Pytanie
Jaką stawką opodatkować przychody usługobiorcy, ryczałtem, czy według zasad przewidzianych dla nieograniczonego obowiązku podatkowego?
Firma zatrudniła w marcu na podstawie umowy cywilnoprawnej trzech obywateli Ukrainy na okres trzech miesięcy (nie posiadają oni na terenie Polski centrum interesów osobistych i gospodarczych). W związku z powyższym przez okres trzech miesięcy Firma chce stosować zasady opodatkowania określone w art. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Już dziś wiadomo, że umowy zostaną przedłużone do końca roku, a więc okres pobytu obcokrajowców przekroczy 183 dni.
Jak opodatkować następne umowy?
Czy do 183 dni stosować zasady opodatkowania określone w art. 29, a po 183 dniach pobytu według zasad przewidzianych dla nieograniczonego obowiązku podatkowego, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Odpowiedź
Wynagrodzenie wypłacone cudzoziemcom powinno być opodatkowane na zasadach ogólnych, chyba że przedłożą oni zagraniczne certyfikaty rezydencji – wtedy będzie można stosować ryczałt.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 3 ust. 1–1a ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się przy tym osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
W przypadku umów cywilnoprawnych powyżej 200 zł mamy dwie możliwości opodatkowania:
1) w przypadku podatników mających miejsce zamieszkania w Polsce podatek nalicza się według stawki 18% po odjęciu kosztów uzyskania w kwocie 20% – zob. art. 22 ust. 9 pkt 4 oraz art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f.
2) w przypadku podatników niemających miejsca zamieszkania w Polsce – podatek nalicza się według zryczałtowanej stawki 20% bez kosztów uzyskania przychodów – zob. art. 29 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f.
Kluczowe zatem staje się to, czy mamy do czynienia z rezydentem czy nierezydentem podatkowym. Z przepisów wynika, że status rezydenta nabywa się w przypadku, gdy pobyt w Polsce przekroczy 183 dni w roku podatkowym. Nie nabywa się go jednak od 184 dnia, tylko – z mocą wsteczną – od początku pobytu w danym roku. Tym samym wypłacone wynagrodzenie powinno być opodatkowane na zasadach ogólnych nawet przed upływem 183 dni. Jeżeli jednak podatnik odprowadził ryczałt – powinien wystąpić do US z wnioskiem o przeksięgowanie kwot ryczałtu na zaliczki (w uproszczeniu o przeksięgowanie należności na poczet PIT-8AR na PIT-4R). Wszystkie odprowadzone kwoty powinny być także wykazane w deklaracji PIT-4R oraz informacji PIT-11.
Jeżeli pobyt cudzoziemca przekroczy 183 dni, wciąż może zachować status cudzoziemca, pod warunkiem przedłożenia certyfikatu rezydencji. Certyfikat ten powinien być co roku odnawiany – zob. art. 41 ust. 9a u.p.d.o.f.
Przykład
W przypadku zatrudnienia obcokrajowca (Ukrainiec) na podstawie umowy zlecenia, który w 2016 r. po przekroczeniu pobytu w Polsce 183 dni stał się rezydentem i uzyskał nr NIP, należy w 2017 r. od początku roku potrącać zaliczki na podatek na zasadach ogólnych. Skoro bowiem stał się już rezydentem, to należy kontynuować rozliczenia na zasadach właściwych dla rezydentów.
Paweł Ziółkowski
