We wniosku o interpretację indywidualną spółka wskazała, że zajmuje się sprzedażą nowych i regenerowanych części zamiennych do pojazdów i maszyn. W tym celu nabywa zużyte części zamienne od zakładów usługowych i serwisów mechanicznych. Dla dostaw części zamiennych są ustalone konkretne terminy. W celu zabezpieczenia terminowości dostawy, spółka wyznacza i otrzymuje od nabywców kaucje.
Kaucje są wyliczane jako iloczyn określonych ilości części zamiennych oraz ich jednostkowej kaucji. Tak wyliczona kaucja jest wpłacana na rachunek spółki wraz z wartością dostawy.
Natomiast transakcja polega na sprzedaniu części zamiennych nabywcy i tym samym zobowiązaniu go do przekazania spółce zużytych części w określonym czasie. Nabywca musi przekazać odpowiednio tyle samo zużytych części, co pierwotnie zakupił. Natomiast do samego przekazania musi dojść w zakreślonym terminie.
Jeżeli nabywca nie wywiąże się w czasie z przekazania określonej ilości zużytych części, to kaucja wniesiona przez nabywcę przepada na rzecz spółki.
Spółka zadała pytanie, czy kwota kaucji otrzymanej od nabywcy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, czy też nie stanowi ani dostawy towarów, ani usługi?
Skoro kaucja to nie usługa ani dostawa, to bez VAT
Zdaniem spółki, kaucja nie stanowi usługi ani dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy z 11 marca 2004r. o VAT, a przepadek kaucji stanowi przychód z pozostałych przychodów, nie podlegający opodatkowaniu podatkiem VAT. Spółka powoływała się na słownikową definicję pojęcia kaucja, według której jest to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. Ponadto spółka wskazywała, że ani Kodeks cywilny, ani żadna ustawa podatkowa nie zawiera legalnej definicji kaucji. Natomiast co do zasady kaucja ma charakter zwrotny. Zdaniem spółki naliczenie oraz otrzymanie kaucji nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu właściwych przepisów ustawy z 11 marca 2004r. o VAT i tym samym nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Przepadek kaucji równa się opodatkowanie
Dyrektor izby skarbowej stwierdził, że specyfika kaucji ma spełniać przede wszystkim funkcję gwarancyjną, podlegającą zwrotowi i nie stanowiącej w takiej sytuacji elementu zapłaty. Jednak należy rozróżnić kwoty otrzymanej kaucji na dwie części: podlegającą zwrotowi w sytuacji spełnienia świadczenia przez nabywcę towaru i podlegającą przepadkowi w sytuacji nie spełnienia świadczenia. W sytuacji kiedy kwota kaucji zostaje zatrzymana to stanowi ona wynagrodzenie tytułem dokonanej dostawy. Fiskus stwierdził, że przepadek kaucji podlega opodatkowaniu VAT.
Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny (I SA/Gd 1601/15) uznał, że kaucja podlegająca przepadkowi w związku z brakiem przekazania na rzecz spółki zużytych części stanowi wynagrodzenie tytułem dokonanej dostawy.
5 kwietnia br. ostatecznie taki pogląd poparł Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 967/16). Zdaniem sądu kluczowym aspektem dla tego typu spraw jest rozróżnienie kaucji na te skonsumowane i zwrotne.
Przeczytaj również: Rozliczenie kaucji na gruncie VAT >>
VAT. Komentarz 2018 >>