W ramach współpracy programu Ernst & Young Sprawne Państwo z dziennikiem Rzeczpospolita zorganizowana została debata pod tytułem „Czy państwo może pomóc polskim bankom?”. Udział w spotkaniu wzięli m.in.: Jan Krzysztof Bielecki, prezes Pekao SA, Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich, Witold Koziński, wiceprezes Narodowego Banku Polskiego, Mirosław Gronicki, były minister finansów, Dariusz Filar, członek Rady Polityki Pieniężnej, Andrzej Raczko, główny ekonomista Komisji Nadzoru Finansowego oraz Tomasz Bieske i Krzysztof Rybiński, partnerzy Ernst & Young.

Bankowcy uważają, że pomoc państwa powinna się opierać na oferowaniu narzędzi wspomagających rozwój akcji kredytowej, ale nie poprzez wydawanie decyzji administracyjnych nakazujących utrzymywanie jej na z góry narzuconym poziomie.

- Musimy sobie zdawać sprawę, że czas gra na naszą niekorzyść – powiedział Jan Krzysztof Bielecki, prezes Pekao SA. – Pierwsze efekty działań, które zostaną rozpoczęte teraz, będą widoczne dopiero za najwcześniej 6 miesięcy. Długi okres przygotowywania ustawy dotyczącej gwarancji depozytowych dla banków uświadamia,, że w Polsce w walce z kryzysem czas nie jest największą wartością. Oparte o sprawdzone instrumenty działania należy wdrożyć natychmiast.

Wśród proponowanych przez Narodowy Bank Polski narzędzi wspierających banki znajduje się przedterminowy wykup tych obligacji NBP, których termin upływałby dopiero w 2012 roku . Pozwoliłby on zwiększyć możliwość kredytowania przez banki o ponad 8 mld złotych. Zdaniem Witolda Kozińskiego, wiceprezesa Narodowego Banku Polskiego, „Banki, które będą beneficjentami tej operacji, zechcą się podzielić nadpłynnością z innymi bankami bądź też przeznaczyć ją na zwiększenie prowadzonej przez siebie akcji kredytowej.” Kolejną rozważaną przez NBP kwestią jest obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej. Pod uwagę brany jest również wykup od banków tzw. zdrowych aktywów.

Jednym z najważniejszych działań jakie należy przeprowadzić obecnie w sektorze bankowym jest również zwiększenie poziomu depozytów.

- Polskie banki potrzebują wsparcia przede wszystkim w zakresie pozyskiwania oszczędności – podkreślał Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich. – Chodzi tu zarówno o depozyty na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Działania takie muszą zostać podjęte niezwykle szybko. Ponadto, ważnym filarem polityki antykryzysowej powinno być efektywne pozyskiwanie środków unijnych.

Eksperci w trakcie debaty zwracali uwagi na fakt, iż kłopoty banków w Polsce są pochodną wydarzeń, które miały miejsce na światowych rynkach finansowych w ciągu ostatnich 2 lat.

- Nierównowaga w polskim sektorze bankowym pomiędzy poziomem depozytów i przyrostem akcji kredytowej była widoczna już pod koniec 2007 roku – stwierdził Mirosław Gronicki, były minister finansów. – Eksperci ostrzegali wówczas, że miedzy innymi ze względu na zbyt agresywną akcję kredytów hipotecznych, może dojść do sytuacji, w której obecnie się znajdujemy. W tym momencie dysponujemy dwoma rozwiązaniami. Banki mogą finansować kredyty ze wzrostu depozytów lub też poprzez napływ pieniędzy z zewnątrz.

Zdaniem Tomasz Bieske, partnera Ernst & Young, w polskich bankach możliwy jest w najbliższym czasie wzrost poziomu depozytów. Kryzys zwiększy bowiem w społeczeństwie polskim chęć do oszczędzania, zmniejszając zarazem skłonność do konsumpcji. Ponadto, ekspert Ernst & Young podkreślił, iż na tle innych krajów europejskich, Polska znajduje się obecnie w bardzo dobrej sytuacji gospodarczej.

- Polska jest aktualnie ewenementem w skali europejskiej jeśli chodzi o tempo wzrostu gospodarczego – stwierdził Tomasz Bieske, partner Ernst & Young. – Powinniśmy fakt ten umiejętnie wykorzystać, opierając na nim mechanizmy obronne wobec kryzysu. Konieczna jest zatem edukacja przedsiębiorstw w zakresie lepszego zarządzania gotówką a także wprowadzenie zmian w systemie podatkowym, pozwalających na swobodniejsze prowadzenie działalności gospodarczej.

Wśród pozostałych wymienionych w trakcie debaty rozwiązań, które mogą uzdrowić sytuację w polskim sektorze bankowym znalazło się między innymi szybsze wprowadzenie Polski do strefy euro. Eksperci wskazywali ponadto na konieczność podjęcia działań zmierzających do szybkiego powrotu kapitału zgromadzonego w systemie OFE do banków. Pozytywny wpływ na sytuację na polskim rynku finansowym będzie miał także napływ kapitału zagranicznego. Dlatego też w trakcie dyskusji podkreślono konieczność prowadzenia szeroko zakrojonej kampanii promocyjno-lobbingowej na rzecz Polski w międzynarodowych instytucjach finansowych. Jej głównym celem byłoby wzmocnienie pozycji Polski jako kraju wiarygodnego i atrakcyjnego dla inwestorów zagranicznych.

(Źródło: EY/KW)