Sąd Najwyższy rozstrzygnie jeszcze w sierpniu wątpliwości Sądu Okręgowego w sprawie tygodniowego terminu do wniesienia opłaty sądowej przez pełnomocnika po zwrocie pisma. Problem pojawił się przy interpretacji art. 1302 k.p.c.
Sąd Najwyższy odpowie na pytanie Sądu Okręgowego: czy bieg tygodniowego terminu do wniesienia opłaty sądowej przez pełnomocnika biegnie od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pozwu? Czy możliwość uiszczenia tej opłaty zachodzi również po uprawomocnieniu się tego zarządzenia w razie oddalenia wniesionego zażalenia?
Zwrot pozwu i niewłaściwość sądu
Problem powstał na tle sprawy o zachowek. Powód W. F., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w pozwie, domagał się zasądzenia od M. F. zachowku w kwocie ustalonej w trakcie postępowania wraz z ustawowymi odsetkami. Jednocześnie wniósł o ustalenie opłaty tymczasowej od pozwu w kwocie 1.000zł, którą uiścił.
Przewodniczący wezwał pełnomocnika powoda do uzupełnienia braków formalnych pozwu przez podanie w terminie 7 dni wartości przedmiotu sporu, pod rygorem jego zwrotu.
Uzupełniając brak formalny powód podał w piśmie, że wartość przedmiotu sporu „może wynosić 200.000 zł.” Sąd Rejonowy w S. stwierdził swą niewłaściwość rzeczową i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w P.
Przewodniczący Wydziału I Cywilnego Sądu Okręgowego w P. zarządził zwrot pozwu. W uzasadnieniu stwierdził, że powód nie określił roszczenia w sposób umożliwiający orzekanie, a nadto, gdyby uznać, że dochodzona pozwem kwota to 200.000zł - nie uiścił należnej opłaty stosunkowej.
Zażalenie powoda
Powód złożył zażalenie, które postanowieniem Sądu Apelacyjnego w P. z 3 marca 2011 r. zostało oddalone. Wobec prawomocności zarządzenia o zwrocie pozwu sprawa została w zakreślona w repertorium C.
Pismem złożonym w Sądzie Okręgowym w P. 7 kwietnia 2011 r. powód ograniczył żądanie pozwu do kwoty 20.000 zł i wniósł o przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w S. jako rzeczowo właściwego, jednocześnie wnioskując o zaliczenie na poczet opłaty od pozwu uiszczonej kwoty 1.000zł.
Sprawę ponownie zarejestrowano w repertorium C. W odpowiedzi na pozew M. F. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia o zachowek z uwagi na upływ 3 lat od otwarcia spadku, czyli od daty śmierci spadkodawczyni w październiku 2007 r.
Na rozprawie w październiku 2011 r. powód sprecyzował, że wnosi o zachowek po zmarłej matce, a kwota objęta żądaniem 20.000 zł została obliczona od wartości podanej przez pozwaną w akcie notarialnym darowizny budynku.
Oddalenie powództwa
Wyrokiem z dnia 6 października 2011 roku Sąd Rejonowy w S. w sprawie oddalił powództwo w całości.
Sąd I instancji przyjął, że w tej sprawie nie ma zastosowania art. 130 (2) § 2 k.p.c. Przepis ten pozwala pełnomocnikowi powoda uzupełnić brakującą opłatę w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma, które nie zostało należycie opłacone. Takie uzupełnienie może więc nastąpić – zdaniem Sądu Rejonowego - wyłącznie przed uprawomocnieniem się zarządzenia. Zwrot pozwu w niniejszej sprawie nastąpił ze względu na niewskazanie wartości przedmiotu sporu, a ewentualnie ze względu na brak prawidłowej opłaty.
Sąd I instancji stwierdził zatem, że skoro odpis zarządzenia o zwrocie pozwu pełnomocnik powoda otrzymał w dniu 8 lutego 2011 r. i do 15 lutego 2011 r. nie uzupełnił opłaty, to przyjąć należało, iż pełnomocnik powoda nie uzupełnił żadnych braków w terminie tygodniowym od doręczenia mu zarządzenia o zwrocie pozwu, które - po rozpoznaniu zażalenia - uprawomocniło się. Niemożliwe było więc zastosowanie trybu przewidzianego w art. 1302 §2 k.p.c.
Apelację od powyższego orzeczenia złożył powód, domagając się uchylenia wyroku w całości i rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego co do tego, że pozew o zachowek został złożony w terminie, albowiem zastosowanie ma tryb przewidziany w art. 1302 k.p.c. Sąd Okręgowy powziął jednak poważną wątpliwość i przedstawił ją Sądowi Najwyższemu.
Sygnatura akt III CZP 59/12
Katarzyna Żaczkiewicz
Artykuł pochodzi z serwisu: www.LEX.pl