W opinii do projektu przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacji ustawy o adwokaturze NRA stwierdza, że oznaczałby to przejmowanie przez ministra sprawiedliwości zadań samorządu zawodowego adwokatów.
Autorzy opinii zauważają, że projektodawca uzasadnia ten zapis na płaszczyźnie art. 138 Kpa, tłumacząc to „potrzebą doprecyzowania regulacji ustawy”. Zdaniem NRA jest to nieuprawnione zawężenie tematu do materii ustawowej z pominięciem ustawy zasadniczej. – Wyłączenie kompetencji Ministra Sprawiedliwości do wydawania decyzji rewizyjnych wynika z wyodrębnienia samorządów skupiających osoby wykonujące zawód zaufania publicznego i z określenia w art. 17 Konstytucji RP zasad sprawowania pieczy przez te samorządy. – czytamy w opinii. Zdaniem NRA proponowane zmiany spowodują zawężenie zadań samorządu, z jednoczesnym poszerzeniem uprawnień nadzorczych ministra i tym samym stworzy stan prawny braku równowagi między kompetencjami nadzorczymi a zadaniami samorządu wynikającymi z Konstytucji. Adwokaci powołują się również na uchwałę siedmiu sędziów NSA, w której wyrażono stanowisko o potrzebie poszanowania samorządności zawodowej.
W opinii odniesiono się także do proponowanej w projekcie założeń instytucji zawieszania prawa do wykonywania zawodu adwokata, wzorowanej na analogicznej instytucji zawartej w ustawie o radcach prawnych. Według NRA tego rodzaju analogia nie jest uzasadniona z uwagi na inne uregulowanie w Prawie o adwokaturze reguł wykonywania zawodu adwokata. - Art. 4b Poa określa katalog sytuacji/stanów, w których adwokat nie może wykonywać zawodu. Z uwagi na istnienie „zakazu” wykonywania zawodu adwokata w katalogu określonych sytuacji, nie ma potrzeby wprowadzania instytucji „zawieszania” prawa do wykonywania zawodu – czytamy w opinii.
Pozytywnie natomiast Naczelna Rada Adwokacka wypowiada się o zamiarze likwidacji przepisów o zespołach adwokackich, a co za tym idzie likwidacji tej formy wykonywania zawodu adwokata. Autorzy opinii stwierdzają, że to jest właściwy kierunek. Jednak adwokaci zwracają uwagę na uregulowanie kwestii własnościowych lokali zespołów adwokackich. Zespoły adwokackie wyposażone w osobowość prawną nierzadko są właścicielami lokali, w których prowadzona jest działalność. Zdaniem NRA należy przygotować przepisy, które spowodują, że prawo własności do nieruchomości, względnie spółdzielcze prawo do lokalu, przejdzie na izbę adwokacką, na obszarze której działa zespół. Adwokaci uważają, że takie rozwiązanie będzie zgodne z zasadą równego udziału wszystkich członków izby w jej majątku.
Adwokaci przedstawili również swoje uwagi do proponowanego przyznania NRA uprawnienia do określania opłaty za postępowanie w przedmiocie wpisu na listę adwokatów. Zdaniem NRA przepisy powinny zawierać możliwość dalszego upoważnienia przez NRA dla okręgowych rad adwokackich. Tłumaczą, że taka dalsza delegacja pozostanie w zgodzie z zasadą samodzielności budżetowej izby adwokackiej.
Adwokatura: niech minister nie zastępuje samorządu
Prawo ministra do wydawania decyzji merytorycznych w postępowaniach odwoławczych od uchwał samorządowych odmawiających wpisu na listę adwokatów jest nie do przyjęcia uważa Naczelna Rada Adwokacka.