Sprawa dotyczyła zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do świadczonych usług. Chodziło o podwykonawcę wykonującego usługę polegającą na naniesieniu powłoki anty graffiti na powierzchnię ekranów akustycznych. Generalny wykonawca dostarczył ekrany akustyczne do siedziby podwykonawcy, gdzie (w jego lakierni) powłoka anty graffiti była nanoszona, a następnie po zakończeniu ww. prac, ekrany akustyczne zostały przetransportowane na teren budowy w celu ich montażu przez innych wykonawców.

Podwykonawca zapytał fiskusa, czy powinien zastosować – zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT odwrotne obciążenie, jako wykonywanie usługi budowlanej wg poz. 17 wykazu usług stanowiący załącznik 14 do ustawy.

Sam uważa, że tak. Podwykonawca uważa, że pomimo, że usługa wykonywana jest poza terenem budowy, czyli na terenie jego przedsiębiorstwa, to jego usługa wchodzi w skład usługi budowlanej polegającej na wykonaniu ekranów dźwiękoszczelnych.

Fiskus się zgodził. Organ przypomniał, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa budowlana wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy w poz. 2-48, jeżeli usługodawcą jest podatnik, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku, natomiast usługobiorcą jest zarejestrowany podatnik VAT czynny. Przy czym mechanizm ten ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi, jako podwykonawca. Oznacza to, że główny wykonawca – nabywca usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, świadczonych przez podwykonawcę, staje się odpowiedzialny za rozliczenia podatku VAT od tych usług. Z kolei świadczenie ww. usług budowlanych przez wykonawcę (głównego wykonawcę) na rzecz inwestora jest opodatkowane według zasad ogólnych, tj. podatek od towarów i usług rozliczany jest przez głównego wykonawcę, natomiast inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane świadczenie zawierającą podatek VAT.

Zdaniem organu, aby zaistniał mechanizm odwrotnego obciążenia dla transakcji w zakresie usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, to ich przedmiotem muszą być wyłącznie usługi budowlane, które są wykonywane w następującej relacji: podwykonawca – główny wykonawca. A podwykonawca to dalszy wykonawca prac (częściowych lub całościowych) w ramach zleconej przez inwestora na rzecz głównego wykonawcy inwestycji. A zatem podwykonawca jest podatnikiem działającym na zlecenie głównego wykonawcy. W związku z tym nie są usługami świadczonymi przez podwykonawców usługi budowlane świadczone bezpośrednio na rzecz inwestorów, gdyż są one świadczone bezpośrednio na rzecz zleceniodawcy usług (a nie wykonawcy). Podobnie jest z usługami budowlanymi świadczonymi na rzecz deweloperów budujących nieruchomości na sprzedaż, gdzie deweloper zleca wykonanie przedmiotowych usług np. generalnemu wykonawcy (który nie jest podwykonawcą, lecz wykonawcą).

Zdaniem organu każde natomiast dalsze podzlecenie usługi przez generalnego wykonawcę kolejnym usługodawcom jest już podzleceniem i usługi te będą już rozliczone zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia.

Fiskus podkreślił, że ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku – ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdym konkretnym przypadku należy zbadać, czy dana usługa jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy oraz czy dana usługa jest świadczona przez podwykonawcę.

W niniejszej sprawie były spełnione warunki pozwalające na rozliczenie przez podwykonawcę podatku VAT z tytułu wykonania przez niego usługi budowlanej na zasadzie „odwrotnego obciążenia”. Wykonana przez niego usługa sklasyfikowana pod symbolem PKWiU 42.11.20.0. mieści się w załączniku nr 14 do ustawy oraz są spełnione pozostałe warunki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21.04.2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.131.2017.2.PG, LEX nr 344832