Autorzy raportu przeanalizowali, w jaki sposób podatnicy wykorzystują potencjał na oszczędności z tytułu ulg B+R, IP Box, na robotyzację, na prototyp i na ekspansję. Podstawą były dane Ministerstwa Finansów dotyczące rozliczeń za 2023 r. oraz za wcześniejsze lata.
- W minionym roku każda z ulg podatkowych odnotowała większe zainteresowanie niż w roku poprzednim. Co ważne, nawet nowe ulgi – na robotyzację, ekspansję i prototyp, które zostały wprowadzone w 2022 r. - zyskują na popularności. Podatnicy powoli się do nich przekonują. Z całą pewnością wpływ na to ma także liczba interpretacji oraz wyroków, która z miesiąca na miesiąc wzrasta. Dzięki temu kształtuje się pewna praktyka, która daje podatnikom wskazówki, w jaki sposób korzystać z tych preferencji. Cieszy również kwota oszczędności podatkowych, która także z każdym rokiem jest coraz większa – podkreśla Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton.
Duże zainteresowanie ulgą B+R i IP Box
Zgodnie z raportem spadek zainteresowania ulgą B+R w 2022 r. okazał się chwilowy. W 2023 roku sięgnęło po nią już 3552 firm (1151 podatników PIT oraz 2401 podatników CIT), co jest najlepszym wynikiem od momentu wprowadzenia tej preferencji w 2016 r. Łącznie odliczyli 9,02 mld zł wobec 6,93 mld zł rok wcześniej, co oznacza wzrost o blisko 25 proc.
Przypomnijmy, że ulga B+R przysługuje przedsiębiorcom, którzy wprowadzają do swojej oferty nowe produkty lub pracują nad ulepszeniem dotychczasowych, o ile prowadzą działalność rozwojową. Najczęściej odliczany kosztem są wynagrodzenia pracowników (83 proc.).
Czytaj też w LEX: Prace badawczo-rozwojowe w księgach rachunkowych >
Z kolei ulgę IP Box wybrało w 2023 r. ponad 7000 podatników (6837 podatników PIT oraz 172 podatników CIT) – to lepszy rezultat niż rok wcześniej, jednak dotychczasowy rekord z 2021 r. nie został pobity. Kwota podatku od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wzrosła w 2023 r. do blisko 225 mln zł.
Ulga IP Box, wprowadzona w 2019 r., ma zachęcić podatników do wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Pozwala ona skorzystać z preferencyjnej stawki podatkowej wynoszącej 5 proc., w odniesieniu do dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Zobacz procedurę: Innovation Box - preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej >
Więcej podatników sięga po nowe ulgi
Raport Grant Thornton wskazuje również, że w drugim roku obowiązywania wzrosła też liczba podatników, którzy rozliczyli ulgę na robotyzację. Na razie trudno jednak mówić o dużym zainteresowaniu przedsiębiorstw tym rozwiązaniem. W 2023 r. odliczenia dokonało bowiem 234 podatników CIT oraz 131 podatników PIT - łącznie 365 podmiotów, o 74 więcej niż rok wcześniej. W sumie odliczyli 231,6 mln zł kosztów, czterokrotnie więcej niż rok wcześniej.
Ulga na robotyzację ma zachęcić podatników do zakupu robotów przemysłowych. Poza prawem do rozliczenia wydatków jako kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne, daje podatnikom możliwość na odliczenie od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 50 proc. wydatków na robotyzację.
Zobacz procedurę: Ulga na robotyzację >
Rośnie też liczba podatników, którzy zdecydowali się skorzystać z ulgi na ekspansję. W minionym roku skorzystało z niej 271 podatników CIT oraz 333 podatników PIT, czyli łącznie 604 podmioty. To wynik lepszy niż rok wcześniej, gdy ulgę rozliczyło ogółem 471 podatników. Podmioty te odliczyły w sumie 154,6 mln zł kosztów, o ok. 40 mln zł więcej niż rok wcześniej.
Ulga na ekspansję, zwana także „prowzrostową”, to preferencja dostępna od 2022 r. dla firm, które produkują i ponoszą wydatki związane ze zwiększeniem przychodów z działalności. Odliczenie jest limitowane do wysokości dochodu osiągniętego przez przedsiębiorcę – ale nie może przewyższyć kwoty 1 mln zł w skali roku.
Zobacz też nagranie szkolenia: Polski Ład – z jakich ulg warto skorzystać, aby zmniejszyć obciążenie podatkowe firmy - szkolenie online >
Najmniejszym zainteresowaniem cieszy się ulga na prototyp, z której skorzystało 137 podmiotów. W sumie odliczyli 18,4 mln zł, nieco mniej niż rok wcześniej. Ulga ta umożliwia tańsze wytworzenie prototypu, a w konsekwencji wdrożenie wynalazku do produkcji. Podatników zniechęcają jednak skomplikowane zasady stosowania tej preferencji.
Czytaj również: Innowacyjne ulgi to niewykorzystany potencjał >>
Pytanie o plany ustawodawcy
- Wszystko wskazuje na to, że z roku na rok powinno być tylko lepiej, jeśli chodzi o korzystanie z ulg podatkowych… o ile ustawodawca nie uzna, że oszczędności podatkowe wynikające z ulg na innowacje są zbyt wysokie i w konsekwencji zacznie wprowadzać ograniczenia. Już po ostatnich zapowiedziach w zakresie IP Box, widzimy, że planowane jest istotne ograniczenie prawa do stosowania tej preferencji. Co więcej, Ministerstwo Finansów opublikowało projekt objaśnień podatkowych w zakresie ulgi marketingowej, który wykorzystuje obecnie dyrektor KIS, wydając niekorzystne interpretacje indywidualne dla podatników. Wydana została także interpretacja ogólna w zakresie ulgi B+R, która w zasadzie wprowadziła więcej zamieszania niż wyjaśniła wątpliwości. Niestety takimi działaniami ustawodawca zniechęca podatników do korzystania z ulg, ponieważ ci nie mają pewności, czy za chwilę zasady gry nie ulegną zmianie, a cały wysiłek związany z wdrażaniem ulg nie okaże się daremny. Pozostaję jednak optymistą i wierzę, że w ostatecznym rozrachunku działania legislatora okażą się korzystne dla polskich podatników, a to przełoży się na dalszy wzrost zainteresowania ulgami na innowacje - podsumowuje Michał Rodak.
Z zapowiedzi opublikowanych przez Ministerstwo Finansów w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów wynika jednak, że przepisy o uldze IP Box zostaną znacznie zmienione. Wiceminister finansów Jarosław Neneman powiedział PAP, że MF proponuje wprowadzenie dla podmiotów korzystających z ulgi IP Box wymogu zatrudnienia co najmniej trzech osób.
Czytaj też w LEX: PIT-36 - praktyczny poradnik >
- Ulga IP Box miała inny cele, jednak dotychczasowa praktyka wskazuje, że bywa ona wykorzystywana w celu obniżania zobowiązania podatkowego bez istotnego wkładu w zwiększanie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw. Na przykład z tej ulgi korzysta branża gamingowa i to uznajemy za zgodne z celem wprowadzenia tego rozwiązania. Widzimy jednak, że z ulgi tej korzystają głównie informatycy, którzy rozpoczynają współpracę jako przedsiębiorcy na podstawie umowy cywilnoprawnej zamiast umowy o pracę lub przechodzą z pracy na etacie na własną działalność gospodarczą i świadczą usługi na rzecz byłego pracodawcy – powiedział wiceminister finansów.
Czytaj również: Interpretacje w sprawie IP Box - fiskus zmienił praktykę
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
