Opinia dotyczy straty podatkowej powstałej w wyniku procesu restrukturyzacji zobowiązań dłużnika banku. Planowana restrukturyzacja zobowiązań dłużnika wobec banku była powiązana ze sprzedażą przez dotychczasowego właściciela dłużnika pakietu kontrolnego akcji dłużnika na rzecz nowego inwestora. Sprzedaż miała pozwolić uniknąć bankructwa dłużnika dzięki zaangażowaniu nowego inwestora.

Czy interpretacje podatkowe są zgodne z Konstytucją? >>

Dwuinstancyjność postępowania podatkowego daje gwarancję ochrony >>

NSA: Wyrok skazujący wiąże sądy w sprawie podatkowej >>

 

Podział zobowiązań na transze

Warunkiem zaangażowania była redukcja zobowiązań dłużnika wobec banku oraz pozostałych wierzycieli. W drodze negocjacji między inwestorem, dłużnikiem, bankiem oraz innymi wierzycielami dłużnika uzgodniono, iż restrukturyzacja zadłużenia dłużnika wobec banku będzie polegała na podziale jego zobowiązań na trzy transze. Pierwsza transza została skonwertowane na obligacje dłużnika, które zostały objęte przez bank, zaś dwie pozostałe transze miały zostać spłacone przez dłużnika. Zgodnie z planem restrukturyzacji bank po objęciu obligacji powinien złożyć inwestorowi ofertę sprzedaży tych obligacji za preferencyjną cenę równą określonemu procentowi ich wartości nominalnej.

W związku z planowaną sprzedażą obligacji po preferencyjnej cenie (poniżej ich wartości nominalnej) bank może uzyskać korzyść podatkową – stratę podatkową w wysokości różnicy między:

  • kosztami uzyskania przychodów w wysokości wydatków poniesionych na objęcie obligacji – równych wartości transzy zobowiązania, za którą objęto obligacje, a
  • przychodem w wysokości ceny otrzymanej z tytułu sprzedaży obligacji, która będzie niższa niż wydatki poniesione na objęcie obligacji.

 

Restrukturyzację zabezpieczy opinia zabezpieczająca

Po dokonaniu analizy argumentów przedstawionych przez bank, Szef KAS wydał opinię zabezpieczającą, w której potwierdziła, iż do restrukturyzacji nie ma zastosowania art. 119a Ordynacji podatkowej.

W treści opinii zabezpieczającej Szef KAS potwierdził, iż:

  1. istniały obiektywne przesłanki obligujące bank do negocjacji z inwestorem w przedmiocie restrukturyzacji zobowiązania,
  2. ustalone warunki konkretnej formy restrukturyzacji zobowiązania nie odpowiadały kryteriom unikania opodatkowania wskazanym w art. 119a Ordynacji podatkowej.

W konsekwencji, Szef KAS potwierdził, że restrukturyzacja nie została dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej.

 

 

 

Należy jednak zwrócić uwagę na bardzo istotny fakt, który wynika z analizy wydanej przez Szefa KAS opinii zabezpieczającej. Mianowicie, Szef KAS stwierdził, że w opinii zabezpieczającej oceniał jedynie, czy w analizowanym przypadku mają zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej o unikaniu opodatkowania.

Korzyści podatkowe banku

Szef KAS nie potwierdził jednocześnie, czy na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, bank będzie mógł uzyskać korzyść podatkową w postaci straty podatkowej na sprzedaży obligacji. Szef KAS wskazał bowiem, że „przedmiotem postępowania o wydanie opinii zabezpieczającej nie jest ocena prawidłowości kwalifikacji materialnoprawnej działań pozostających w związku restrukturyzacją zadłużenia finansowego […]. Mając na uwadze, że przedmiotem postępowania z wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej jest ocena, czy w okolicznościach wynikających ze złożonego wniosku oraz załączonych dokumentów, do wskazanej przez wnioskodawcę czynności i korzyści czynności znalazłyby zastosowanie przepisy klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, wskazane kwestie zostały przyjęte jako element opisu czynności”.

Organ podatkowy nie bada możliwości uzyskania korzyści

Wskazane stanowisko Szefa KAS ma ogromne znaczenie dla praktyki instytucji opinii zabezpieczającej. Szef KAS bowiem jednoznacznie wskazał, że w postępowaniu w zakresie wydania lub odmowy wydania opinii zabezpieczającej, organ podatkowy nie będzie technicznie badał możliwości uzyskania korzyści podatkowej na bazie materialnych przepisów prawa podatkowego, co jego zdaniem powinno być przedmiotem postepowania z wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Jak wskazuje Szef KAS, prawidłowość rozumienia treści przepisów materialnego prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w określonym stanie faktycznym jest istotą postępowania z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Czyli Szef KAS odsyła podatnika do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS), żeby wystąpił z wnioskiem o interpretację indywidualną, bo dopiero wtedy będzie mógł liczyć na pełną ochronę. W tym miejscu, należy zwrócić uwagę na treść art. 14b § 5b Ordynacji podatkowej, zgodnie, z którym Dyrektor KIS odmawia wydania interpretacji indywidualnych w przypadkach, w których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że przedstawione stany faktyczne mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Przed odmową wydania interpretacji podatkowej Dyrektor KIS jest zobowiązany do zwrócenia się do Szefa KAS o opinię, czy istnieje takie uzasadnione przypuszczenie, chyba że stan faktyczny odpowiada zagadnieniu, które było uprzednio przedmiotem uzyskanej opinii zabezpieczającej (art. 14b § 5c Ordynacji podatkowej).

Czego tak naprawdę chciał ustawodawca?

W kontekście powyższego rodzi się pytanie, czy ustawodawca rzeczywiście chciał, aby w przypadku, gdy podatnicy chcieliby potwierdzić z władzami skarbowymi prawidłowość rozliczeń podatkowych w sprawach, które nie wynikają jednoznacznie z przepisów w sposób dający im ochronę muszą:

  • najpierw uzyskać opinię zabezpieczającą (około 6 miesięcy postępowania), żeby uniknąć ryzyka odmowy wydania interpretacji indywidualnej na podstawie art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej,
  • a potem jeszcze wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej (dodatkowo około 3 miesiące postępowania)?

 

Tego typu praktyka powoduje znaczne wydłużenie i tak długiego procesu uzyskania przez podatnika opinii zabezpieczającej. Dla wielu podatników konieczność czekania ponad dziewięć miesięcy na zabezpieczenie swojej pozycji podatkowej może spowodować, że wystąpienie przez nich z wnioskiem o opinię zabezpieczającą straci gospodarczy sens.

Zobacz również: Tryb zmiany opinii zabezpieczającej >>

Biorąc powyższe pod uwagę, skoro bowiem, ze względu na naturę postępowania w sprawie wydania opinii zabezpieczającej w postępowaniu tym Szef KAS dysponuje bardzo szerokim i szczegółowym materiałem dotyczącym zamierzonych / przeprowadzanych przez podatnika działań, to pojawia się pytanie jakie trudności powodują, że Szef KAS nie mógłby rozstrzygnąć sprawy całościowo, a nie wyłączenie w zakresie art. 119a Ordynacji podatkowej. Warto, aby ustawodawca pochylił się nad tym tematem, bo mogłoby to w istotny sposób zmniejszyć formalizm obecnego systemu.

Rafał Szczotka, dyrektor w dziale podatkowo-prawnym PwC

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.