NSA: Gmina realizując inwestycję wodno-kanalizacyjną, działa jako podatnik VAT

Skoro gmina deklarowała, że realizacja inwestycji wodno-kanalizacyjnej mieściła się w jej działalności gospodarczej, to nie ma podstaw do odmówienia tej gminie prawa do odliczenia. Nie ma znaczenia, że inwestycja była wykorzystywana wcześniej przez dwa lata do czynności nieopodatkowanych. Tak wynika z wyroku siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Chodziło o gminę, która wybudowała i zmodernizowała infrastrukturę wodno-kanalizacyjną. Po zakończeniu tej inwestycji gmina przekazała ją nieodpłatnie spółce komunalnej, w której była jedynym udziałowcem. Sieć wodnokanalizacyjna była wykorzystywana przez tę spółkę przez dwa lata do czynności opodatkowanych. Jednak z uwagi na fakt, że spółka była odrębnym podatnikiem od gminy, to tej nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.
Gmina, chcąc uzyskać prawo do odliczenia VAT, przeorganizowała swoją działalność w tym zakresie. W konsekwencji zamierzała wydzierżawić część elementów sieci wodnokanalizacyjnej spółce, aby potem je wnieść to tej spółki aportem. Uważała, że spowoduje to zmianę przeznaczenia tej inwestycji i tym samym uzyska prawo do odliczenia VAT.

Czy zamiana przeznaczenia da prawo do odliczenia?

Jednak fiskus uważał, ze w takiej sytuacji późniejsza zamiana przeznaczenia nie spowoduje powstania prawa do odliczenia, ponieważ ono powstaje w momencie ponoszenia wydatków. Organ tłumaczył, że gmina ponosząc wydatki musiała działać jako podatnik, aby mieć prawo do doliczenia. A tutaj gmina inwestując nie działała jako podatnik VAT, tylko realizowała swoje zadania własne jako organ władzy publicznej – o czym świadczy nieodpłatne udostępnianie infrastruktury przez dwa lata.
Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim (I SA/Go 638/14) przyznał rację gminie. WSA uznał, że gmina działa jako podatnik VAT i wolno jej będzie dokonać odliczenia podatku naliczonego w systemie wieloletniej korekty po zmianie przeznaczenia inwestycji.
NSA nie był tak jednomyślny jak WSA, dlatego początkowo spór w sprawie miał zakończyć się podjęciem uchwały przez Naczelny Sąd Administracyjny (I FPS 4/16). Jednak na początku 2017r. podczas posiedzenia NSA stwierdził, że należy zaczekać na orzeczenie TSUE w sprawie C 140/17. Dopiero po tym NSA postanowił wydać wyrok w poszerzonym siedmioosobowym składzie.

Co ma znaczenie dla przyznania prawa do odliczenia VAT?

W końcu 1 października 2018r. Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 294/15) wydał wyrok potwierdzający prawo gminy do odliczenia VAT w drodze korekty wieloletniej. NSA podkreślił, że gmina działała jako zarejestrowany czynny podatnik VAT i nie korzystała z żadnych prolongat, czyli inwestowała jak zwykła osoba fizyczna. Bez znaczenia przy tym pozostaje fakt, że inwestycja nie została bezpośrednio wykorzystana do działalności gospodarczej. Już na etapie planowania inwestycji gmina zamierzała później dokonać aportu do spółki komunalnej i tym samym wykorzystywać do działalności opodatkowanej. A nie ma podstaw do kwestionowania oświadczenia gminy – tłumaczył Naczelny Sąd Administracyjny.
 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.