- Jako obywatelki i obywatele RP, wspierający ofiary arbitralnych i budzących ogromne wątpliwości działań prokuratury kierowanej przez Pana poprzednika, Zbigniewa Ziobrę, pragniemy zwrócić się do Pana z troską i zaniepokojeniem w związku z nadal toczącymi się politycznymi śledztwami, zainicjowanymi w latach 2015-2023, w czasach rządów Zjednoczonej Prawicy - zaznaczono w apelu. Dodano, że upolitycznienie prokuratury, przekładające się na krzywdę i szkody wyrządzone osobom, które naraziły się lub były niewygodne dla poprzedniej władzy, zostało stwierdzone m.in. przez Komisję Wenecką (opinia 892/2017), Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (rezolucja nr 2316 [2020], deklaracja pisemna nr 786, wniosek o rezolucję nr 15755) i Parlament Europejski (rezolucja 2021/2935[RSP] i inne). Szczegółowy raport w tej sprawie wydała też Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Czytaj: SA: Za bezprawne przetrzymanie w czasie „Strajku Kobiet” należy się 8 tys. zł >>

Doświadczenia płyną z innych krajów

Jak dodano, w analogicznej sytuacji, po upadku opresyjnego reżimu Vladimira Plahotniuca w Mołdawii, nowo powołany prokurator generalny w maju 2020 zamknął blisko 40 postępowań karnych prowadzonych przeciwko krytykom poprzedniej władzy i sygnalistom w tamtym kraju, które uznano za motywowane politycznie. - W uzasadnieniu tej decyzji wskazano na niewystarczający materiał dowodowy i wyczerpanie wszelkich racjonalnych możliwości jego pozyskania, względnie stwierdzenie braku znamion popełnienia przestępstwa - dodano.

Zaznaczono, że za wstępną listę spraw, w których interes ówcześnie rządzących w Polsce wyraźnie przeważał nad literą prawa, posłużyć mogą raporty Fundacji Otwarty Dialog (Polish Public Prosecutor’s Office: Selected Cases of Malicious Prosecution and Dereliction of Duties since 2015), ObyPomocy Obywateli RP, platforma “Państwo PiS” stowarzyszenia Paragraf-Państwo, opracowania stowarzyszenia Lex Super Omnia i Komitetu Obrony Sprawiedliwości (w przypadku prześladowanych prokuratorów) oraz liczne doniesienia medialne. - W przypadku większości z nich postępowania przygotowawcze trwają od lat i nadal nie dostarczyły – nawet w ocenie prowadzących je, często uwikłanych politycznie prokuratorów – podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, a co za tym idzie można uznać, że występują przesłanki do umorzenia śledztwa zgodnie z art. 322 par. 1 k.p.k. W przypadkach, w których zostały już złożone akty oskarżenia (pozostające dotąd zasadniczo bez rozpatrzenia przez sądy), mogą one zostać wycofane w oparciu o kontrowersyjny, lecz wciąż pozostający w mocy przepis k.p.k, tzw. lex Obajtek - dodano.

Przykłady? Choćby sprawy Strajku Kobiet, prokuratorów, sędziów

Przykładowo, wśród tego rodzaju politycznych, prowadzonych w złej wierze śledztw, można uwzględnić postępowania w sprawie i przeciwko, wymienione w ww. raporcie Fundacji Otwarty Dialog (lub w przygotowaniu do publikacji w jego kolejnej wersji) dotyczące m.in.:

Przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, w tym:

