Opodatkowanie podatkami od gromadzenia kapitału (w tym podatkiem od czynności cywilnoprawnych) w krajach UE reguluje dyrektywa kapitałowa, której celem jest zniesienie obciążeń ograniczających swobodny przepływ kapitału pomiędzy państwami członkowskimi.

Polski ustawodawca, zgodnie z duchem dyrektywy kapitałowej, z dniem akcesji (tj. 1 maja 2004 r.) zniósł podatek kapitałowy od pożyczek udzielanych spółkom przez ich udziałowców, wprowadził go jednak ponownie 1 stycznia 2007 r. Wspomniana dyrektywa pozwala państwom członkowskim pobierać podatek kapitałowy, ale jedynie wg tzw. „zasady kontynuacji”, czyli tylko tym państwom, które pobierały go z dniem 1 lipca 1984 r. Polska raz rezygnując z poboru podatku, a później wprowadzając go ponownie, nie postępowała zgodnie z tą zasadą.

15 marca 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne, dotyczące zgodności z prawem wspólnotowym polskich przepisów przewidujących opodatkowanie w latach 2007-2008 podatkiem od czynności cywilnoprawnych pożyczek udzielanych spółkom przez ich udziałowców. Po uzyskaniu stanowiska stron oraz Komisji Europejskiej Trybunał wyznaczył termin rozprawy na 7 kwietnia 2011 r. Warto zaznaczyć, że opinia wydana przez Komisję, wskazała na niezgodność krajowych przepisów z prawem Unii Europejskiej.

„Trybunał postanowił, iż w dalszym zakresie postępowanie będzie toczyć się bez uzyskania opinii Rzecznika Generalnego” – informuje Krzysztof Gil, doradca podatkowy Deloitte i pełnomocnik podatnika w postępowaniu przed TSUE. „Statut tej instytucji umożliwia rozstrzygnięcie sprawy bez opinii Rzecznika, jeżeli Trybunał uzna, iż w sprawie nie występuje nowe zagadnienie prawne. Można domniemywać, iż TS UE widzi możliwość rozstrzygnięcia w oparciu o dotychczasowe orzecznictwo, w szczególności w sprawie C-350-98 Henkel Hellas ABEE v. Elliniko Dimosio. Orzeczenie to wskazywało na istotną rolę zasady stand still zakazującą ponownego wprowadzania podatku kapitałowego przez państwa członkowskie, które zrezygnowały z jego poboru.”- dodaje.

„Orzeczenie Trybunału będzie miało kolosalne znaczenie dla polskich przedsiębiorców. Ci, którzy zapłacili w latach 2007-2008 podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu uzyskanych pożyczek od udziałowców mają istotne argumenty, aby występować z wnioskami o stwierdzenie nadpłaty w tym podatku” – uważa Tomasz Konik, doradca podatkowy Deloitte, pełnomocnik podatnika w postępowaniu przed TS UE. „Również ci podatnicy, którzy próbowali odzyskać podatek, lecz przegrali sprawy przed organami podatkowymi będą mogli wnosić o wznowienie postępowania zakończonego prawomocną decyzją w ciągu miesiąca od dnia publikacji orzeczenia Trybunału. Najwyższy czas, aby rozpoczęli oni przygotowania do składania stosownych wniosków – przypuszczamy bowiem, że Trybunał zajmie stanowisko pozytywne dla podatników i wskaże na niezgodność regulacji krajowych z prawem unijnym.” – dodaje.