ETS: ubezpieczenie przedmiotu leasingu jest zwolnione z VAT

Firmy leasingowe mają prawo oddzielać usługę leasingu od usługi ubezpieczeniowej i płacić VAT tylko od pierwszej z nich - orzekł w czwartek unijny Trybunał. Uznał, że w takim wypadku usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu może być zwolniona z VAT-u.

Wyrok dotyczy spółki BGŻ Leasing Sp. z o.o. (sygn. C-224/11), która świadcząc usługi leasingu maszyn i urządzeń jednocześnie je ubezpiecza. Pytanie w tej sprawie skierował do Trybunału Sprawiedliwości UE (zwanego potocznie Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości) Naczelny Sąd Administracyjny.

Polski sąd spytał Trybunał, czy usługę ubezpieczenia przedmiotu leasingu oraz usługę leasingu należy traktować jako usługi odrębne, czy jako usługę złożoną. Słowem, czy firma leasingowa wykonuje jedną usługę o charakterze kompleksowym i wówczas płaci 23 proc. VAT od całości, czy wykonuje dwie niezależne usługi: leasingu i ubezpieczenia i wtedy płaci VAT tylko od usługi leasingu (według stawki 23 proc. VAT), bo usługa ubezpieczenia jest zwolniona z podatku.

BGŻ Leasing była zdania, że prawidłowa jest ta druga interpretacja i dlatego na wystawionych w lutym 2008 r. fakturach wykazała sprzedaż polis ubezpieczeniowych jako sprzedaż zwolnioną z VAT. Zakwestionował to Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, twierdząc, że w tym wypadku usługa ubezpieczeniowa jest usługą dodatkową względem głównej usługi leasingu i wobec tego powinna być opodatkowana tak, jak usługa leasingu.

Podobnego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Gdy spółka zaskarżyła wyrok WSA do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ten nie rozstrzygnął sporu, tylko w maju 2011 r. skierował do unijnego Trybunału pytania prejudycjalne.

Polski sąd miał wątpliwości, mimo podjętej już wcześniej przez NSA uchwały w tego typu sprawie - 8 listopada 2010 r. (sygn. I FPS 3/10) NSA orzekł w uchwale, że firma leasingowa powinna płacić VAT od całości, czyli zarówno od usługi leasingu, jak i od ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Problem polegał jednak na tym, że uchwała ta dotyczyła stanu prawnego obowiązującego w 2006 r., a zaprezentowane w niej stanowisko nadal budziło kontrowersje. Stąd pytanie NSA do unijnego Trybunału.

W czwartek 19 stycznia 2012 r. ETS orzekł, że zasadniczo usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu i usługa leasingu stanowią usługi odrębne i niezależne do celów podatku VAT. Natomiast sąd krajowy, czyli wojewódzkie sądy administracyjne i - w drugiej instancji - Naczelny Sąd Administracyjny powinny ustalić, czy w danych okolicznościach usługi te mogą być traktowane jako stanowiące jedną usługę.

Według ETS, jeśli firma leasingowa ubezpiecza przedmiot leasingu, obciążając kosztem tego ubezpieczenia leasingobiorcę, to taka czynność stanowi transakcję ubezpieczeniową, czyli czynność zwolnioną z VAT, zgodnie z unijną dyrektywą 2006/112/WE dotyczącą tego podatku. Taka interpretacja jest - zdaniem Trybunału - zgodna z celem podatku VAT, by każde świadczenie było, co do zasady, traktowane jako odrębne i niezależne.

Trybunał podkreślił, że mimo iż usługa ubezpieczenia ułatwia korzystanie z usługi leasingu, to jest ona celem samym w sobie dla leasingobiorcy, bo musi on ubezpieczyć przedmiot leasingu. Jest on jednak wolny w wyborze zakładu ubezpieczeń - zauważył ETS. "Z tego wynika, że wymóg ubezpieczenia nie może oznaczać, iż usługa ubezpieczenia dostarczana przez leasingodawcę cechuje się nierozerwalnym charakterem w odniesieniu do usługi leasingu" - dodał.

Trybunał uszczegółowił również - dla celów zwolnienia z VAT - pojęcie "transakcji ubezpieczeniowej". Orzekł, że pod tym pojęciem kryje się także przyznanie ochrony ubezpieczeniowej przez firmę leasingową, nawet jeśli na wniosek swoich klientów zawarła ona umowę ubezpieczenia z inną firmą, specjalizującą się w ubezpieczeniach. W takiej sytuacji refakturowanie na leasingobiorcę kosztów ubezpieczenia jest również zwolnione z VAT, bo jest również transakcją ubezpieczeniową - uznał ETS.