Odliczenia VAT nie można zamienić na koszty uzyskania przychodu

Jeżeli podatnik jest uprawniony do odliczenia VAT od samochodu, to nie może zamieniać tego prawa na uznanie kwoty VAT za wartość początkową środka trwałego - wyjaśnia ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu towarów oraz osób na terenie Polski i UE. Jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT oraz prowadzi PKPiR. Na potrzeby prowadzonej działalności zakupił w salonie w czerwcu nowy samochód. Samochód w dowodzie rejestracyjnym widnieje jako ciężarowy i ma dwa miejsca. Auto zostało zarejestrowane w wydziale komunikacji. W przeciągu miesiąca podatnik zamierza dokonać przeróbki samochodu zwiększając ilość miejsc tak, aby samochód mógł być wykorzystywany do przewozu osób. W związku z tym podatnik zdecydował się od razu potraktować samochód jako osobowy i odliczył 50 proc. VAT. Od faktury dokumentującej przeróbkę samochodu podatnik również zamierza odliczyć połowę VAT. Samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i przekazany do użytkowania (jeszcze bez dokonanych przeróbek). Podstawę amortyzacji ustalono jako cena nabycia netto plus 50 proc. nieodliczonego VAT oraz ograniczono amortyzację do kwoty 20.000 euro.

Czy prawidłowo ustalono wartość początkową środka trwałego?

Odpowiedź

Jeżeli podatnik jest uprawniony do odliczenia nie może zamieniać tego prawa na uznanie kwoty VAT za wartość początkową środka trwałego.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., za wartość początkową środków trwałych w razie odpłatnego nabycia uważa się cenę ich nabycia.

Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji) oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług (art. 22g ust. 3 u.p.d.o.f.).

Jak wynika z ww. przepisów, wartość początkową środka trwałego co do zasady pomniejsza się o kwotę podatku naliczonego VAT. Wyjątkami są sytuacje, kiedy:

- podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo

- podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Aby prawidłowo ustalić wartość początkową składników majątku firmy, należy zatem określić, w jakiej wysokości przedsiębiorca jest uprawniony do odliczenia VAT naliczonego uwzględnionego w cenie zakupu. Oczywiście możliwa jest rezygnacja z prawa do odliczenia. W takim przypadku nieodliczony VAT nie może być uwzględniony w wartości początkowej środka trwałego. Jeżeli podatnik jest uprawniony do odliczenia nie może zamieniać tego prawa na uznanie kwoty VAT za wartość początkową środka trwałego.

Jak zaś wynika z art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., co do zasady, w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku m.in. z tytułu ich zakupu.

Pojazdy samochodowe to pojazdy silnikowe, których konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h (z wyjątkiem ciągnika rolniczego) o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (art. 2 pkt 34 u.p.t.u.).

W przypadku zakupu samochodu spełniającego definicję pojazdu samochodowego podatkiem naliczonym jest zatem jedynie 50% kwoty wynikającej z faktury zakupu. Wartością początkową tego rodzaju pojazdów – w sytuacji ich zaliczenia do środków trwałych – będzie pozostałe 50 proc. kwoty VAT wykazanej na fakturze zakupu jako że kwota ta nie stanowi podatku naliczonego.

Od zasady wskazującej, że podatkiem naliczonym do odliczenia jest jedynie 50 proc. kwoty określonej na fakturze są pewne wyjątki. Otóż stosownie do art. 86a ust. 3 u.p.t.u., pełne (czyli 100 proc. kwoty wskazanej na fakturze) odliczenie podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi przysługuje podatnikom, w sytuacji gdy pojazdy te są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Chodzi tu m.in. o pojazdy, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne. Do pojazdów tych – w myśl art. 86a ust. 9 u.p.t.u. – zalicza się m.in.:

1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

a) klasyfikowane na postawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub

b) z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;

2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu.

Spełnienie wymagań dla ww. pojazdów stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań.

Jak wynika z powyższego, przy definiowaniu samochodu dla celów VAT nie ma znaczenia sam zapis w dowodzie rejestracyjnym. Nie każdy samochód określony w dowodzie rejestracyjnym jako ciężarowy uprawnia bowiem do odliczenia 100 proc. VAT.

Fakt, że pojazd jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (czyli taki, który daje prawo do odliczenia pełnej kwoty VAT) stwierdza się na podstawie:

- dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację oraz

- dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań.

Jeżeli zatem podatnik posiada pojazd z jednym rzędem siedzeń, przysługuje mu prawo do odliczenia VAT w całości, pod warunkiem, że dla tego pojazdu przeprowadzone zostało dodatkowe badanie techniczne, potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez okręgową stację kontroli pojazdów i stosowną adnotacją zawartą w dowodzie rejestracyjnym (w takiej sytuacji, określając wartość początkową dla celów amortyzacji tego pojazdu, podatnik nie ma prawa doliczać kwoty VAT). Jeżeli którykolwiek z ww. warunków nie zostanie spełniony, podatnik będzie miał prawo odliczyć jedynie 50 proc. kwoty VAT, co oznacza, że dla celów dokonywania odpisów amortyzacyjnych takiego środka trwałego pozostałe 50 proc. kwoty VAT należy uwzględnić przy ustalaniu wartości początkowej.

Dowiedz się więcej z książki
	Rozliczanie podatku VAT związanego z pojazdami samochodowymi rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł