Odpowiedź:
Nie ma żadnego uzasadnienia prawnego do traktowania 100% wpłaty ceny na poczet przyszłej usługi (dostawy) inaczej niż wpłaty 99%, 50%, czy 10%. Każda z tych wpłat – niezależnie od tego, jaka jest jej relacja do kwoty ceny (100%, 99%, 50%) – pozostaje wpłatą na poczet przyszłych usług, bądź przyszłych dostaw. Jako taka nie jest przychodem.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst. jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p. za datę powstania przychodu z działalności gospodarczej uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
W myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).
Ten ostatni przepis stanowi jednoznacznie – przychodami nie są pobierane wpłaty, bądź zarachowane należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.
Jeśli wpłata jest otrzymywana na poczet świadczenia, które zostanie zrealizowane w następnym okresie sprawozdawczym, to nie jest ona przychodem. Artykuł 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p. lege non distinguente wyłącza jakiekolwiek wpłaty (niezależnie od ich wielkości i relacji do kwoty ceny) na poczet przyszłych usług, bądź przyszłych dostaw z pojęcia przychodów podatkowych. Nie ma więc żadnego uzasadnienia prawnego do traktowania 100% wpłaty ceny na poczet przyszłej usługi (dostawy) inaczej niż wpłaty 99%, 50%, czy 10%.
Każda z tych wpłat – niezależnie od tego, jaka jest jej relacja do kwoty ceny (100%, 99%, 50%) – pozostaje wpłatą na poczet przyszłych usług, bądź przyszłych dostaw. Jako taka nie jest przychodem.
Organy podatkowe – owszem często uznają, że 100% zaliczki stanowią przychody. Nie znajduje jednakże w udzielanych interpretacjach indywidualnych żadnej argumentacji w tym przedmiocie. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 6 maja 2014 r., IPPB1/415-161/14-2/ES - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał: „O kwalifikacji otrzymanej zapłaty jako przychodu lub jako przedpłaty (zaliczki) decyduje charakter tej zapłaty. Przysporzenie uważane za przychód podatkowy musi mieć charakter definitywny, podczas gdy przedpłata, zaliczka nie mają takiego charakteru ze względu na każdorazową możliwość ich zwrotu przed terminem wykonania usług, na poczet których zostały wpłacone. Fakt, że dana wpłata stanowi zaliczkę (przedpłatę) na poczet konkretnej usługi, która zostanie wykonana w następnym okresie sprawozdawczym, musi zatem wynikać z postanowień zawartej umowy i powinien znaleźć odzwierciedlenie w treści dokumentacji (…) Biorąc pod uwagę powyższe należy uznać, że dokonane zaliczki będą stanowiły przychód w momencie ich otrzymania zgodnie z regulacją art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Należy jednak zauważyć, że chociażby Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 9 kwietnia 2014 r., ITPB1/415-70/14/DP uznał, że: „Wpłaty (zarówno częściowe, jak i całkowite) otrzymane przed wykonaniem usługi, stanowią przedpłaty (zaliczki) na poczet usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. W konsekwencji, co do zasady, ich otrzymanie - zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PDOF - nie powoduje uzyskania przychodu podatkowego. Zatem przychód podatkowy powinien być rozpoznany przez Wnioskodawcę w dacie najwcześniejszego z powstałych zdarzeń wskazanych w art. 14 ust. 1c ustawy o PDOF. W przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym będzie to dzień wykonania usługi, gdyż z wniosku wynika, że wystawiona przed tym dniem faktura dotyczy przedpłaty oraz, że przed wykonaniem usługi nie nastąpi definitywna zapłata za usługę".
W tym przypadku 100% przedpłaty na poczet przyszłej były zwracane klientom w razie rezygnacji klienta z usługi.
Adam Bartosiewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Które zaliczki na poczet dostaw towarów i usług organy podatkowe traktują jak przychód podatkowy na gruncie ustawy o CIT?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoKtóre zaliczki na poczet dostaw towarów i usług w ustawie o podatku dochodowym organy podatkowe traktują jak przychód podatkowy, biorąc pod uwagę art. 12 ust. 3a i ust. 4 ustawy o CIT?Niektórzy eksperci przyznają MF rację twierdząc, że 100% wpłata jest zaliczką stanowiącą przychód, mimo że z art. 12 ust. 4 jasno wynika, że do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną WYKONANE W NASTĘPNYCH OKRESACH SPRAWOZDAWCZYCH. Nie ma tu stwierdzenia z wyjątkiem kiedy pobrana wpłata wynosi 100%.