Roszczenia o spłatę równowartości umorzonych udziałów należących do spadkodawcy jest opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, ale już spłata równowartości umorzonych udziałów spadkodawcy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Sprawa dotyczyła opodatkowania wypłaty spadkobiercy równowartości udziałów w spółce z o.o. Chodziło o spółkę w stanie likwidacji. Przed otwarciem likwidacji zmarł jeden ze wspólników. Umowa spółki wyłącza wstąpienie spadkobierców do spółki w miejsce zmarłego wspólnika. W trakcie likwidacji postanowiono dokonać umorzenia udziałów zmarłego wspólnika. Kwotę wynikłą z umorzenia udziałów wypłacono jedynemu spadkobiercy, po potrąceniu 19 proc. zryczałtowanego podatku dochodowego. Obecnie spółka uważa, iż 19 proc. zryczałtowany podatek dochodowy został pobrany niepotrzebnie, ponieważ wypłacona z tytułu umorzenia udziałów kwota nie podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o PIT, gdyż jest opodatkowana na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Fiskus się nie zgodził. Zdaniem fiskusa opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega jedynie nabycie wierzytelności przysługującej spadkobiercom zmarłego wspólnika wobec spółki z o.o. Prawo to odróżnić należy od otrzymania środków finansowych z tytułu realizacji przedmiotowej wierzytelności, które nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Realizacja prawa majątkowego nie została bowiem wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako jeden z tytułów nabycia podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.
W niniejszej sprawie nabycie przez spadkobiercę roszczenia o spłatę równowartości umorzonych udziałów należących do spadkodawcy, jako opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, nie podlega, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast przychód związany z realizacją nabytego prawa do wierzytelności przysługującej wobec spółki, tj. spłata równowartości umorzonych udziałów spadkodawcy, już podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to bowiem przychód podlegający przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Inaczej mówiąc, wyłączenie, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, nie ma zastosowania do kwoty wypłaconej spadkobiercy zmarłego wspólnika.
Dlatego, zdaniem fiskusa otrzymane przez spadkobiercę środki pieniężne, będące efektem realizacji przysługujących wobec spółki z o.o. wierzytelności, stanowić będą przychody z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Według fiskusa, w sytuacji otrzymania przez spadkobierców wspólnika środków pieniężnych z tytułu posiadanej wierzytelności bezsprzecznie mamy do czynienia z przychodem otrzymanym na skutek realizacji (wykonania) prawa majątkowego. Dlatego w przypadku wypłaty przez spółkę z o.o. należności stanowiącej przychód z praw majątkowych w rozumieniu art. 18 ustawy o PIT, na spółce – jako podmiocie dokonującym tej wypłaty - ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy.
Na spółce – jako płatniku – spoczywał więc obowiązek naliczenia, poboru i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconej jedynemu spadkobiercy zmarłego wspólnika równowartości jego udziału oraz sporządzenia imiennej informacji PIT-11.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 17 lutego 2016 r., ITPB4/4511-611/15/AS