Jak przypomina Helsińska Fundacja Praw Człowieka, która od początku monitoruje problem, sprawy te dotyczą obywateli Rosji, narodowości czeczeńskiej, którzy wielokrotnie chcieli złożyć wnioski o udzielenie im ochrony międzynarodowej na przejściu granicznym w Terespolu. Cudzoziemcy podczas kontroli granicznej powoływali się na zagrożenie prześladowaniami w Czeczenii. Straż Graniczna uniemożliwiała im jednak złożenie wniosków i odsyłała ich na Białoruś.
W każdej z tych spraw Trybunał wydał decyzję o zastosowaniu środka tymczasowego (interim measure), w którym nakazał polskim władzom nieodsyłanie skarżących na Białoruś. Polskie władze jednak nie wykonały tych zarządzeń.
Czytaj:
Straż Graniczna nadal nie respektuje zaleceń ETPC ws cudzoziemców>> Wydalono cudzoziemca mimo zakazu ETPC>>
W skargach do Trybunału pełnomocnicy cudzoziemców zarzucili polskim władzom naruszenie szeregu przepisów Konwencji. Wskazali m.in. na naruszenie zakazu zbiorowego wydalenia, co polegało na odesłaniu skarżących na Białoruś bez uwzględnienia ich indywidualnej sytuacji, mimo iż deklarowali obawę przed prześladowaniami. Zarzucili również organom Straży Granicznej spowodowanie zagrożenia odesłania skarżących z Białorusi do Czeczenii, gdzie mogliby zostać poddani torturom. Podkreślili, że skarżący nie mogą liczyć na uzyskanie ochrony na Białorusi, gdyż wedle statystyk żaden obywatel Rosji nie uzyskał dotychczas na Białorusi ochrony międzynarodowej.
Pełnomocnicy wskazali także, że konieczność wielokrotnego, bezskutecznego proszenia o możliwość złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej stanowiło poniżające traktowanie. Polskim władzom zarzucono także, że w związku z przywołanymi naruszeniami skarżący nie mieli zapewnionego skutecznego środka odwoławczego, pozwalającego na szybkie rozpatrzenie sprawy przez niezależny organ i wstrzymującego wykonanie zaskarżonej decyzji.
Trybunał zwrócił się do polskich władz o przedstawienie swojego stanowiska odnośnie do przedstawionych zarzutów.
Cudzoziemcy są reprezentowani przez adwokatki z Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, prawnika Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz białoruskiego obrońcę praw człowieka.