Pytanie
Kto składa zeznanie podatkowe PIT-36L, upadły przedsiębiorca czy syndyk?
Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i rozlicza się z podatku dochodowego podatkiem liniowym. W stosunku do przedsiębiorcy została ogłoszona upadłość likwidacyjna, sąd ustanowił syndyka.
Czy zeznanie podatkowe PIT-36L za okres obejmujący ogłoszenie upadłości przygotowuje syndyk czy upadły przedsiębiorca po otrzymaniu danych od syndyka o wysokości osiągniętych dochodów za ww. okres?
Odpowiedź
Obowiązek złożenia zeznania rocznego PIT-36L ciąży bezwzględnie na upadłym i nie jest prawnie dopuszczalne złożenia zeznania przez syndyka.
Zeznanie to należy sporządzić w oparciu o informacje o dochodach/stratach otrzymanych od syndyka.
Uzasadnienie
Na podstawie z art. 57 ust. 1 i 2, art. 62 oraz art. 75 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe - dalej u.p.u., upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi. Ponadto upadły jest obowiązany udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku.
W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z pewnymi wyjątkami.
Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.
Zgodnie z art. 156 ust. 1, art. 160 ust. 1 oraz art. 173 u.p.u., w przypadku ogłoszenia upadłości powołuje się syndyka. W sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego. Syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.
Na mocy art. 45 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2016, poz. 2032 ze zm.), zasadą jest, że w terminie do 30 kwietnia roku następnego po roku podatkowym, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania, według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty).
W interpretacji indywidualnej z 13 marca 2013 r., ITPB1/415-1356/12/AD, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wyjaśnił, że ogłoszenie upadłości nie pozbawia upadłego podmiotowości prawnej ani prawa do własnego majątku, powoduje jedynie brak możliwości zarządu oraz możności korzystania i rozporządzania tym majątkiem. Upadłe przedsiębiorstwo pozostaje więc w dalszym ciągu podmiotem praw i obowiązków, jest też właścicielem majątku, nie może jedynie zarządzać ani reprezentować majątku wchodzącego w skład masy. Czynności prawne i procesowe podejmuje za upadłego i na jego rachunek syndyk. W ocenie organu, podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę po ogłoszeniu upadłości nie ustaje, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika. Syndyk masy upadłości ponosi również odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość ksiąg podatkowych.
Jak wskazał ten organ, obowiązek złożenia zeznania rocznego ciąży bezwzględnie na upadłym, gdyż żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dopuszcza złożenia zeznania przez inną osobę niż podatnik. Zeznanie to należy sporządzić w oparciu o informacje o dochodach/stratach otrzymane od syndyka masy upadłości, któremu to upadły przekazał całą dokumentację podatkową.
