Czy wynagrodzenie za wykonanie zlecenia można ustalić w stawce miesięcznej, prowizyjnej lub akordowej?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoPracodawca prowadzi firmę, w której zatrudnia około 50 pracowników (obcokrajowców z pozwoleniem o pracę). Aktualnie zatrudnia ich na dwie umowy zlecenie: 1. Umowa zlecenie na aktualną najniższą krajową (2000,00 zł brutto) 2. Umowa zlecenie na różne kwoty wynagrodzenia. Z pierwszej umowy zlecenie potrącane są wszystkie składki ZUS i podatek. Z drugiej umowy zlecenie potrąca tylko składkę zdrowotną.Czy w myśl nowych przepisów jest to prawidłowa forma rozliczania pracowników?Czy w drugiej umowie zlecenie musi zastosować nową stawkę godzinową 13 zł/h brutto?

Odpowiedź:

Wprowadzenie minimalnej stawki za godzinę pracy przyjmującego zlecenia lub świadczącego usługę nie oznacza, że wynagrodzenia za wykonanie zlecenia nie można ustalić w stawce miesięcznej, prowizyjnej czy akordowej.

Niezależnie od ustalonej formy wynagradzania strony po zakończeniu miesiąca są zobowiązane do określenia ilości godzin faktycznej realizacji zlecenia. Ustalona przez strony ilość przepracowanych godzin pomnożona przez minimalną stawkę godzinową pozwoli ustalić minimalne wynagrodzenie, jakie należy się zleceniobiorcy. Jeśli będzie ono wyższe niż stawka miesięczna ustalona w umowie, zleceniobiorcy będzie przysługiwało wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej.

Uzasadnienie:

Kilka umów zlecenia a składki ZUS

Osoby, do których stosuje się rozporządzenie nr 883 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L. Nr 166, poz. 1), podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Na podstawie przepisów rozporządzenia osoba wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego, w którym praca jest wykonywana (tytuł II, artykuł 11 rozporządzenia nr 883).

Jeśli osoba, która wyjeżdża do innego państwa członkowskiego w celu wykonywania tam pracy nie ma innego tytułu do ubezpieczeń, a więc pracuje tylko w jednym państwie, będzie ona podlegała ubezpieczeniom w kraju, w którym praca jest wykonywana zgodnie z ustawodawstwem tego państwa.

Jak wynika z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zawierając umowę zlecenia z osobą, dla której jest to jedyny tytuł do ubezpieczeń podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu (art. 6 ust. 1 pkt  4 ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., art. 12 ust.1 u.s.u.s., art. 66 ust.1 pkt 1 lit.e  ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (Dz. U. Nr 210, poz. 2135)). Ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.

Umowa zlecenia nie w każdym przypadku może rodzić obowiązek ubezpieczeń społecznych. W sytuacji gdy zleceniobiorca realizuje jednocześnie kilka umów zlecenia, a więc ma kilka tytułów do ubezpieczeń jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym z tego tytułu, który powstał najwcześniej.
Zasada ta ma jednak pewne ograniczenia (art. 9 ust. 2 u.s.u.s.).
W przypadku gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu z pierwszej umowy zlecenia jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z kolejnej lub kilku kolejnych umów zlecenia aż do momentu gdy podstawa wymiaru składek osiągnie poziom minimalnego wynagrodzenia za pracę. Gdy łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub na podstawie kilku umów zlecenia osiągnie kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, kolejne umowy zlecenia nie rodzą już obowiązkowego tytułu do ubezpieczeń społecznych (art. 9 ust. 2c u.s.u.s.).

Zleceniobiorca może dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów (art. 9 ust. 2 u.s.u.s.).
Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana przez zleceniobiorcę obowiązkowo z każdego tytułu (art. 66 ust.1 pkt 1 lit.e  ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (Dz. U. Nr 210, poz. 2135).

Powyższe zasady są również stosowane, gdy zleceniobiorca zawarł kilka umów zleceń z tym samym podmiotem.W tym jednak przypadku należy pamiętać, że każda z tych umów powinna obejmować inny zakres czynności, aby ZUS nie kwestionował prawidłowości ustalenia obowiązku ubezpieczeń.

Przykład

Na okres od 1 czerwca do 31 grudnia firma A zawarła umowę zlecenia z cudzoziemcem. Z tytułu umowy zlecenia realizowanej w firmie A zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla zleceniobiorcy dobrowolne. Z tytułu tej umowy obcokrajowiec otrzymuje po zakończeniu każdego miesiąca wynagrodzenie w wysokości 2000 zł.

Dnia 2 lipca firma A zawarła ze zleceniobiorcą kolejną umowę zlecenia na realizację czynności innych niż czynności objęte zakresem pierwszej umowy. Wynagrodzenie z tytułu drugiej umowy strony ustaliły na 900 zł miesięczne. Z tytułu drugiej umowy zlecenia realizowanej w firmie A zleceniobiorca będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zleceniobiorca będzie mógł dobrowolnie podlegać ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, a jeśli się na to zdecyduje będzie również podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu.

Zleceniobiorca z tytułu drugiej umowy nie będzie mógł podlegać ubezpieczeniu chorobowemu ponieważ ubezpieczenie emerytalne i rentowe dla zleceniobiorcy jest z tym przypadku dobrowolne.

Umowa zlecenia a stawka godzinowa

Od 1 stycznia 2017 r. obowiązuje zasada, zgodnie z którą wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia, a także innych umów, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej ( art. 8a ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 – dalej u.m.w.).

Wprowadzenie minimalnej stawki za godzinę pracy przyjmującego zlecenia lub świadczącego usługę nie oznacza, ze wynagrodzenia ze wykonanie zlecenia nie można ustalić w stawce miesięcznej, prowizyjnej czy akordowej.

Niezależnie od ustalonej formy wynagradzania strony po zakończeniu miesiąca są zobowiązane do określenia ilości godzin faktycznej realizacji zlecenia.

Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla umowy zlecenia zobowiązuje strony do ustalenia sposobu potwierdzania ilości przepracowanych godzin w ramach umowy zlecenia w celu prawidłowego ustalenia wysokości wynagrodzenia.

Strony umowy zlecenia będą mogły ustalić sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług w umowie, jeśli umowa zlecenia zostanie zawarta w formie pisemnej (art. 8b ust. 1 u.m.w.). W przypadku gdy strony w umowie nie określą sposobu potwierdzania ilości godzin wykonania zlecenia, jedna ze stron umowy powinna w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia przekazać informację o ilości przepracowanych godzin. Informacja ta powinna być przekazana w formie pisemnej, elektronicznej lub innej udokumentowanej (art. 8b ust. 2 u.m.w.).

Przedsiębiorca, na rzecz którego będzie wykonywane zlecenie lub będą świadczone usługi, będzie miał obowiązek przechowywania dokumentów określających sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia oraz dokumenty potwierdzające liczbę godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług przez okres 3 lat od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne (art. 8c u.m.w.).

Ustalona przez strony ilość przepracowanych godzin pomnożona przez minimalną stawkę godzinową pozwoli ustalić minimalne wynagrodzenie, jakie należy się zleceniobiorcy. Jeśli będzie ono wyższe niż stawka miesięczna ustalona w umowie, zleceniobiorcy będzie przysługiwało wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej (art.8a ust 2 u.m.w.). 

Barbara Tomaszewska,
autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono  20.01.2017 r.
 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Vademecum Głównego Księgowego Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów