Jak tłumaczy Grzegorz Symotiuk, doradca podatkowy w kancelarii TAX Podatki, Finanse, Księgowość Symotiuk i Wspólnicy, od pewnego czasu podmioty, chcące zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, stają przed nie lada wyzwaniem. Wskazuje, że w ramach walki z wyłudzeniami w VAT, urzędnicy robią niezapowiedziane wizyty w celu zweryfikowania możliwości prowadzenia biznesu przez danego podatnika w danej lokalizacji. Dopiero po takiej wizycie urząd rejestruje przedsiębiorcę do VAT.

 

Wizyta urzędników tylko w godzinach pracy

- Problemy zaczynają się wtedy, gdy na przykład dla kogoś prowadzenie firmy ma być działalnością dodatkową, np. równolegle z pracą na etacie. Wtedy, w godzinach pracy urzędu, kiedy takie wizyty się odbywają, najczęściej przyszły podatnik jest w pracy. W ten sposób uzyskanie rejestracji dla celów  VAT jest bardzo utrudnione – podkreśla Symotiuk.

Jego zdaniem podobne problemy występują również w przypadku podmiotów, które – co prawda - posiadają siedzibę, ale z pewnych przyczyn nie chcą lub nie mogą rozpocząć prowadzenia działalności przed uzyskaniem formalnej rejestracji do VAT. W takim przypadku na początku działalności, najczęściej załatwia się różne sprawy, a samo przebywanie w siedzibie i oczekiwanie na wizytę urzędników jest po prostu marnowaniem czasu.

 

Ekspert zwraca uwagę, że takie problemy byłyby mniej uciążliwe, gdyby można było umówić się na spotkanie z urzędnikiem na konkretny dzień i godzinę lub chociaż uzyskać informację o tym, kiedy jego wizyta jest planowana. 

 

Wykreślanie z VAT bez zawiadamiania

 

Jak poinformowało serwis Prawo.pl Ministerstwo Finansów, od stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2018 r. dokonano 169 451 wykreśleń z rejestru podatników VAT. Szczegółowe przyczyny wykreśleń wskazuje poniższa tabela.

 

Przyczyny wykreśleń i liczba skreślonych*

  • Podatnik nie istnieje – 1 581
  • Brak kontaktu z podatkiem – 8 893
  • Niezgodne dane w VAT-R – 1 641
  • Nie stawia się na wezwanie – 2 351
  • Zawieszenie działalności gospodarczej – 114 276
  • Brak deklaracji – 16 497
  • Składanie „pustych” deklaracji – 24 071
  • Dokumentowanie czynności niedokonanych – 74
  • Udział w nierzetelnym rozliczaniu VAT – 66
  • Wyłudzenia skarbowe – 1
  • Razem – 169 451

    * z rejestru VAT w od 01 stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2018 r.


Rejestracja w VAT >>

Przesłanki braku rejestracji i wykreślenia podmiotu jako podatnika VAT - ustawa o STIR >>

Pojawiają się jednak głosy, że Ministerstwo Finansów zbyt łatwo wykreśla podatników z rejestru VAT. Problemem jest także brak informowania przedsiębiorców o tym, że zostali wykreśleni. Zdarzają się przypadki, w których podatnik nawet nie wie, że nie jest już w rejestrze VAT. Zdaniem resortu finansów, wykreślanie bez konieczności zawiadomienia, jest tylko wyjątkiem i prawo umożliwia takie działanie (odpowiedź na interpelację poselską nr 19065).

Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner w KNDP zwraca uwagę, że pierwszą z przesłanek wykreślania z rejestru bez zawiadomienia jest brak istnienia podmiotu. Co istotne, zasada ta nie dotyczy tylko osób, które prawnie nie istnieją (jak np. spółka wykreślona z rejestru), ale także odnosi się do podmiotów, które formalnie istnieją, ale tylko „papierowo”. Jak wskazuje Nikończyk, druga z przesłanek dotyczy braku możliwości skontaktowania się organu z podatnikiem lub jego pełnomocnikiem. Jego zdaniem ofiarą tego przepisu może stać się podmiot, który np. zmienił siedzibę i wbrew obowiązkowi nie zaktualizował swoich danych. Próby skontaktowania się muszą być udokumentowane, jednak wystarczy, że poczta zwróci przesyłkę np. z dopiskiem „adresat wyprowadził się”.

- Stąd dla podatników VAT bardzo istotne znaczenie ma z jednej strony aktualizacja swojego adresu, zaś z drugiej zapewnienie sobie możliwości odbioru korespondencji pod starym adresem, czy zawiadomienie poczty o nowym adresie celem przekazywania przesyłek kierowanych na dotychczasowy – podkreśla Nikończyk. I dodaje, że podatnik zostanie wykreślony także w przypadku, gdy dane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą. Nie dotyczy to jednak tylko przypadku, gdy podatnik poda nieistniejący adres, ale także gdy po prostu pomyli się np. w numerze budynku czy lokalu. Zdaniem Nikończyka, oczywiste omyłki (np. imię patrona ulicy) nie powinny skutkować wykreśleniem podatnika, choć tu nie ma obowiązku udokumentowania faktu podejmowania prób kontaktu przez organ, czy obowiązku poszukiwana podatnika.

 


 

W przypadku, gdy podatnik lub jego pełnomocnik nie stawia się na wezwanie organu, także może zostać wykreślony. Nie będzie to oczywiście obejmować sytuacji, gdy podatnik lub pełnomocnik poinformuje, że w wyznaczonym terminie nie może się stawić i wskaże inny termin spotkania. Chodzi tu raczej o definitywne unikanie spotkań, choć w przypadku wielokrotnego zmieniania terminu i braku stawiennictwa może dojść do wykreślenia.

Rejestracja w VAT krok po kroku >>

Próba wyłudzenia - przesłanką wykreślenia

Jak tłumaczy Nikończyk, ostatnia z przesłanek, najnowsza, dotyczy prowadzenia działań z zamiarem wykorzystywania działalności banków lub SKOK do celów związanych z wyłudzeniami skarbowymi. Jest to nowy przepis i pewne obawy budzi przesłanka wykreślenia. Wystarcza samo posiadanie informacji, które wskazują na taką możliwość. Brak tu konieczności dowiedzenia faktu wykorzystywania działalności banków lub SKOK do wyłudzeń.

- Niestety z jednej strony mamy jako przesłankę wykreślenia sam zamiar podatnika (co z natury jest trudne w dowodzeniu), zaś z drugiej strony nie znamy zasad oceny, kiedy uważa się, że taki zamiar występuje. Ministerialne algorytmy takiej oceny są niejawne. Podatnikom pozostaje liczyć tylko na to, że przepis ten będzie stosowany wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach, w których organ praktycznie będzie miał pewność takiego zamiaru, a nie tylko go wstępnie podejrzewał – podsumowuje Nikończyk.

Odmowa rejestracji VAT >>