W Polsce powstaje co roku kilkaset nowych aktów prawnych. Tylko rząd Donalda Tuska obiecał przyjąć 123 projekty ustaw w pierwszej połowie 2008 r. Wśród deklarowanych inicjatyw znalazły się m.in. projekty usprawniające prowadzenie działalności gospodarczej, partnerstwo publiczno-prywatne oraz projekty wykonujące prawo UE, w tym projekt o zwrocie akcyzy i nowela prawa telekomunikacyjnego. Rządowi udało się zrealizować tylko 40 proc. z zapowiadanego planu legislacyjnego, ale i tak, żeby nadążyć za inflacją prawa przedsiębiorcy muszą korzystać z usług prawników. Wybiorą radcę prawnego na etacie, czy zewnętrzną kancelarię prawną?

Inflacja prawa w Polsce bije rekordy. Przedsiębiorców nie interesuje jednak liczba uchwalanych ustaw, ale korzyści, jakie z tego będą mieli, a w tej sprawie bez prawników się nie obejdzie. Pytanie tylko, czy lepiej i efektywniej zatrudnić zewnętrzną kancelarię prawną, czy inwestować we własny departament prawny. Na te i inne pytania próbowano odpowiedzieć podczas Forum Dyrektorów Działów Prawych, które odbyło się w dniach 18-19 listopada 2008 w Warszawie. Partnerem forum było wydawnictwo Wolters Kluwer oraz, m.in.: kancelarie Wierzbowski Eversheds i Domański Zakrzewski Palinka. Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak przygotowała na tę okazję specjalną gazetę okolicznościową.

Działy prawne w firmach

Jak wynika z badań PBS, Gazety Prawnej i Wolters Kluwer Polska w 37 proc. dużych i średnich firmach funkcjonuje dział prawny, a 26 proc .dużych i średnich przedsiębiorców zatrudnia zewnętrznych radców prawnych. Statystycznie przedsiębiorcy, którzy decydują się na stworzenie działu prawnego, zatrudniają maksymalnie dwie osoby. 7 proc. ankietowanych przedsiębiorców posiada dział prawny, w którego skład wchodzi co najmniej 5 osób. Zdaniem Wojciecha Wojciechowskiego, dyrektora działu prawnego Auchan Polska wszystkie duże firmy na rynku w pewnych sytuacjach korzystają z usług kancelarii zewnętrznych. - Auchan korzysta usług kancelarii w przypadku spraw trudnych oraz takich, w których istnieje ryzyko utraty reputacji i pozytywnego wizerunku spółki – mówi Wojciechowski. Tymczasem w firmie Barlinek S.A współpraca z kancelariami zewnętrznymi rozpoczyna się już w momencie zakładania spółki i trwa praktycznie nieprzerwanie na wszystkich etapach operacyjnych w spółce. - Firma pracuje z wieloma kancelariami zewnętrznymi – mówi Mariusza Madetko, reprezentujący Barlinek S.A.

Firma Mattel w swoje strukturze w Polsce nie posiada działu prawnego. - Nie mamy działu prawnego, ponieważ dla Mattel w Polsce byłoby to niecelowe. Od momentu założenia spółki w Polsce mieliśmy tylko jedną rozprawę sądową. Jesteśmy firmą sprzedażową i w trudnych sytuacjach prawnych korzystamy z departamentu prawnego w siedzibie głównej Mattel oraz z polskich kancelarii zewnętrznych – mówi Cezary Sitkowski, Finance Manager Eastern Europe
Kryteria przy wyborze zewnętrznej kancelarii.

Warto zwrócić uwagę również czym kierują się szefowie działów prawych przy wyborze kancelarii. - Najpierw szukamy specjalistów a potem zwracamy uwagę na cenę - mówi Wojciech Wojciechowski. Cena nie stanowi również najważniejszego kryterium przy wyborze kancelarii w przypadku firmy Barlinek - Dla nas ważniejsza jest świadomość, że zatrudniając kancelarię mamy pewność ze wybieramy najlepszych, cena jest w tym przypadku mało istotna – mówi Mariusz Madetko. Jak wynika z wypowiedzi uczestników konferencji, przedsiębiorcy, decydujący się na skorzystanie z usług kancelarii zewnętrznych kierują się przede wszystkim jakością świadczonych usług, liczbą dostępnych specjalistów doświadczeniem kancelarii oraz, na końcu, ceną usługi.

