Rzecznik Praw Obywatelskich, zaskarżając do Trybunału Konstytucyjnego ustawy o samorządach zawodowych, daje świadectwo niezrozumienia ich roli i pozycji oraz tego, że nie odróżnia pojęć "korporacja" i "samorząd" - oświadczyło prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej.

Janusz Kochanowski, Rzecznik Praw Obywatelskich poinformował, że zaskarżył do TK przepisy 20 ustaw, które przewidują obowiązkową przynależność do samorządów zawodowych. Dotyczy to między innymi adwokatów i radców prawnych. - Nikt nie może być zmuszany do zrzeszania się - podkreślił Kochanowski. Adwokaci, radcy prawni, doradcy podatkowi mogą wykonywać swój zawód pod warunkiem, że są członkami korporacji i regularnie płacą składki. Jeśli tego nie robią, mogą dożywotnio utracić prawo wykonywania zawodu. Nie podoba się to rzecznikowi praw obywatelskich. Jeżeli weźmiemy pod uwagę również inne regulowane zawody, 500 tysięcy osób w Polsce należy obowiązkowo do korporacji zawodowych.

- Przepisy o samorządach zawodowych niezgodne z art. 20 powszechnej deklaracji praw człowieka, który głosi, że nikogo nie można zmuszać do przynależności do jakiegokolwiek ugrupowania, oraz z art. 17 i innymi artykułami konstytucji. W żadnym przepisie nie nakłada ona obowiązku należenia do korporacji - napisał RPO w oświadczeniu. - Doszliśmy do sytuacji, w której to właśnie korporacje decydują o dostępie do zawodu. W efekcie mamy np. w Polsce na 100 tys. mieszkańców 69 adwokatów i radców prawnych, podczas gdy w Hiszpanii jest ich 260, we Włoszech 225. Ma to też wpływ na ceny świadczonych usług przekonuje Janusz Kochanowski.

- Adwokatura to samorząd zawodu zaufania publicznego, a nie korporacja - odpiera zarzuty NRA. Prawnicy apelują do wszystkich samorządów zawodowych o solidarne przeciwstawienie się próbie ograniczenia praw obywatelskich do pomocy i usług świadczonych na profesjonalnym i etycznym poziomie. Prezes palestry Joanna Agacka-Indecka uważa, że RPO manipuluje danymi, twierdząc, że składki samorządowe służą finansowaniu interesu grupowego. - Finansują one realizację zadań publicznych powierzonych samorządowi przez władzę państwową - stwierdza w oświadczeniu NRA.