Zakres przedmiotowy indywidualnych interpretacji

Zgodnie z art. 14b 1 Ordynacji podatkowej, minister finansów wydaje w indywidualnej sprawie pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego. Z tej ustawowej regulacji wynika więc, że przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być tylko przepisy prawa podatkowego.

Nie podlega żadnym ograniczeniom aktualność stanu prawnego o jaki zainteresowany pyta we wniosku o dokonanie interpretacji. Może on pytać zarówno o stan prawny aktualny jak i zaszły. Co więcej, może on także pytać o stan prawny przyszły, który jest mu znany z racji tzw. vacatio legis. Niedopuszczalne jest natomiast złożenie wniosku o indywidualną interpretację odnoszącą się do np. projektowanego przepisu zawartego w noweli, gdyż taki „prognozowany” zapis przepisem prawa nie jest.

W słowniczku ustawowym O. p. zawarta została definicja przepisów prawa podatkowego. Art. 3 pkt 2 O. p stanowi, że przepisy prawa podatkowego to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Z kolei „ustawy podatkowe” zgodnie z art. 3 pkt1 O. p. to ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Pomimo jednak tak precyzyjnego, jak by się mogło wydawać określenia rodziły się liczne problemy związane z zakresem treści interpretacji indywidualnych. WSA w Warszawie w wyroku z dnia 21.11.2007 r., Sygn. III SA/Wa 1737/07, LEX, wskazał, że nie można obowiązku udzielania przez organ podatkowy pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego zawężać wyłącznie do ustaw zawierających w tytule pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość. Sąd stanął na stanowisku, że za prawo podatkowe należy rozumieć ogół przepisów regulujących zasady powstawania, ustalania oraz wygasania zobowiązań podatkowych oraz obowiązki podatników, płatników i inkasentów poszczególnych podatków. Prawo podatkowe stanowi także o obowiązujących procedurach, które powinny być przestrzegane przez organy podatkowe oraz strony w trakcie postępowania podatkowego i wykonywania innych czynności zmierzających do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i skutecznego poboru podatku.

Natomiast NSA w orzeczeniu z dnia 27.1.2009 r., Sygn. I FSK 1871/07, LEX, wyraził pogląd, że skuteczne dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego lub wykreślenie z rejestru VAT w rozumieniu art. 96 ust. 1 i 6 u.p.t.u. (a więc bezsprzecznie przepisu prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 O. p.) przez spółkę cywilną uzależnione jest od prawidłowego zastosowania przepisów z innej dziedziny tj. np. przepisów kodeksu cywilnego dotyczących zasad reprezentacji spółki cywilnej – to organy podatkowe nie mogą uchylić się od interpretacji tych przepisów w powiązaniu z przepisem podatkowym.

W kolejnym wyroku z dnia 8.6.2010 r., sygn. I SA/Gd 337/10, LEX, WSA stwierdził, że minister finansów w trybie art. 14b nie jest właściwy do dokonywania interpretacji dotyczących rachunkowości, gdyż przepisy o rachunkowości nie mają charakteru podatkowego.

Przedmiotem indywidualnej interpretacji nie mogą być też przepisy konstytucyjne w takim znaczeniu, że będą one wyłącznie poddawane wykładni. Jak wskazał bowiem sąd administracyjny w wyroku z dnia 11.12.2009r., sygn. II FSK 1204/08, LEX, w postępowaniu interpretacyjnym interpretuje się przepisy podatkowe a nie przepisy Konstytucji. Z orzeczenia tego wynika, że nie ma przeszkód by przepisy konstytucji były interpretowane przy okazji interpretacji zasadniczej odnoszącej się do przepisów prawa podatkowego. Może zdarzyć się bowiem tak, że nie będzie można dokonać prawidłowej wykładni przepisu prawa podatkowego niedokonując uprzedniej czy tez jednoczesnej wykładni przepisu Konstytucji.

Trafne jest spostrzeżenie H. Filipczyk, że: „skoro ustawodawca nie wypowiedział się wprost na temat charakteru >>przepisów prawa

Z powołanych przepisów oraz orzecznictwa wynika jasno, że przedmiotem interpretacji mogą stać się wszystkie przepisy, które jak podaje H. Filipczyk „wykazują relewancję podatkową, tj. które przekładają się w jakikolwiek sposób na sferę praw i obowiązków podatkowych wnioskodawcy”(H. Filipczyk, Indywidualne interpretacje prawa podatkowego – prawo i praktyka, Warszawa 2011, str. 32).

Warto na koniec zastanowić się nad tym, jakie są relacje między interpretacjami wydawanymi na podstawie O. p. a wydawanymi na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (H. Filipczyk, Indywidualne interpretacje prawa podatkowego – prawo i praktyka, Warszawa 2011, str. 32). Na podstawie przepisu art. 10 wspomnianej ustawy przedsiębiorca w swojej indywidualnej sprawie może złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej jest lex specialis w stosunku do O. p., która jest lex generalis, a to za sprawą odesłania zawartego w art. 10a u.s.d.g. o interpretację indywidualna na mocy u.s.d.g. może wystąpić wyłącznie przedsiębiorca, podczas gdy o interpretację wydawaną na podstawie przepisów O. p. może wystąpić każdy. Zakresy obu tych ustaw są rozłączne a ewentualny konflikt, który może wystąpić tylko w sytuacji, kiedy zainteresowanym będzie przedsiębiorca – wówczas będzie należało podając decyzje i rozgraniczyć, z jakiej ustawy dana interpretacja będzie musiała zostać wydana. Natomiast do wniosków, które winny być rozpoznawane na mocy O. p. (dot. w głównej mierze podatków) nie będzie stosowana u.s.d.g. i odwrotnie.