Jako przykład można wskazać pogląd szefa Krajowej Administracji Skarbowej wyrażony w zmianie interpretacji indywidualnej nr DPP13.8221.198.2017.CPIJ, w której to stwierdzono nieprawidłowości w interpretacji indywidualnej nr KDIB1-3.4010.221.2017.1.IZ. Szef Krajowej Administracji Skarbowej konstatuje, że pojęcie transakcji to jest suma zrealizowanych zamówień w ramach umowy ramowej.
Umowa ramowa to jeszcze nie transakcja?
W tej interpretacji indywidualnej stan faktyczny był następujący: Podmioty gospodarcze zawarły umowę ramową w ramach której zadeklarowały chęć współpracy poprzez składanie zamówień i zakupy z jednej strony oraz dostarczanie towarów zgodnie z zamówieniami z drugiej strony. Podmioty nie określiły limitów zakupów. W zasadzie jedyny konkret, który można wskazać, można streścić do jednego zdania : „chcemy współpracować”.
Zobacz również: Skarbówka tropi karuzele VAT, ale łamie przy tym prawo >>
Podmioty zawarły umowę poprzez złożenie wspólnego i zgodnego co do treści dwustronne oświadczenie woli. Nie skonkretyzowały jednak, co będzie konkretnie przedmiotem każdego zamówienie – podmioty tylko ogólnie stwierdziły, że przedmiotem każdego zamówienie oraz późniejszej dostawy będą towary w ofercie sprzedającego. W tym układzie, dopóki nie dojdzie do złożenia konkretnego zamówienia, żadna ze strony nie może żądać od strony wykonania umowy.
Czytaj w LEX: Jak rozumieć pojęcie „transakcji pomocniczych” w VAT? >
Transakcja in abstracto czy in concreto?
W skrócie umowa ramowa ma charakter in abstracto, dotyczy regulacji zasad współpracy. Natomiast pojęcie transakcji jest pojęciem in concreto, czyli z umowy (czynności prawnej) musi dokładnie wynikać czego dotyczy transakcja, jaki towar (usługa) jest przedmiotem transakcji, po jakich cenach, w jakich ilościach, w jakich terminach dostawy i w jakich terminach płatności, czyli można sądownie doprowadzić do realizacji transakcji.
Sprawdź w LEX: W jaki sposób rozumieć pojęcie "jednorazowej wartości transakcji'? >
Kwestia konkretyzacji czynności prawnej
Nie sposób z umowy ramowej mającej charakter in abstracto wyprowadzić jakiekolwiek pojęcie in concreto. Dopiero konkretyzacja w ramach umowy ramowej, a dokładniej złożenia zamówienia na dostawę określonego towaru w określonych ilościach, w określonych cenach ze wskazaniem na określonego terminu dostawy powoduje, że powstaje pojęcie in concreto, jakim jest transakcja w myśl art. 19 Prawa przedsiębiorców.
Transakcja w myśl art. 19 Prawa przedsiębiorców jest pojęciem na tyle skonkretyzowanym, że jedna ze stron ma możliwość sądowego przymuszenia drugiej strony do realizacji świadczenia (dostawy towarów zgodnie z zamówieniem po jednej stronie lub uregulowania faktury po drugiej stronie), a nawet wyegzekwowania w trybie egzekucji komorniczej świadczenia. Nawet gdyby w ramowej umowie współpracy były określone minimalne limity zakupowe, to dalej taki określony limit zakupowy nie powoduje, że można wyprowadzić wniosek co do transakcji, bo nie zostało złożone zamówienie in concreto i nie wiadomo, co miałoby być przedmiotem zamówienia i dostawy. Dodatkowo warto zauważyć, że nawet gdyby w takiej umowie była określona odpowiedzialność odszkodowawcza (np. za niezrealizowane limity zakupowe, za opóźnienia w dostawach), to dalej nie wiadomo, co miałoby być przedmiotem zamówienia i dostawy. Natomiast sama odpowiedzialność odszkodowawcza może być skonkretyzowana co do wszystkich elementów, ale odpowiedzialność odszkodowawcza nie jest operacją handlową dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług” względnie „umową handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług”, czyli odpowiedzialność odszkodowawcza niezależnie od wartości nie jest transakcją.
Zobacz procedurę w LEX: Czas trwania kontroli podatkowej u przedsiębiorców >
W tym kontekście ustalenie, czy dana umowa (dana czynność prawna) jest transakcją w rozumieniu art. 19 Prawa Przedsiębiorców wymaga rozważanie zagadnienia, czy dana umowa (dana czynność prawna) jest czynnością in concreto? Czy dana umowa powiązana jest z możliwością sądowej realizacji umowy? Dopiero odpowiedź, że dana czynność prawna ma charakter in concreto powoduje, że można dalej rozważać wartość czy czynność prawna przekracza wartość 15 tys. złotych lub równowartość tej kwoty. Przykładowo umowa leasingu jest umową in concreto. Z umowy leasingu wiadomo, co jest przedmiotem leasingu, jaki jest harmonogram leasingu. Na podstawie umowy leasing strona umowy leasingu może w trybie sądowym przymusić drugą stronę do realizacji świadczenia, co do którego zobowiązała się odpowiednio, czy to znaczy wydania przedmiotu leasingu, czy to znaczy zapłaty zgodnie z harmonogramem.
Czytaj w LEX: Rozliczanie strat powstałych w związku z koronawirusem >
Fiskus źle klasyfikuje transakcje
Przechodząc do krytyki argumentacji zawartej w zmianie interpretacji indywidualnej, należy stwierdzić, że szef Krajowej Administracji Skarbowej posługuje się pojęciem transakcji ze słownika języka polskiego (www.sjp.pwn.pl). Wbrew jego twierdzeniom, umowa ramowa nie jest „operacją handlową dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług” względnie „umową handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług”. Zawarcie umowy ramowej jest czynnością prawną dotyczącą stworzenia płaszczyzny (platformy) do zawierania operacji handlowych dotyczących kupna lub sprzedaży towarów lub usług.
Fryderyk Fila, doradca podatkowy z kancelarii Prawa Podatkowego Factor Fila i Wspólnicy
Czytaj w LEX: Likwidacja indywidualnie prowadzonej działalności gospodarczej krok po kroku >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
