Dlaczego czasami do urzędu skarbowego trafia pusta koperta

Sprytny podatnik może stosować w sporze z organem podatkowym sztuczki proceduralne powodujące, że nawet, gdy rację ma fiskus, to sprawa może przybrać korzystny dla podatnika obrót. Jedną znich jest wysłanie przez podatnika do organu podatkowego prowadzącego sprawę podatnika listu bez żadnego dokumentu. Jak uniknąć konsekwencji takiego działania pisze Tomasz Król w komentarzu, którego fragmenty przedstawiamy.

Jeżeli działania organu podatkowego ograniczą się tylko do załączenia do akt sprawy pustej koperty, to podatnik może oddalić w czasie moment doręczenia mu decyzji podatkowej. W ten sposób możliwe jest nawet doprowadzenia do przedawniania. Podatnik może nie odebrać decyzji wysłanej na znany organom podatkowym adres zamieszkania i twierdzić, że w pustej kopercie było zawiadomienie o zmianie miejsca zamieszkania. Organ podatkowy wysłał więc niekorzystną dla podatnika decyzję na niewłaściwy adres. W związku z tym nie może ona zostać uznana za doręczoną.

Sytuacja, kiedy podatnik świadomie wysyła list bez dokumentu, a następnie twierdzi, że w kopercie było zawiadomienie o zmianie adresu zamieszkania jest naganne etycznie. Prawidłowo działający system prawny powinien jednak zawierać bezpieczniki wyłączające możliwość wpływu takiego nieetycznego wydarzenia na rozstrzygnięcia sporu z fiskusem. Przepisy Ordynacji podatkowej nie zawierają przepisu, który byłby takim bezpiecznikiem. Wskazówki, jak rozwiązać problem opisanej w niniejszym opracowaniu luki w systemie prowadzenia postępowania podatkowego można znaleźć w wyroku NSA z dnia 6 maja 2011 r. (I FSK 655/10). Jest to zależne od działań podjętych przez organ podatkowy po wpłynięciu do niego koperty bez dokumentu. Jeżeli organ podatkowy sporządzi notatkę o wpłynięciu takiej koperty oraz umieści ją w aktach sprawy, sztuczka podatnika nie będzie miała wpływu na bieg postępowania podatkowego. Brak tej notatki taki wpływ może spowodować.

Zastosowanie sztuczki polegającej na wysłaniu koperty bez dokumentu w celu oddalenia momentu doręczenia decyzji jest możliwe dzięki rygorystycznym - z perspektywy organów podatkowych - zasadom doręczania decyzji podatkowych. Jakakolwiek wątpliwość, czy podatnik np. otrzymał informację o tym, że ma do odbioru list od organu podatkowego powoduje, że nieodebrany list traktuje się tak, jakby nigdy nie został wysłany. Tak rygorystycznej zasady nie ma wprost zapisanej w przepisach Ordynacji podatkowej, ale istotna jest tu interpretacja tych przepisów przez sądy administracyjne. Jest ona bardzo korzystna dla podatników. W tym kontekście podatnik, który potrafi dowieść, że wysłał do urzędu skarbowego list z informacją o zmianie adresu zamieszkania jest traktowany przez sądy administracyjne jako osoba, która nie mogła w żaden sposób zapoznać się z decyzją podatkową, jeżeli została ona skierowana na poprzedni adres.

Podatnik znający rygory z doręczaniem korespondencji może je wykorzystać wysyłając list bez dokumentu do organu podatkowego. Problem ten dostrzeżony został przez NSA, który w dniu 6 maja 2011 r. wydał wyrok (I FSK 655/10) stwierdzając, że w praktyce mogą zdarzać się sytuacje, kiedy w wyniku błędu lub świadomego działania strony do organu podatkowego skierowana zostanie pusta przesyłka, niezawierająca żadnego pisma. NSA wskazał, że w takiej jednak sytuacji obowiązkiem organu podatkowego jest sporządzenie dokumentacji tak, aby można było wykazać stronie, iż organ nie otrzymał pisma pochodzącego od strony postępowania.

Fragment komentarza Tomasza Króla "Problematyka tzw. pustej koperty w sporze z organem podatkowym" opublikowanego w Vademecum Głównego Księgowego

Tomasz Król - prawnik kancelarii welsyng.pl. Autor artykułów, opracowań, książek o prawie. Specjalizuje się w prawie podatkowym, gospodarczym, konsumenckim.