Raport pt. Zakłócona ucieczka – rzeczywistość rozdzielonych rodzin uchodźców w UE opracowany został przez European Council on Refugees and Exciles (ECRE) i Biuro Europejskie Czerwonego Krzyża. Informacje na temat Polski przygotowali prawnicy z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Raport analizuje praktyki krajowe w 12 państwach członkowskich UE w odniesieniu do łączenia rodzin, ukazując, że osoby korzystające z ochrony międzynarodowej w UE często stają się ofiarami nadmiernej biurokracji, gdy starają się skorzystać z prawa do połączenia ze swoją rodziną.
Czytaj: WSA: trzeba dokładnie zbadać, czy uchodźca był prześladowany>>>
Wielu uchodźców jest zmuszonych do samotnego opuszczenia domu ze względu na wojnę, przemoc, prześladowania i represje, często podejmują się niebezpiecznej podróży, aby dotrzeć do UE. Łączenie rodzin to procedura pozwalająca cudzoziemcowi objętemu już ochroną międzynarodową ubiegać się o przyjazd członków jego rodziny do państwa pobytu. Realizacja prawa do połączenia z rodziną w nowym kraju jest kluczem do dobrego samopoczucia i skutecznej integracji osób uciekających przed wojną i prześladowaniami.
Raport podkreśla nieadekwatność procedury łączenia rodzin w stosunku do sytuacji, w jakiej znajduje się uchodźca. Szczególnie uciążliwe jest zebranie wszystkich wymaganych dokumentów poświadczających więzi rodzinne w sytuacji, gdy w kraju pochodzenia toczy się konflikt zbrojny i rodzina uchodźcy przebywa np. w obozach dla uchodźców w państwie sąsiadującym. - Członkowie rodziny uchodźcy muszą przebyć niejednokrotnie setki kilometrów do najbliższego konsulatu Polski celem poświadczenia dokumentu podróży – podkreśla Karolina Rusiłowicz, prawniczka HFPC.
Procedura jest też przede wszystkim bardzo kosztowna, ponieważ uchodźca musi na własny koszt m.in. zapewnić tłumaczenie przysięgłe wszystkich wymaganych dokumentów, opłacić wnioski o zezwolenia i wizy oraz sfinansować podróż rodziny.
Zdaniem autorów raportu, obecne procedury mają tendencję do kontynuacji izolacji cudzoziemców objętych ochroną międzynarodową i rozdzielenia rodzin, co jest sprzeczne z celem zawartym w Dyrektywie Rady z dnia 22 września 2003 roku w sprawie prawa do łączenia rodzin oraz do naruszenia Karty Praw Podstawowych UE. ECRE z wraz z Europejskim Biurem Czerwonego Krzyża rekomendują takie stosowanie przepisów dotyczących łączenia rodzin, które odzwierciedlałoby zasadę jedności rodziny i ochronę praw uchodźców. Apelują również o zapewnienie skutecznego dostępu do ambasad i konsulatów państw członkowskich i zaniechanie wymagania dokumentów, których przedstawienie nie jest absolutnie konieczne i osobistego stawiennictwa, gdy nie jest ono uzasadnione.