Potwierdzają to również analizy przeprowadzone przez kancelarię Stopczyk & Mikulski. - Zapytaliśmy czego przedsiębiorcy oczekują od prawników. Nasi klienci prowadzą biznes w dużych rozmiarach, więc potrzebują pomocy prawnej w praktycznie pełnym zakresie – mówi mec. Przemysław Stopczyk, partner w kancelarii Stopczyk & Mikulski. Z analizy wynika, że klienci mówią, że chcą korzystać z kancelarii, które rozumieją biznes, które obsługują biznes i które gwarantują komfort ekonomiczny dla firmy. - Prawnicy, którzy poszukują rozwiązań literalnych, z kodeksów, którzy nie rozumieją na czym polega konkretny interes, mogą popełnić wiele błędów, więc takiej współpracy przedsiębiorcy unikają. To oznacza, że rynek dojrzewa i przedsiębiorca nie kupuje u prawnika kota w worku – mówi Stopczyk.

Często jest tak, że przedsiębiorcy pracują z więcej niż jedną firmą prawniczą. Firmy w panelu doradców zapewniają komfort w różnych dziedzinach prawa. Dotyczy to przede wszystkim tych klientów, którzy prowadzą działania globalne i potrzebują transnarodowej pomocy prawnej. Jeżeli chodzi o finansowy wariant współpracy z klientami, z analizy kancelarii wynika, co potwierdzają ustalenia gości konferencji, że stawka godzinowa proponowana przez firmy prawnicze nie ma większego znaczenia dla wielu klientów. Dlaczego? Managerowie zwykle nie wiedzą ile czasu pracy wymaga realizowana transakcja. Przedsiębiorcy wolą poznać szacunkowy całkowity koszt ewentualnej współpracy przy transakcji już na początku. Dobrzy prawnicy potrafią to oszacować. Dla klientów najważniejsze znaczenie ma ekonomika usług prawniczych, koszty dopasowane do wartości transakcji i przewidywalność współpracy. Klienci mówią również o tym, że cenią referencje i rekomendacje prawników, a te wynikają, m.in. z rankingów kancelarii prawnych i doświadczenia w branży.

Badania potwierdzają tezy

Badania na temat kryteriów, którymi kierują się przedsiębiorcy przy wyborze firmy prawniczej przeprowadził również w tym roku IPSOS. I tak wśród głównych powodów nie korzystania z usług zewnętrznej firmy osoby odpowiedzialne w przedsiębiorstwie za współpracę z kancelarią prawną wymieniają nieznajomość specyfiki kancelarii. Z kolei pytania o podstawowe wymagania jakie stawiają zewnętrznej kancelarii, osoby te przede wszystkim podkreślają znaczenie wiedzy merytorycznej i profesjonalizm prawników (66%). Drugie miejsce wśród ważnych cech zajmuje styl pracy( rzetelność, solidność, dokładność, obowiązkowość), a miejsce trzecie zajmują cechy , które składają się na stosunek do klienta (dostępność prawników, dyspozycyjność, otwartość, elastyczność). Następna na liście jest właściwa komunikacja (18%) a dopiero na piątym miejscu znalazło się doświadczenie (17%) a następnie efektywność (16%). Pytania o to co decyduje o wyborze konkretnej kancelarii prawniczej, odpowiedzialny za ten wybór wskazują przede wszystkim reputacje rynkową kancelarii lub prawnika (59%).Następnie miejsce zajmują :polecenia przez inna osobę z otoczenia biznesowego (27%), wcześniejsza współpraca z danym prawnikiem (21%) oraz miejsce kancelarii w rankingach (11%).