Odpowiedź

W przypadku świadczenia usług, dla których miejscem świadczenia będzie terytorium państwa trzeciego (Wyspy Kanaryjskie nie wchodzą do terytorium UE), podatnik krajowy, świadczący tę usługę, jest zobowiązany do udokumentowania tej transakcji fakturą, na której nie wykazuje się stawki podatku.
Natomiast gdy kontrahentem będzie podmiot unijny należy dodatkowo zarejestrować się jako podatnik VAT-UE i składać informacje podsumowujące. W przypadku podatnika VAT czynnego dodatkowo konieczne jest składanie deklaracji podatkowych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług – dalej u.p.t.u., zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Pod pojęciem sprzedaży – zgodnie z treścią art. 2 pkt 22 u.p.t.u. – należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

A contrario nie stanowią sprzedaży w rozumieniu u.p.t.u. m.in.: odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenia usług poza terytorium kraju (a więc dostawy towarów i świadczenia usług, których miejsce świadczenia znajduje się poza Polską).

W związku z powyższym przy ustalaniu prawa do zwolnienia podmiotowego należy brać pod uwagę wyłącznie wartość opodatkowanej sprzedaży towarów i usług na terytorium kraju. W konsekwencji nie uwzględnia się wartości dostaw towarów oraz świadczenia usług, których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium Polski.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 u.p.t.u., dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z ww. przepisów jednoznacznie wynika, że w przypadku świadczenia usług, dla których miejscem świadczenia będzie terytorium państwa trzeciego (Wyspy Kanaryjskie zgodnie z art. 2 pkt 3 lit. a u.p.t.u. nie wchodzą do terytorium UE), podatnik krajowy, świadczący tę usługę, jest zobowiązany do udokumentowania tej transakcji fakturą, na której nie wykazuje się stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 11.04.2016 r., IBPP4/4512-31/16/PK).

Natomiast w przypadku, gdy usługi będą świadczone na rzecz podatników podatku od wartości dodanej (czyli podatników z państw członkowskich UE) lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca, należy złożyć formularz VAT-R przed wykonaniem pierwszej usługi na rzecz zagranicznego kontrahenta celem rejestracji jako podatnik VAT UE. Numerem unijnym podatnik ma obowiązek posługiwać się w transakcjach z udziałem kontrahentów z innych krajów UE (należy więc ustalić, jaki status ma kontrahent).
Uzyskanie numeru VAT UE nie oznacza, że polski przedsiębiorca automatycznie staje się podatnikiem VAT czynnym, zobowiązanym do rozliczania tego podatku w Polsce i składania deklaracji VAT-7. Nadal pozostaje on podatnikiem zwolnionym podmiotowo, tylko że jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Podatnik zwolniony podmiotowo od VAT nie składa deklaracji VAT-7, ale w przedstawionym przypadku ma obowiązek wypełniać i składać informacje podsumowujące VAT-UE, wskazując wartości świadczonych wewnątrzwspólnotowych usług (art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u.).

W przypadku gdy usługodawcą jest podatnik VAT czynny, pozostaje stosowanie przepisu art. 28b ust. 1 u.p.t.u. Jeśli więc usługa świadczona jest na rzecz firmy holenderskiej polski podatnik powinien rozpoznać tzw. eksport usług, w przypadku którego to nabywca usług będzie obowiązany do ewentualnego rozliczenia podatku, natomiast polska firma powinna wystawić fakturę bez podatku VAT (tzw. odwrotne obciążenie).

W związku z tym, u polskiego podatnika nie powstanie obowiązek podatkowy, tylko konieczność wystawienia faktury i uwzględnienia jej w deklaracji składanej za okres, w którym wykonano usługę. Zgodnie z art. 109 ust. 3a u.p.t.u. podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W przypadku usług, do których stosuje się art. 28b u.p.t.u., stosuje się odpowiednio przepisy art. 19a ust. 1–3 i 8 u.p.t.u. Ponadto, konieczne będzie wykazanie tej usługi w informacji podsumowującej (art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u.).

Autor odpowiedzi: Mariusz Jabłoński
Odpowiedzi udzielono 12.09.2017 r.

 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Doradcy Podatkowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów