Dotychczasowy właściciel (osoba fizyczna) sprzedała swoje udziały zagranicznej spółce akcyjnej. Zagraniczna spółka tytułem zapłaty za część tych udziałów przyjęła na siebie obowiązek spłaty pożyczki zaciągniętej od naszej firmy przez tą osobę fizyczną (wówczas właściciel) podpisując umowę cesji.
Jak właściwie podatkowo rozliczyć taką transakcję? Czy należy zapłacić PCC od takiej cesji?
W omawianej sytuacji została zawarta nie tyle umowa cesji, co umowa o przejęcie długu. Zawarcie tej umowy nie wywołało żadnych skutków podatkowych, w szczególności nie jest konieczne uiszczenie podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.
W pierwszym rzędzie pragnę wyjaśnić, że cesją (przelewem) wierzytelności nazywane jest przeniesienie tej wierzytelności przez wierzyciela na osobę trzecią (zob. art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. - dalej k.c.). W omawianym przypadku chodzi o inną sytuację, a mianowicie wstąpienie przez osobę trzecią na miejsce dłużnika. Jest to tzw. przejęcie długu (zob. art. 519 § 1 k.c.). Przejęcie długu może nastąpić, zgodnie z art. 519 § 2 k.c.:
1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;
2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnić pragnę, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności wymienione w art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.). Wśród czynności tych umowy przejęcia długu nie zostały wymienione. Prowadzi to do wniosku, że umowy takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można postanowienie Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Kielcach z dnia 31 marca 2005 r. (OG-005/29/2005/PM-436/1/05, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w którym czytamy, że "umowa przejęcia długu zawarta zgodnie z art. 519 k.c. jako nie należąca do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych". Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 15 kwietnia 2008 r. (IPPB2/436-4/08-4/AS, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w której czytamy, że "umowy o (...) przejęciu długu nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlegają opodatkowaniu".
Zawarcie przedmiotowej umowy przejęcia długu nie wywołuje również skutków podatkowych na gruncie pozostałych przepisów podatkowych (w szczególności nie powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku dochodowym oraz w VAT).
Jak właściwie podatkowo rozliczyć taką transakcję? Czy należy zapłacić PCC od takiej cesji?
W omawianej sytuacji została zawarta nie tyle umowa cesji, co umowa o przejęcie długu. Zawarcie tej umowy nie wywołało żadnych skutków podatkowych, w szczególności nie jest konieczne uiszczenie podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.
W pierwszym rzędzie pragnę wyjaśnić, że cesją (przelewem) wierzytelności nazywane jest przeniesienie tej wierzytelności przez wierzyciela na osobę trzecią (zob. art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. - dalej k.c.). W omawianym przypadku chodzi o inną sytuację, a mianowicie wstąpienie przez osobę trzecią na miejsce dłużnika. Jest to tzw. przejęcie długu (zob. art. 519 § 1 k.c.). Przejęcie długu może nastąpić, zgodnie z art. 519 § 2 k.c.:
1) przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;
2) przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.
Mając na uwadze powyższe wyjaśnić pragnę, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności wymienione w art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.). Wśród czynności tych umowy przejęcia długu nie zostały wymienione. Prowadzi to do wniosku, że umowy takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można postanowienie Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Kielcach z dnia 31 marca 2005 r. (OG-005/29/2005/PM-436/1/05, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w którym czytamy, że "umowa przejęcia długu zawarta zgodnie z art. 519 k.c. jako nie należąca do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych". Podobnie Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 15 kwietnia 2008 r. (IPPB2/436-4/08-4/AS, http://sip.mf.gov.pl/sip/), w której czytamy, że "umowy o (...) przejęciu długu nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlegają opodatkowaniu".
Zawarcie przedmiotowej umowy przejęcia długu nie wywołuje również skutków podatkowych na gruncie pozostałych przepisów podatkowych (w szczególności nie powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku dochodowym oraz w VAT).