Wprowadzenie dodatkowych gwarancji dla podatników jest konieczne, gdyż w ostatnich latach, zarówno w Polsce, jak i w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, obserwuje się niepokojące zjawisko wykorzystywania mechanizmów konstrukcji podatku VAT do uzyskiwania niezgodnych z prawem korzyści. Dotyczy to przede wszystkim uszczuplania należności budżetu państwa poprzez wyłudzanie nienależnego zwrotu tego podatku lub nieodprowadzanie należności podatkowych z tytułu VAT.

Charakterystyczną cechą zjawiska jest wykorzystanie w łańcuchu transakcji podmiotu pełniącego rolę tzw. „znikającego podatnika" (ang. missing trader). Podmiot taki nie odprowadza należnego podatku do budżetu, a jednocześnie tworzy formalne podstawy do żądania jego zwrotu na dalszym etapie.
W tę najpopularniejszą formę oszustwa w VAT zaangażowanych może być kilka, a nawet kilkanaście podmiotów zarówno z Polski, jak i innych państw UE. Skutki procederu to zarówno możliwość realnego zagrożenia konkurencyjności dla uczciwych przedsiębiorców, prowadzących działalność zgodnie z prawem i regułami rynku, poprzez zaniżanie cen o wartość nieodprowadzonego podatku, jaki i bezpośrednie straty budżetu państwa, w wyniku wyłudzania zwrotów lub uszczuplania jego należności.

Dotychczasowe doświadczenie wskazuje, że uczestnikami tego procederu mogą stać się także uczciwi, lecz nieostrożni przedsiębiorcy, którzy narażają się na możliwość zakwestionowania przez organy podatkowe ich prawa do odliczenia podatku naliczonego. Uzasadnia to przyjęcie rozwiązań gwarancyjnych dla podatników, wypracowanych w drodze kompromisu zawieranego między resortem finansów a przedsiębiorcami.

Mi. in. także ws. gwarancji dla podatników dotyczyła konferencja, które odbyła się 13 września 2017 r. w Ministerstwie Finansów. Był to drugi etap konsultacji podatkowych ws. przesłanek należytej staranności w VAT. Spotkaniu przewodniczył wiceminister finansów Paweł Gruza. Przesłanki dotyczą należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych w kontekście udziału podatników w transakcjach, w których dopuszczono się oszustwa w VAT.

Podczas konferencji dyrektor Departamentu Podatku od Towarów i Usług w MF Wojciech Śliż podsumował pierwszy etap konsultacji podatkowych. Swoje stanowiska przedstawili również czterej przedstawiciele przedsiębiorców, którzy wejdą w skład zespołu roboczego, utworzonego w ramach drugiego etapu konsultacji podatkowych: MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, Rady Podatkowej Lewiatan, Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego Branży RTV i IT –„Cyfrowa Polska" oraz Związku Pracodawców Business Centre Club.
W dyskusji uczestniczyły też pozostałe podmioty zaproszone do prac zespołu roboczego: Kancelaria Ożóg Tomczykowski, POLBISCO Stowarzyszenie Polskich Producentów Wyrobów Czekoladowych i Cukierniczych, Polska Izba Handlu, Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji, Polska Izba Paliw Płynnych, Polskie Towarzystwo Gospodarcze, Pracodawcy RP oraz Podkarpacki Klub Biznesu.

Konsultacje podatkowe są nową formą dialogu między Ministerstwem Finansów a przedsiębiorcami wprowadzoną na mocy zarządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 czerwca 2017 r. w sprawie konsultacji podatkowych (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 122). Umożliwia ona dyskusję z przedsiębiorcami nad ważnymi problemami prawnymi przed rozpoczęciem procesu legislacyjnego, czy też przed wydaniem objaśnień lub interpretacji ogólnej. Nowy mechanizm konsultacji społecznych pozwala na wypracowanie wspólnego stanowiska w istotnych sprawach w drodze kompromisu zawieranego między Ministerstwem Finansów a przedsiębiorcami.

Inicjatywa konsultacji podatkowych w sprawie przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych uwzględnia liczne postulaty przedsiębiorców, dotyczące ochrony uczciwych podatników. Chodzi o opracowanie możliwie kompletnych i precyzyjnych przesłanek należytej staranności w VAT, których spełnienie skutkowałoby uznaniem, że podatnicy nie wiedzieli i nie mogli wiedzieć, że w ramach danej transakcji ich dostawca dopuścił się oszustwa.
Pierwszy etap konsultacji podatkowych trwał od 30 czerwca do 28 lipca br. i był skierowany do ogółu podmiotów. Podmioty indywidualne, organizacje przedsiębiorców oraz jednostki samorządu terytorialnego zgłosiły łącznie 69 opinii.

W ramach drugiego etapu konsultacji podatkowych planowane są co najmniej cztery spotkania zespołu roboczego, utworzonego ze specjalistów ministerstwa oraz przedstawicieli przedsiębiorców. Ministerstwo Finansów planuje zakończenie całego procesu konsultacji podatkowych na koniec października br. przez publikację ostatecznego dokumentu, w którym będą zawarte zalecane zasady postępowania przedsiębiorców, umożliwiające im zachowanie należytej staranności.

 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Głównego Księgowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów