Czy niepełnosprawny może być prokuratorem?

Przed sądem rejonowym w jednym z polskich miast toczy się proces, który ma dać odpowiedź na pytanie, czy osoba niepełnosprawna może być prokuratorem. O przywrócenie do pracy walczy poruszająca się na wózku kobieta. Prokuratura odwołuje się od pozytywnych orzeczeń lekarskich w jej sprawie.

Powództwo wytoczyła kobieta, która była zatrudniona na stanowisku asesora prokuratury, ale przed zakończeniem okresu odbywania asesury uległa wypadkowi komunikacyjnemu, w wyniku czego porusza się obecnie przy pomocy wózka inwalidzkiego. Niezbędne leczenie operacyjne i rehabilitacja spowodowały nieobecność powódki w pracy przez ponad rok. Pomimo, iż została uznana przez ZUS za osobę niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji lekarz medycyny pracy dwukrotnie stwierdził, iż jest zdolna do wykonywania obowiązków prokuratora. Od pozytywnych orzeczeń lekarskich pracodawca jednakże odwoływał się, kolejno rozszerzając zakres warunków uniemozliwiających podjecie pracy. Następnie bez przeprowadzenia procedury opinii końcowej prowadzącej do powołania na stanowisko prokuratora (pomimo odbycia minimalnego wymaganego okresu asesury) oraz bez zachowania okresu wypowiedzenia została ona zwolniona ze stanowiska asesora z uwagi na nieobecność w pracy z powodu choroby przekraczającej okres jednego roku (takie fakultatywne prawo przewiduje art. 14 ust. 3 Ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych).

Postępowanie to toczy się w sądzie właściwym ze względu na siedzibę pracodawcy. Jednakże z uwagi na jego oddalenie od obecnego miejsca zamieszkania powódki oraz z uwagi na trudności, jakie sprawia jej przemieszczanie się na dalekich dystansach, została ona przesłuchana w charakterze strony w drodze pomocy prawnej przez sąd właściwy dla jej miejsca zamieszkania.

Powódka potwierdzając i podtrzymując swoje dotychczasowe wyjaśnienia uzupełniła je podkreślając, iż prawo, które przysługuje Prokuratorowi Generalnemu do rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem z powodu jego nieobecności w pracy przez czas przekraczający okres jednego roku, zostało w jej sprawie nadużyte. Nadużycie to polega, jej zdaniem, na naruszeniu zasady współżycia społecznego i zasad równego traktowania w zatrudnieniu z powodu niepełnosprawności.

Powódka zaznaczyła również, że świadoma jest tego, iż praca osoby niepełnosprawnej poruszającej się na wózku inwalidzkim w charakterze prokuratora jest kwestią precedensową i kontrowersyjną. Chodzi bowiem o sytuację, w której ma zostać orzeczona zdolność do pełnienia obowiązków prokuratora w stosunku do osoby, którą lekarza orzecznik ZUS uznał za niezdolną do pracy.

Zgodnie z ustawą o prokuraturze orzekanie o zdolności do pracy prokuratora odbywa się na takiej samej zasadzie jak orzekanie o zdolności do pracy w charakterze sędziego. Powódka przywołuje jednak fakt, że w Sądzie Okręgowym w Lublinie zatrudniona jest sędzia, która została uznana za zdolną do pełnienia obowiązków sędziego pomimo doznania tego samego urazu co powódka.

Źródło: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Program Spraw Precedensowych