Od 1 lutego 2022 r. zmienia się termin wnoszenia skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Dotąd termin ten wynosił 6 miesięcy, teraz wynosi 4 miesiące od chwili wydania ostatecznego rozstrzygnięcia krajowego w danej sprawie, to jest po wyczerpaniu wszystkich prawnych środków w postępowaniu krajowym. Rozstrzygnięciem takim zazwyczaj będzie prawomocne rozstrzygnięcie najwyższego organu sądowego w danym państwie-stronie Konwencji o ochronie praw człowieka, zgodnie z zasadą obowiązku wyczerpania przez skarżącego wszystkich środków odwoławczych w prawie krajowym z art. 35 Konwencji.
PROCEDURA: Sporządzenie skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka >
Środki muszą być skuteczne
Zasada ta obowiązuje jednak z zastrzeżeniem (wynikającym z orzecznictwa Trybunału), iż muszą to być środki skuteczne, a zatem dawać racjonalną nadzieję na powodzenie w sprawie. Jeżeli dany środek prawny nie daje takiej nadziei, wówczas skarżący może złożyć skargę do Trybunału w Strasburgu bez wcześniejszego z niego skorzystania. Zasada ta wydaje się istotna zwłaszcza w dobie orzeczniczego impasu w polskim Sądzie Najwyższym: jeżeli istnieje ustalone orzecznictwo Sądu Najwyższego w danej kwestii, zważywszy na obecną niejasny status części sędziów Sądu Najwyższego oraz terminy rozstrzygania skarg kasacyjnych, wydaje się, iż skarga może zostać przez Trybunał w Strasburgu mimo niewniesienia kasacji do Sądu Najwyższego, w miejsce jej odrzucenia jako skargi przedwczesnej.
Czytaj: Polscy prawnicy coraz częściej przed trybunałem w Strasburgu>>
Nowy termin wnoszenia skarg indywidualnych wynika z wejścia w życie, w dniu 1 sierpnia 2021 r., Protokołu nr 15 do Konwencji o prawach człowieka. Nowy termin nie jest stosowany retroaktywnie, to jest obowiązuje wyłącznie w przypadku ostatecznych rozstrzygnięć krajowych wydanych od 1 lutego 2022 r. Jeżeli ostateczne rozstrzygnięcie krajowe zapadło w styczniu 2022 r., nadal zastosowanie będzie miał stary termin 6 miesięcy.