Odpowiedź:
Do kompensaty przyjmuje się średni kurs NBP z dnia ostatniego dnia roboczego poprzedzającego kompensatę.
Uzasadnienie:
Kompensata jest formą zapłaty zobowiązania. Do jej rozliczenia zasadne jest przyjęcie średniego kursu ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający datę takiej operacji. Wobec powyższego, zastosowali Państwo kurs prawidłowy.
Niestety pewne mankamenty wiążą się ze stanem, w którym macie Państwo wycenione po różnych kursach faktury zakupu i faktury korygujące do nich. Tutaj dominuje pogląd, zgodnie z którym faktury korygujące powinny być zarachowywane po takim samym kursie waluty, jak faktury pierwotne. Oto fragment pisma Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 maja 2010 r., IBPBI/2/423-273/10/MS: „faktura korygująca nie dokumentuje zdarzenia samodzielnego, oderwanego od transakcji zakupów przez Spółkę towarów/usług, które to zakupy udokumentowane zostały fakturami pierwotnymi (tj. fakturami korygowanymi). Faktury korygujące dotyczą bowiem zakupów towarów/usług dokonanych w przeszłych okresach rozliczeniowych i udokumentowanych fakturami pierwotnymi wystawionymi przez kontrahentów zagranicznych. Zatem zasady ujmowania faktur korygujących powinny być kontynuacją zasad przyjętych dla faktur pierwotnych. Konsekwencją powyższego rozumowania będzie przeliczenie kwot wyrażonych w walutach obcych wykazanych na fakturach korygujących z zastosowaniem kursu przyjętego dla faktur pierwotnych (tj. faktur korygowanych)”.
Odnoszę wrażenie, że w Państwa przypadku różnice kursowe powstały bardziej w związku z porządkowaniem rozrachunków, niż z wystąpieniem przewidzianych w przepisach prawa podatkowego zdarzeń, w związku z wystąpieniem których takie różnice kursowe należałoby rozpoznawać. W szczególności zwraca uwagę to, że gdyby przyjąć dla faktur korygujących kurs waluty taki sam jak dla faktur pierwotnych, to różnice kursowe w związku z kompensatą korekt z fakturami pierwotnymi nie powstałyby. Druga sprawa to ustalenie faktycznej daty rozliczenia faktur pierwotnych z korygującymi. Być może nastąpiło to wcześniej, a bieżące czynności mają jedynie charakter porządkujący. Tymczasem należy pamiętać, że różnica kursowa powstaje z chwilą faktycznej zapłaty, a nie z chwilą, kiedy następuje jej zarachowanie w księgach rachunkowych – zob. art. 15a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych  (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.).
Piotr Żak, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 12 grudnia 2014 r.