Spółka potrąci składki ZUS z wynagrodzenia członka rady nadzorczej

Od wynagrodzenia wypłacanego członkowi rady nadzorczej osoba prawna powinna potrącać i przekazywać do ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne tej osoby - wyjaśnia ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Spółka prawa handlowego ma wpisane w statucie odpłatne wykonywanie czynności za udział w organach stanowiących spółki: udział w posiedzeniach rady nadzorczej i udział w posiedzeniach walnego zgromadzenia. Wynagrodzenia miesięczne z ww. tytułów są mniejsze lub większe niż 200 zł.

Jak prawidłowo opodatkować powyższe wypłaty wynagrodzeń?

Które z wynagrodzeń będą oskładkowane ZUS (społeczne, zdrowotne) jeżeli wypłata dotyczy pracownika spółki?

Odpowiedź

Od wynagrodzenia wypłacanego członkowi rady nadzorczej/walnego zgromadzenia osoba prawna powinna potrącać i przekazywać do ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne tej osoby. Sposób uwzględnienia tych składek w rozliczeniu podatku dochodowego członka ww. organów osoby prawnej zależy od tego, czy jego wynagrodzenie podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czy zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Uzasadnienie

Aktualnie członkowie rady nadzorczej/walnego zgromadzenia, którzy otrzymują wynagrodzenie z tytułu pełnienia ww. funkcji podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Nie ma przy tym znaczenia, czy członkowie ww. organów osoby prawnej jednocześnie posiadają inny tytuł do tych ubezpieczeń (np. w związku z umową o pracę) albo ma ustalone prawo do emerytury lub renty. Wynika to z przepisów art. 6 ust. 1 pkt 22 i art. 9 ust. 4 i ust. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - dalej u.s.u.s.

Ponadto, członkowie rady nadzorczej/walnego zgromadzenia podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach określonych w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - dalej u.ś.o.z.

Co istotne, składkę na ubezpieczenie zdrowotne pobiera się również wówczas, gdy wynagrodzenie członka rady nadzorczej/walnego zgromadzenia podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Tak stanowi art. 83 ust. 3 pkt 6 u.ś.o.z.

W konsekwencji, od wynagrodzenia wypłacanego członkowi rady nadzorczej/walnego zgromadzenia (bez względu na wysokość tego wynagrodzenia i sposób opodatkowania podatkiem dochodowym) osoba prawna powinna potrącać i przekazywać do ZUS składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne tej osoby.

W świetle powyższego składki społeczne i zdrowotną należy pobrać od każdej kwoty wynagrodzenia (tj. zarówno niższej, jak i wyższej od 200 zł) należnego członkom rady nadzorczej/walnego zgromadzenia również wówczas gdy owi członkowie są pracownikami osoby prawnej.

Rozstrzygając zaś kwestię opodatkowania dochodów wypłacanych członkowi rady nadzorczej/walnego zgromadzenia wskazać należy, że w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu zaliczona została działalność wykonywana osobiście. W ramach tego źródła przychodów w art. 13 ustawodawca wyróżnił m.in. w punkcie 7 przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Do organów stanowiących osób prawnych zaliczyć należy walne zgromadzenie.

Wynagrodzenia osób określonych w ww. przepisie są opodatkowane według uregulowań zawartych w art. 41 ust. 1 i ust. 1a u.p.d.o.f. lub też, jeżeli spełnione są przesłanki określone w treści art. 30 ust. 1 pkt 5a u.p.d.o.f. – według zasad zawartych w tym przepisie.

W myśl art. 30 ust. 1 pkt 5a u.p.d.o.f., od przychodów otrzymywanych przez osoby należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (a więc członków walnego zgromadzenia) pobiera się 18 proc. zryczałtowany podatek dochodowy, o ile kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.

Opodatkowanie przychodu otrzymanego przez członka rady nadzorczej czy walnego zgromadzenia osoby prawnej zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma zatem miejsce, pod warunkiem spełnienia następujące przesłanek:

1) kwota należności została wprost określona w umowie (w tym także w statucie osoby prawnej) i nie przekracza 200 zł oraz

2) członek rady nadzorczej/walnego zgromadzenia nie jest pracownikiem podmiotu, w którym pełni swoje funkcje.

W takiej sytuacji, od wynagrodzenia wypłacanego członkowi rady nadzorczej/walnego zgromadzenia osoba prawna jako płatnik pobiera 18 proc. zryczałtowany podatek dochodowy.

Co ważne, podatek ten pobiera się od przychodu, którego nie pomniejsza się ani o koszty jego uzyskania, ani o składki potrącone przez płatnika na ubezpieczenia społeczne. Z kolei od kwoty zryczałtowanego podatku nie można odliczyć składki potrąconej przez płatnika na ubezpieczenie zdrowotne.

Kwotę pobranego zryczałtowanego podatku dochodowego płatnik powinien przekazać do 20-go dnia następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego właściwego według swojej siedziby oraz wykazać w rocznej zbiorczej deklaracji PIT-8AR.

Przychodu opodatkowanego w formie ryczałtu podatnik (członek rady nadzorczej/walnego zgromadzenia) nie wykazuje w rocznym zeznaniu podatkowym.

Zryczałtowany podatek nie ma natomiast zastosowania, gdy którykolwiek z ww. warunków wskazanych w art. 30 ust. 1 pkt 5a u.p.d.o.f. nie jest spełniony (np. członek rady nadzorczej lub walnego zgromadzenia jest równocześnie pracownikiem danej osoby prawnej lub kwota wynagrodzenia przekracza 200 zł).

W takim z kolek przypadku wynagrodzenie członka rady nadzorczej/walnego zgromadzenia będzie opodatkowane zasadach ogólnych. W konsekwencji przy wypłacie tego wynagrodzenia płatnik powinien pobrać 18 proc. zaliczkę na podatek dochodowy, obliczoną zgodnie z art. 41 ust. 1 i 1a u.p.d.o.f.

W celu ustalenia kwoty zaliczki przychód uzyskany przez członka rady nadzorczej/walnego zgromadzenia pomniejszamy o zryczałtowane koszty uzyskania przychodów, które wynoszą 111,25 zł miesięcznie (art. 22 ust. 9 pkt 5 u.p.d.o.f.) i o potrącone przez płatnika w danym miesiącu ze środków podatnika składki na ubezpieczenia społeczne.

Obliczoną zaliczkę na podatek dochodowy zmniejsza się o składkę na ubezpieczenie zdrowotne pobraną przez płatnika ze środków członka rady nadzorczej/walnego zgromadzenia. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą się zmniejsza podatek, nie może jednak przekroczyć 7,75 proc. podstawy jej wymiaru.

Kwotę pobranej zaliczki na podatek dochodowy płatnik powinien przekazać do 20. dnia następnego miesiąca na rachunek właściwego dla siebie urzędu skarbowego.

Ponadto po zakończeniu roku płatnik powinien sporządzić deklarację roczną PIT-4R, którą należy przesłać do urzędu skarbowego do końca stycznia oraz informację PIT-11, którą należy przekazać członkowi rady nadzorczej/walnego zgromadzenia i właściwemu dla miejsca jego zamieszkania urzędowi skarbowemu - do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.

Kwoty wykazane w informacji PIT-11 członek rady nadzorczej/walnego zgromadzenia powinien wykazać w swoim rocznym zeznaniu.