  • liderki Ogólnopolskiego Strajku Kobiet: Martę Lempart, Klementynę Suchanow i Agnieszkę Czerederecką, oraz działaczki na poziomie lokalnym, w tym Annę Miedzińską, Annę Kowalczyk-Derlęgę, Krzysztofa Niciejewskiego i Chrystiana Szpilskiego;
  • Justynę Wydrzyńską (Aborcyjny Dream Team);
  • Monikę Pacyfkę Tichy, organizatorkę Marszy Równości w Szczecinie;
  • Zbigniewa Komosę, regularnie składającego wieńce pod pomnikiem smoleńskim na Placu Piłsudskiego;
  • 13 aktywistów prouchodźczych z granicy polsko-białoruskiej: Grzegorza Antoszewskiego, Julię Bednarek, Dominika Berlińskiego, Justynę Butrymowicz, Angelikę Domańską, Julię Gościńskią, Leokadię Jung, Annę Kuleszę, Bartosza Kramka, Zuzannę Lesiak, Katarzynę Pikulską, Kajetana Wróblewskiego i Bernarda van der Esch;
  • ratujących uchodźców Pawła i Justynę Wrabeców (Obywatele RP) oraz Ewę Mens, Bożenę Fryzowską, Grażynę Odechowską i Andrzeja Trzeciakowskiego;
  • działacza na rzecz praw osób LGBT+ Barta Staszewskiego (Fundacja Basta);
  • Linusa Lewandowskiego (Stowarzyszenie Homokomando), Sebastiana Słowińskiego oraz inne osoby uczestniczące w proteście w obronie praw osób LGBT+ w czasie tzw. Tęczowej Nocy;
  • aktywistów i aktywistki Katarzynę Augustynek, Elżbietę Podleśną; Mariusza Redlickiego
  • Marię Kubisę, ginekolog;
  • Marcina Mycielskiego z Fundacji Otwarty Dialog za tweeta “SokuzBuraka”, który uraził J. Kaczyńskiego.
  • Sędziów Beatę Morawiec, Igora Tuleyę, Waldemara Żurka, Wojciecha Łączewskiego, Krystiana Markiewicza i innych oraz niezależnych prokuratorów, jak Mariusz Krasoń, Ewa Wrzosek, Katarzyna Kwiatkowska i innych członków Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia.
  • Opozycyjnych polityków i samorządowców, w tym Romana Giertycha, Romana Ptaka, Włodzimierza Karpińskiego i Tomasza Grodzkiego.
  • Byłych szefów i funkcjonariuszy służb specjalnych: gen. bryg. Piotra Pytla, gen. bryg. Janusza Noska, płk Krzysztofa Duszę, Pawła Wojtunika, gen. bryg. Krzysztofa Bondaryka, płk Grzegorza Małeckiego, gen. bryg. Andrzeja Pawlikowskiego oraz mjr Roberta Terelę.
  • Przedsiębiorców i menedżerów sprawujących funkcje nadzorcze i kierownicze w spółkach Skarbu Państwa oraz centralnych organach administracji państwowej: Leszka Czarneckiego, Jakuba Karnowskiego, Piotra Osieckiego, Przemysława Krycha, Macieja Wituckiego, Tomasza Misiaka, Grzegorza Bielowickiego, Pawła Olechnowicza, Jacka Krawca, Andrzeja Jakubiaka i Wojciecha Kwaśniaka.
  • Dziennikarzy i pisarzy: Piotra Zapotocznego, Mirosława Jamro, Igora Krawetza, Piotra Surmaczyńskiego czy Jakuba Żulczyka,
  • Tzw. “pechowców”, którzy przypadkowo popadli w konflikt z obozem poprzednio rządzącym lub jego przedstawicielami, tacy jak menedżer sportowy Cezary Kucharski czy uczestnik wypadku z ówczesną premier Beatą Szydło, Sebastian Kościelnik.

Zarzuty bez pokrycia, niejasne postępowania

W apelu dodano, że w wyżej wymienionych sprawach można zauważyć liczne, niepokojące prawidłowości i mechanizmy, wskazujące na systemowy wymiar problemu, m. in.: powtarzające się zarzuty bez pokrycia w materiale dowodowym, w tym zarzuty urągające zdrowemu rozsądkowi i logice; niejasne postępowania “w sprawie”; ściśle koordynowane z prokuraturą reputacyjne ataki na świadków i podejrzanych w sprzyjających poprzedniej władzy ośrodkach medialnych (w istocie propagandowych); prezentowanie świadków jako podejrzanych, a podejrzanych i oskarżonych jako winnych i demonizowanie ich na użytek opinii publicznej; nadużywanie służb specjalnych (w szczególności CBA i ABW) poprzez ich angażowanie niezgodne z ustawowymi kompetencjami; nielegalną inwigilację; niekończące się, toczące się latami postępowania przygotowawcze, areszty wydobywcze i pokazowe zatrzymania, wielokrotne areszty na podstawie tych samych zarzutów; postępowania odwetowe, represyjne wobec przedstawicieli poszczególnych grup społecznych i zawodowych w celu ich zastraszenia; otwarte groźby, w tym pod adresem członków rodziny; nadużywanie mechanizmów międzynarodowej pomocy prawnej; wymuszenia korupcyjne i powoływanie się na wpływy (płatna protekcja).

