Kiedy należy zaksięgować wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia? Umowa została spisana w grudniu 2008 r., dotyczy obsługi klientów w grudniu 2008 r. Rachunek został wystawiony 6 stycznia 2009 r., wynagrodzenie wypłacono 9 stycznia 2009 r. Prowadzę PKPiR metodą memoriałową. Kiedy z takiej umowy powstaje podatek PIT-4?
Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia wypłacone w styczniu 2009 r. stanowi koszt uzyskania przychodów tego właśnie miesiąca. Również w styczniu 2009 r. powstanie u zleceniobiorcy przychód z tytułu uzyskania takiego wynagrodzenia (czyli będzie to przychód 2009 r., a więc uwzględniany w deklaracji PIT-4R za 2009 r.).
Od 1 stycznia 2009 r. przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przewidują możliwość rozliczania wynagrodzeń oraz składek opłacanych przez pracodawcą metodą memoriałową. Zgodnie z przepisami art. 22 ust. 6ba i 6bb u.p.d.o.f., dotyczy to:
1) wypłacanych przez pracodawców należności ze stosunku pracy, stosunku służbowego, stosunku pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
2) wypłacanych przez pracodawców zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakład pracy,
3) opłacanych przez pracodawców składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wymienionych powyżej należności, w części finansowanej przez pracodawcę,
4) opłacanych przez pracodawców składek na Fundusz Pracy, oraz
5) opłacanych przez pracodawców składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Powyższe nie dotyczy zatem wynagrodzeń z tytułu umów zleceń. Wynagrodzenia takie rozliczane są w kosztach uzyskania przychodów zleceniodawców (pracodawców) na dotychczasowych zasadach, tj. metodą memoriałową. Wynika to z przepisu art. 23 ust. 1 pkt 55 u.p.d.o.f., który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych, między innymi, w art. 13 ust. 2 i 4-9 u.p.d.o.f. (przychody z umów zleceń należą do przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 8 u.p.d.o.f.). A zatem wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia wypłacone w styczniu 2009 r. stanowi koszt uzyskania przychodów tego właśnie miesiąca (mimo że wynika z umowy zawartej w grudniu 2008 r. i dotyczy usług wykonywanych również w grudniu 2008 r.).

Również w styczniu 2009 r. powstanie u zleceniobiorcy przychód z tytułu uzyskania takiego wynagrodzenia (czyli będzie to przychód 2009 r., a więc uwzględniany w deklaracji PIT-4R za 2009 r.) - przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym powstają, co do zasady, z chwilą ich otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika (zob. art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.). Dotyczy to, m.in., przychodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście, w tym przychodów z tytułu umów zleceń.