Pytanie

Jakie będą skutki podatkowe przejęcia kredytu walutowego dla obu stron?
Czy przejmujący kredyt ma prawo do rozliczenia różnic kursowych przy spłacie kredytu, jeżeli kredyt przejęto w walucie CHF?
Podmiotem przejmującym kredyt od spółki (Sp. z o.o. Sp.j) może być zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna. Podatnik jest przed podjęciem decyzji sprzedaży nieruchomości, której zabezpieczeniem jest kredyt w CHF.
Podatnik rozważa dwie możliwości:
1. Sprzedaż samej nieruchomości plus przejęcie kredytu w CHF
2. Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa w skład którego wchodzi: nieruchomość, należności, pracownicy, zobowiązania w tym: kredyt w CHF.
Przejmujący kredyt jest powiązany rodzinnie z udziałowcem spółki, która przenosi kredyt wraz z rozpoczętą inwestycją, na którą kredyt został udzielony. Kredyt zaciągnięto w 2008 r. (kurs CHF 2,37). Przy spłacie u przejmującego powstaną różnice kursowe.
Czy powstałe ujemne różnice kursowe będą kosztem podatkowym dla przejmującego kredyt?
Zdaniem podatnika tylko w przypadku nr 2, tj. przy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, będzie możliwość rozliczenia różnic kursowych w koszty podatkowe u przejmującego.

Odpowiedź

Niestety, organy podatkowe stoją obecnie na stanowisku, że w przypadku przejęcia kredytu podmiot dokonujący następnie spłaty nie rozliczy różnic kursowych. Różnice nie wystąpią zarówno w przypadku nabycia nieruchomości z przejęciem kredytu, jak również wówczas gdy nastąpi nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Uzasadnienie

Obecnie dominuje wykładania (z którą osobiście nie do końca się zgadzam jednak wobec tego, iż jest ona mocno osadzona w interpretacjach urzędowych niestety muszę ją zaakceptować), wedle której w momencie cesji zobowiązania wynikającego z kredytu walutowego nie występują różnice kursowe. Jest to konsekwencją zastosowania ścisłej (literalnej) wykładni art. 15a ust. 2 pkt 5 i ust. 3 pkt 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – dalej u.p.d.o.p., w których istotnie mowa jest o wyznaczaniu różnic kursowych na dzień "spłaty". Skoro w przypadku cesji nie występuje "spłata" to – zdaniem organów – nie może być mowy o wyznaczeniu różnic kursowych (patrz np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 19 stycznia 2012 r., IPPB5/423-1026/11-2/IŚ, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 marca 2014 r., ILPB4/423-503/13-2/MC).

Niestety, takie samo literalne, ścisłe interpretowanie powołanych powyżej regulacji u.p.d.o.p. leży u podstaw wykładni, wedle której podmiot, który przejął zobowiązania z tytułu kredytu walutowego nie rozpozna różnic kursowych w momencie jego spłaty. Ten bowiem, zdaniem organów nie "otrzymał" kredytu, a jeżeli nie jest następcą podatkowo-prawnym kredytobiorcy również nie spełnia warunków do wyznaczenia różnic kursowych.

"Do powstania różnic kursowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych konieczne jest więc otrzymanie pożyczki/kredytu w walucie obcej, a następnie spłata (ewentualnie inna forma uregulowania) pożyczki/kredytu w walucie obcej. Różnice kursowe nie powstaną w dacie spłaty Kredytu przez Spółkę (w dacie spłaty poszczególnych rat Kredytu). Zgodnie bowiem z art. 15a ust. 2 pkt 5 i ust. 3 pkt 5 ustawy, aby powstały różnice kursowe konieczne jest otrzymanie kredytu/pożyczki i jego spłata (uregulowanie) przez ten sam podmiot. Kredyt został natomiast otrzymany nie przez Spółkę, lecz spółkę KSz.

Ordynacja podatkowa wskazuje sytuacje, w których dochodzi do sukcesji praw i obowiązków podatkowych, tj. w których następca wstępuje w prawa i obowiązki podatkowe innego podmiotu (Dział III Rozdział 14 Ordynacji podatkowej). Brak jest przepisu Ordynacji podatkowej, który wskazywałby na istnienie sukcesji podatkowej w związku z przejęciem zobowiązania na podstawie art. 519 Kodeksu cywilnego. W związku z tym, brak jest przepisu, na podstawie którego Spółka byłaby uprawniona/zobowiązana rozpoznać różnice kursowe w dacie zwrotu kwoty głównej kredytu w sytuacji, gdy kwota kredytu została otrzymana przez spółkę KSz i to ta spółka dla celów podatkowych wyceniła tę kwotę w złotych polskich zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie, z uwagi na jednoznaczne brzmienie art. 15a ustawy, brak jest podstaw do tego, aby dla potrzeb wyliczenia różnic kursowych przyjmować inny kurs niż kurs waluty z daty otrzymania kredytu przez spółkę KSz (w szczególności kurs z daty przejęcia zobowiązania przez Spółkę) - ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie wskazuje, że dla wyliczenia różnic kursowych znaczenie ma data otrzymania kredytu (i kurs waluty ustalany dla tego zdarzenia) oraz data zwrotu kwoty głównej (i kurs waluty ustalony dla tego zdarzenia).
Stanowisko takie potwierdzają również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 2 grudnia 2010 r. i 4 listopada 2008 r. oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 19 stycznia 2009 r. i 25 września 2009 r.

Podsumowując, Spółka w związku z przejęciem Kredytu wyrażonego w walucie obcej na podstawie art. 519 Kodeksu cywilnego nie będzie uprawniona do rozpoznania różnic kursowych od Kredytu w dacie zwrotu kwoty głównej Kredytu.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy." – interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 lutego 2012 r., ITPB3/423-560b/11/AM. Tak samo m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 grudnia 2010 r., IPPB3/423-715/10-3/AG.

Zbycie przedsiębiorstwa nie wiąże się z następstwem prawnym (wg ordynacji podatkowej i CIT – poza przypadkami wyraźnie wskazanymi w ustawie podatkowej), co oznacza, że różnice kursowe nie wystąpią.

Odpowiedź pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego

Dowiedz się więcej z książki
CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł