów kodeksu postępowania karnego.
Podejrzenie to nie musi być uzasadnione, wystarczy tylko uprawdopodobnienie faktu podejrzenia przestępnego spowodowania śmierci.

Jakie podmioty są uprawnione do zarządzenia i wykonania administracyjnej sekcji zwłok?
Może to zrobić prokurator, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego. Także organ administracyjny może zarządzić taką sekcję na podstawie przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, które mają charakter subsydiarny w stosunku do przepisów kodeksu postępowania karnego. Z uwagi na fakt, iż zakład opieki zdrowotnej jest wyodrębnionym organizacyjnie zespołem osób i środków majątkowych, utworzonym i utrzymywanym w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia (art. 1 ustawy o z.o.z), organem uprawnionym do zarządzenia i wykonywania sekcji zwłok jest także kierownik zakładu opieki zdrowotnej, a jeżeli kierownik nie jest lekarzem, to upoważniony przez niego lekarz, na wniosek właściwego ordynatora lub w razie potrzeby po zasięgnięciu jego opinii (art. 24 ust. 2 ustawy o z.o.z.). Jeżeli istnieje prawdopodobieństwo rozszerzenia się zasięgu choroby zakaźnej, powiatowy (portowy) inspektor sanitarny w drodze decyzji administracyjnej może: - nakazać sekcję zwłok osoby zmarłej na chorobę zakaźną lub podejrzanej o taką chorobę (art. 25 ust. 2 pkt 6 ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach) bądź też zakazać wykonywania sekcji zwłok, gdy sekcja zwłok mogłaby prowadzić do zakażenia osób lub skażenia środowiska (art. 25 ust. 2 pkt 7 ustawy o chorobach zakaźnych i zakażeniach).

Cały artykuł