Podstawą konfiskaty mienia jest zastosowanie domniemań prawnych, których skutkiem jest zobowiązanie oskarzonego do wykazania, że jej majątek nie pochodzi z przestępstwa.

Domniemanie wystarczy
Przesłanką zastosowania domniemań jest np. udowodnienie sprawcy popełnienia czynów zabronionych w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, uczynienia z przestępstwa stałego źródła dochodów albo popełnienie przestępstwa o określonym ciężarze gatunkowym. Efektem domniemania jest stwierdzenie przestępczego pochodzenia całego lub części mienia znajdującego się we władaniu sprawcy. Konstrukcja ta uzupełniona została o rozwiązania pozwalające orzec przepadek mienia w stosunku do osób trzecich, którym sprawca przekazał mienie.

Przekazanie majątku nie pomoże
Konfiskata będzie dotyczyła przestępstw zagrożonych karą powyżej 5 lat więzienia. Przed konfiskatą nie ochroni przekazanie majątku. Przepadek mienia sądy będą mogły też orzec w stosunku do osób trzecich, którym sprawca przekazał mienie nieodpłatnie lub zbył je za kwotę znacznie niższą od wartości rynkowej, jeśli wiedziały lub powinny były wiedzieć, że celem tych działań jest uniknięcie konfiskaty.

Konfiskata przedsiębiorstwa służącego popełnieniu przestępstwa
Sąd może też orzec przepadek przedsiębiorstwa uznanego za narzędzie przestępstwa. Chodzi o firmy, przy pomocy których popełniono szczególnie groźne przestępstwa gospodarcze, polegające np. na praniu brudnych pieniędzy.
W art. 44a k.k. ustawa wprowadza w odniesieniu do niektórych, szczególnie poważnych przestępstw, zwłaszcza gospodarczych, z których osiągnięto korzyść majątkową znacznej wartości, możliwość orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa nienależącego do sprawcy, które stanowiło narzędzie popełnienia tego przestępstwa.

Przepadek w razie śmierci
Ustawa wprowadza możliwość orzeczenia przepadku w razie śmierci sprawcy, niewykrycia sprawcy przestępstwa, a także w przypadku zawieszenia postępowania, gdy oskarżonego nie można ująć lub nie może on brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby.
W dodanym art. 47 § 2a wprowadza się możliwość orzeczenia nawiązki na rzecz pokrzywdzonego albo Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w przypadkach gdy sąd nie orzekł o przepadku przedsiębiorstwa na podstawie art. 44a § 2 k.k.
Ustawa wprowadza także zmiany w Kodeksie postępowania karnego, które mają dostosować procedurę karną do nowych przepisów prawa karnego materialnego.
Ustawa przewiduje 14-dniowe vacatio legis ustawy.
 

Dowiedz się więcej z książki
Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I i II
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł