Zwiększenie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie oraz izolację sprawców od ofiar – to główne zmiany zaproponowane w przyjętym przez rząd projekcie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Rząd proponuje ponadto wprowadzenie do Kodeksu rodzinnego zakazu kar cielesnych, zaś do Kodeksu postępowania karnego rozszerzenie środków zapobiegawczych w stosunku do sprawców przemocy w rodzinie o nakaz opuszczenia mieszkania oraz powstrzymywania się od kontaktów z osobami pokrzywdzonymi.
Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ofiary przemocy będą mogły łatwiej uzyskać bezpłatne zaświadczenie lekarskie, wydawane np. przez lekarza pierwszego kontaktu czy lekarza pełniącego ostry dyżur w szpitalu, w którym określone zostaną przyczyny oraz rodzaj uszkodzeń ciała. Obecnie obdukcję bezpłatną wykonuje się na wniosek prokuratora. Stwarza to często utrudnienia, zwłaszcza wtedy, gdy należy działać natychmiast. Gminy oraz samorządy wojewódzkie będą miały obowiązek opracowania i realizacji programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie, co w konsekwencji umożliwi ubieganie się o dodatkowe środki finansowe z programów przygotowanych przez ministra pracy i polityki społecznej. Projekt przewiduje także, że nadzór i kontrolę nad zadaniami samorządowymi w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie będzie sprawował wojewoda. On też będzie miał obowiązek powołania wojewódzkiego koordynatora realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Przedstawiciele służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie będą musieli ze sobą współpracować, tworząc zespoły interdyscyplinarne.
Projekt przewiduje zwiększenie standardów usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie poprzez określenie kwalifikacji osób tam zatrudnionych, w tym także kwalifikacji osób pracujących w zespołach korekcyjno-wychowawczych. Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy, zatrudnieni w tych ośrodkach będą musieli posiadać takie same kwalifikacje, jak osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej.
Jedną z ważniejszych propozycji jest przepis, na podstawie którego właściwie przeszkoleni pracownicy socjalni będą mogli natychmiast zabrać dziecko z domu, w którym w wyniku przemocy zagrożone jest jego życie lub zdrowie. Rozwiązanie takie będzie stosowane zwłaszcza w sytuacjach, gdy opiekun dziecka jest nietrzeźwy lub znajduje się pod wpływem środka odurzającego. Odebranie dziecka z rodziny pracownik socjalny będzie mógł wykonać przy udziale Policji bądź pracowników służby zdrowia (lekarz, ratownik medyczny, pielęgniarka). W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym rząd proponuje wprowadzenie zakazu stosowania kar cielesnych. Tego zakazu powinny przestrzegać osoby sprawujące nad dzieckiem władzę rodzicielską, opiekę lub pieczę.
Wśród ważnych zmian wprowadzonych do Kodeksu karnego na uwagę zasługuje nałożony na sprawcę przemocy w rodzinie obowiązek uczestniczenia w programach korekcyjno-edukacyjnych, nawet bez konieczności uzyskania jego zgody. W Kodeksie postępowania karnego zaproponowano rozszerzenie środków zapobiegawczych w stosunku do sprawców przemocy w rodzinie o nakaz opuszczenia lokalu oraz powstrzymywania się od kontaktów z osobami pokrzywdzonymi. Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz innych ustaw trafi teraz pod obrady Sejmu.
Czy nowe przepisy ułatwią walkę z przemocą w rodzinie?
Zwiększenie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie oraz izolację sprawców od ofiar to główne zmiany zaproponowane w przyjętym przez rząd projekcie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.