- Wskazują one na nadużycia władzy ze strony prokuratury, zaangażowanych w prowadzenie czynności policji i służb (art. 231 k.k), a w niektórych przypadkach przestępstwa  przeciwko wymiarowi sprawiedliwości (art. 232-235 k.k. i inne) czy korupcję. W związku z powyższym oraz z częstym brakiem perspektyw, aby ww. sprawy w najbliższym czasie zostały rozstrzygnięte w procesie sądowym, prosimy o ich ponowną, indywidualną analizę. Aby ułatwić i przyspieszyć ten proces prawnicy pokrzywdzonych – tak szybko jak będzie to możliwe – złożą odpowiednie wnioski o umorzenie śledztw, z przedstawioną ku temu argumentacją. Jednocześnie wnosimy o pociągnięcie do odpowiedzialności prokuratorów i funkcjonariuszy odpowiedzialnych za ww. nadużycia - dodano.

 

Zniszczona reputacja i głębokie traumy

Zaznaczono również, że pokrzywdzeni byli i są narażeni na szereg – różniących się oczywiście w poszczególnych wypadkach – konsekwencji: od głębokich traum (nierzadko dotykających także ich najbliższych i współpracowników) przez zniszczenie reputacji i problemy z zatrudnieniem, dostępem do usług bankowych, uzyskaniem autoryzacji wjazdowych do krajów trzecich; czasem także okresową utratę wolności (arbitralne zatrzymania i areszty); po negatywne skutki dla kierowanych przez nich lub związanych z nimi firm i organizacji z powodu nieuzasadnionych działań prokuratury i sterowanych przez nią służb.

- Postępowania te – śmiało mogące zostać określone jako tzw. nękanie prawem – stanowią także poważne zagrożenie dla zdrowia demokracji i zaufania społecznego do organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. W przypadku krytyków poprzedniego rządu kwalifikują się one również jako daleko idące działania przeciwko zaangażowaniu społecznemu (tzw. SLAPP), które w Polsce pozostawały przede wszystkim domeną władz publicznych - wskazano.

- Apelujemy do Pana o powołanie zespołu prokuratorów w celu przeanalizowania zasadności kontynuowania śledztw wszczętych i prowadzonych w latach 2015-2023, w których zachodzi wysoce uzasadnione podejrzenie wykorzystywania prokuratury jako politycznego narzędzia do zastraszania, szykanowania i fałszywego oskarżania szeregu osób, które z różnych względów stały się niewygodne dla poprzedniej ekipy rządzącej, o niepopełnione lub bardzo wątpliwe przestępstwa - dodano w apelu.

 

Ponad 30 organizacji

Pod apelem podpisały się:

  • Akcja Demokracja
  • Cień Mgły: Oddolne Wsparcie Strajku Kobiet
  • Forum Obywatelskiego Rozwoju
  • Fundacja Aktywna Demokracja
  • Fundacja Asymetryści
  • Fundacja Basta
  • Fundacja Centrum im. Prof. Bronisława Geremka  
  • Fundacja Czas Kobiet Poznań
  • Fundacja Feminoteka
  • Fundacja Lambda Polska
  • Fundacja Lepsze Niepołomice
  • Fundacja Ocalenie
  • Fundacja Otwarty Dialog
  • Fundacja The Hope Project Polska
  • Fundacja Wolności Gospodarczej
  • Grupa Granica
  • Komitet Obrony Demokracji
  • Lotna Brygada Opozycji
  • Obywatele RP
  • Ogólnopolski Strajk Kobiet
  • Otwarta Rzeczpospolita
  • Otwarty Klub Obywatelski im. Piotra Szczęsnego
  • Polska Fundacja im. Roberta Schumana
  • Polska Rada Biznesu
  • Protestea
  • Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris
  • Stowarzyszenie Homokomando
  • Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii
  • Stowarzyszenie Lambda Warszawa
  • Stowarzyszenie Lex Q
  • Stowarzyszenie Sędziów Themis
  • Studencki Komitet Antyfaszystowski
  • Towarzystwo Dziennikarskie
  • Związek Ukraińców w Polsce