Fundusz inwestycyjny lokuje swoje aktywa w wierzytelności, które mogą być zabezpieczone hipotekami ustanowionymi na nieruchomościach. W toku postępowań egzekucyjnych toczących się względem dłużników tych wierzytelności, fundusz może podjąć czynności zmierzające do nabycia nieruchomości, a potem do ich zbycia.
W tym kontekście fundusz zawarł umowę z pewną spółką, która w ramach prowadzonej przez siebie działalności zajmuje się profesjonalnym zarządzaniem nieruchomościami.
Zgodnie z zawartą umową, spółka świadczy kompleksową usługę zarządzania nieruchomościami oraz wspomagania przejęcia ich przez fundusz w toku postępowania egzekucyjnego. Spółka zobowiązuje się do podejmowania decyzji i dokonywania czynności mających na celu zapewnienie właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości, w tym bieżącego administrowania nieruchomościami.
W związku z specyfiką swojej działalności i zawartą umową z funduszem inwestycyjnym, spółka chciała skorzystać ze zwolnienia z VAT, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit b ustawie VAT, więc zwróciła się z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji.
Zarządzanie nieruchomościami jako zarządzanie portfelem inwestycyjnym
Zdaniem spółki, usługa zarządzania nieruchomościami świadczona na rzecz funduszu inwestycyjnego podlega zwolnieniu z VAT jako sługa zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częścią. Spółka argumentowała, że świadczona przez nią usługa bez wątpienia dotyczy aktywa funduszu inwestycyjnego, a z powodu braku legalnej definicji zarzadzania należy odnieść się do orzecznictwa TSUE, według którego zarządzanie traktowane jest jako usługa kompleksowa, w skład której wchodzi szereg czynności zróżnicowanych w zależności od rodzaju zarządzanego portfela inwestycyjnego. W konsekwencji spółka wyprowadziła wniosek, że podejmowane przez podmiot zarządzający danym portfelem inwestycyjnym lub jego częścią mogą przyjmować różną postać w zależności od charakteru danego aktywa wchodzącego w skład portfeli.
Zarządzanie nieruchomościami jako czynności techniczne
Ze stanowiskiem spółki nie zgodził się fiskus. Organ uznał, że czynności polegające na zarządzaniu nieruchomościami nie noszą cech sprawowania zarządu portfelem inwestycyjnym funduszu. W ocenie fiskusa zarządzanie nieruchomościami funduszu ma charakter techniczny, czynności podejmowane przez spółkę same w sobie nie stanowią specyficznych i istotnych dla zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego lub jego częścią. Fiskus podkreślił, że zastosowanie zwolnienia dla usług zarządzania nieruchomością tylko dlatego, że nieruchomości te stanowią aktywa funduszu, stawiałoby spółkę w korzystniejszej sytuacji, niż w przypadku, gdyby świadczyła takie same czynności w odniesieniu do nieruchomości nienależących do funduszu. W konsekwencji organ uznał, że czynności polegające na zarzadzaniu nieruchomościami nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT.
Argumentacje fiskusa podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny (I SA/Gd 987/15), który uznał, że usługa polegająca na zarządzaniu nieruchomościami nie spełnia przesłanek dla uznania ich za usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi podlegające zwolnieniu z podatku VAT. WSA podkreślił fakt, że spółka zajmuje się profesjonalnie zarządzaniem nieruchomościami i czynności przez nią wykonywane mają charakter techniczny.
13 lutego br. ze stanowiskiem organu i WSA zgodził się Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 634/16). NSA w pełni zaaprobował argumentację WSA i odwołał się do orzecznictwa TSUE (C-169/04, C-275/11, C-595/13), Sąd podkreślił, że zarządzanie nieruchomościami ma charakter techniczny, a głównym celem jest zapewnienie odpowiedniego gospodarowania ekonomiczno-finansowego, co nie stanowi celu szczególnego.
