Resort finansów przygotował projekt ustawy dotyczący objęcia od 2018 r.podatkiem akcyzowym nowej grupy towarów, w tym m.in. nowatorskich wyrobów tytoniowych oraz płynów do papierosów elektronicznych. W przedstawionym projekcie zaproponowano stawkę akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych na poziomie 70 groszy za mililitr.
Zobacz: MF: akcyza na e-papierosy może obowiązywać od 2018 r. >>
ZPP ocenia ten projekt zdecydowanie negatywnie i zwraca uwagę na fakt, że polski prawodawca decyduje się na ustanowienie niemal najwyższego - jeśli wziąć pod uwagę rozporządzalny dochód obywateli - poziomu opodatkowania liquidów w całej Unii Europejskiej. Łącznie bowiem z podatkiem VAT, którym objęta jest ta część ceny wynikająca z akcyzy, podatki od płynów do e-papierosów w Polsce stanowiłyby w przypadku stawki 70 groszy za mililitr, aż 1,1 proc. dziennego rozporządzalnego dochodu. Wyższa jest wartość jedynie na Węgrzech.
Jak zauważa ZPP, doświadczenia zachodnich państw związane ze wprowadzeniem akcyzy na płyny do elektronicznych papierosów są zdecydowanie negatywne i jako przykład podaje scenariusz włoski. We Włoszech, projektowane wpływy z tytułu podatku wynosiły 86 mln euro, podczas gdy rzeczywiste dochody budżetu wyniosły w 2016 roku zaledwie 3,4 mln euro, co stanowi potwierdzenie tezy, że podatek akcyzowy na liquidy jest nieefektywny fiskalnie, ze względu na duże rozproszenie podmiotów i wciąż stosunkowo niewielkie wolumeny sprzedaży. Nowy podatek wiązał się jednak nie tylko z kompromitująco niskimi wpływami do budżetu, ale także ze wzrostem o 150 proc. cen detalicznych, co spowodowało rozwój szarej strefy i wypadnięcie z rynku dużej części legalnie funkcjonujących firm.
ZPP uważa, że przy tak wysokiej stawce akcyzy, ryzyko powtórzenia w Polsce scenariusza włoskiego jest bardzo wysokie. Wystarczy jedynie wspomnieć, że w przedziale cenowym poniżej 50 groszy za mililitr, wprowadzenie akcyzy na poziomie 70 groszy za mililitr oznacza podwyższenie ceny detalicznej o ponad 280 proc. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że negatywny wpływ tak wysokiej stawki na wszystkich uczestników rynku będzie jeszcze bardziej dobitny, niż we Włoszech.
Sam projektodawca zwraca na to uwagę w OSR, gdzie szacuje, że dochód rozporządzalny użytkownika elektronicznych papierosów, po wprowadzeniu akcyzy na poziomie 70 groszy, zmniejszy się o 600 złotych w skali roku. Zaznacza również, że skutkiem wejścia ustawy w życie będzie rozwinięcie się szarej strefy, a jednocześnie potencjalne wpływy budżetowe z tytułu akcyzy określa się jako "marginalne". Powstaje zatem pytanie o rzeczywiste ratio legis tej ustawy - skoro z tytułu tego podatku projektodawca nie spodziewa się wysokich wpływów, a jednocześnie oczekuje negatywnego oddziaływania na konsumentów i podmioty gospodarcze.
Poważne zastrzeżenia Związku budzi także niekonsekwentna argumentacja projektodawcy, który uzasadniając proponowane regulacje zwraca uwagę na fakt, że wielu palaczy zrezygnowało z palenia tytoniu na rzecz używania mniej szkodliwych dla zdrowia papierosów elektronicznych, w związku z czym budżet państwa stracił potencjalne wpływy z tytułu podatku akcyzowego od papierosów, czy tytoniu do palenia. Argument taki może budzić jedynie zdziwienie, ponieważ przy poprzednich inicjatywach, mających na celu podwyższanie akcyzy na papierosy i wyroby tytoniowe, uzasadniano je właśnie dbałością o zdrowie obywateli. Wyższa akcyza miała powodować podwyżki cen, a w rezultacie odejście konsumentów od tradycyjnych wyrobów tytoniowych.
Opiniując projekt, ZPP zarekomendował dwa sposoby objęcie liquidów akcyzą, w gruncie rzeczy tożsame co do celu, jednak różniące się stawką akcyzy. Jednym z nich jest opodatkowanie płynów do elektronicznych papierosów akcyzą o stawce zero, co pozwoli zbadać i zweryfikować rynek i umożliwi ewentualne podejmowanie dalszych działań. Rekomendacją alternatywną jest wprowadzenie podatku akcyzowego o minimalnej stawce. Jak najniższa stawka pozwoli osiągnąć ten sam rezultat - sprawdzić rynek i zbadać jego reakcję na samo nałożenie podatku i konieczność wykonywania nowych obowiązków. W ten sposób będzie można ograniczyć negatywny wpływ ewentualnego podatku akcyzowego na rynek i jego uczestników.
